İzmir Şambalisi irmik şeker ve süt veya yoğurt gibi temel malzemelerle hazırlanan üzerine dökülen şerbetle tatlandırılan geleneksel bir tatlıdır. İzmir iline özgü üretim yöntemi ve lezzet profiliyle ön plana çıkan bu ürün Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretle tescillenmiştir. Mahreç işareti statüsünde olan İzmir Şambalisi hem gastronomik hem de kültürel açıdan İzmir’in önemli değerlerinden biridir.

Coğrafi İşaret Tescili

İzmir Şambalisi, İzmir Ticaret Odası tarafından yapılan başvuru sonucu 18 Ocak 2011 tarihinde tescil edilmiş, 21 Haziran 2016 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Coğrafi işaret mahreç işareti türünde olup, İzmir il sınırları içinde üretilmesi gerekmektedir. Tescil No: 205, Başvuru No: C2011/007 olarak kaydedilen ürün, tatlılar, fırıncılık ve pastacılık mamulleri grubu altında yer almaktadır.

^{Şambali Tatlısı (Anadolu Ajansı)}

Ürünün Tanımı ve Özellikleri

İzmir Şambalisi; irmik, şeker, süt veya yoğurt, nişasta ve kabartma tozu ile hazırlanan bir hamurun fırında pişirilmesi ve ardından üzerine şerbet dökülmesiyle elde edilir. Tatlının üstü, pişirilmeden önce badem veya fıstıkla süslenebilir. Hamurun kalınlığı 2,5 – 3,5 cm, dilimlerin uzunluğu ise 7 – 10 cm arasında olmalıdır. Dışı daha koyu ve esmer renkli, içi ise parlak sarı ya da sarımtırak tonda olmalıdır.

İzmir Şambalisi Üretim Süreci

1. Malzeme Hazırlığı

İzmir Şambalisi'nin hamuru için gerekli temel malzemeler şunlardır:

• İrmik: 1000 gram
• Toz şeker: 700–750 gram
• Süt veya yoğurt: 250–400 ml
• Nişasta: 10–30 gram
• Kabartma tozu: 20–30 gram

Bu bileşenler, geleneksel tarifin esaslarını oluşturur. İsteğe bağlı olarak ürünün üzerini süslemek için kabuksuz yer fıstığı, badem veya fındık kullanılır.

2. Hamurun Hazırlanması

İrmik, toz şeker, nişasta ve kabartma tozu kuru olarak karıştırılır. Ardından süt veya yoğurt ilave edilerek karışım homojen bir kıvama gelene dek yoğrulur. Elde edilen hamur, kenarları yağlanmış bakır veya uygun fırın tepsisine eşit kalınlıkta yayılır. Hamurun tepsiye yayıldıktan sonraki kalınlığı 2,5 – 3,5 cm arasında olmalıdır.

3. Süsleme

Tepsiye yayılan hamur, dilimlenmeden önce üzerine her bir parça için birer adet olacak şekilde yer fıstığı, badem veya fındık yerleştirilir. Bu işlem, hem görsel bütünlük hem de lezzet standardizasyonu sağlar.

4. Pişirme

Hazırlanan tepsi, önceden 180°C'ye ısıtılmış fırında 40–45 dakika pişirilir. Pişirme süresi sonunda ürün önceden belirlenmiş ölçülerde (7–10 cm uzunluğunda) dikdörtgen dilimlenir ve ardından 15 dakika daha pişirilerek dış yüzeyin kıtırlaşması sağlanır. Geleneksel üretimde odun ateşiyle çalışan kara fırınlar tercih edilir.

5. Şerbetin Hazırlanması

Şerbet, aşağıdaki bileşenlerin kaynatılmasıyla elde edilir:

• Su
• Toz şeker
• Limon veya limon tuzu
• Vanilya (isteğe bağlı)

Şeker ve su kaynamaya başladıktan sonra 10 dakika süreyle kaynatılır. Ardından limon/limon tuzu ve vanilya eklenerek 5 dakika daha kaynatılır. Şerbet soğumaya bırakılır.

6. Şerbetleme

Fırından çıkarılan ve ilk sıcaklığı geçmiş olan tatlının üzerine önceden hazırlanmış ve soğutulmuş şerbet dökülür. Şerbetin miktarı, tepsi tabanında 0,5–0,6 cm yüksekliğe kadar ulaşacak düzeyde olmalıdır. Tatlının şerbeti tamamen çekmesi için bir süre dinlendirilmesi gerekir.

7. Servis

İzmir Şambalisi, dilimlenmiş şekilde servis edilir. İsteğe bağlı olarak arasına süt kaymağı konulabilir ve üzerine tarçın serpilebilir.

^{Şambali Tatlısı (Anadolu Ajansı)}