Solar Apex , Güneş Sistemi'nin【1】 Samanyolu Galaksisi içerisindeki hareket yönünü ifade eden astronomik bir terimdir. Güneş ve ona bağlı tüm gezegenler, galaksi içinde belirli bir yörüngede hareket etmektedir. Bu hareket sırasında, Güneş'in ilerlediği varsayılan nokta Solar Apex (Güneş Apeksi) olarak ifade edilmektedir.
resim 1 Solar Apex Şeması
Güneş Sistemi’nin Galaktik Hareketi
Güneş Sistemi’ndeki tüm gezegenler Güneş’in etrafında dolanırken, Güneş Sistemi de Samanyolu Galaksisi’nin merkezi etrafında bir yörünge izlemektedir. Güneş Sistemi'nin galaksi merkezi etrafındaki dönüş hızı 828.000 km/saat (230 km/s) olup, bir tam turunu yaklaşık 225-250 milyon yılda tamamlamaktadır. Bu süre, Galaktik yıl (kozmik yıl) olarak adlandırılmaktadır. Ancak, Güneş’in hareketi düz bir hat boyunca gerçekleşmez. Güneş galaksi düzlemi içerisinde yukarı-aşağı salınımlar yaparak ilerlemektedir ve yerel yıldızlarla birlikte Solar Apex yönüne doğru hareket etmektedir.
Solar Apex’in Hızı
Güneş’in hareketi, farklı referans noktalarına göre ölçülebilir:
Yerel yıldızlara göre hızı, 19.7 km/s (71,000 km/saat veya 44,000 mil/saat) olup, galaksi merkezine göre hızı 828,000 km/saat (514,000 mil/saat)’tir. Güneş Sistemi'nin bu hareketi, galaksinin genel dinamikleri içinde küçük bir akım olarak düşünülebilmektedir.
Solar Apex’in Gökyüzündeki Konumu
Solar Apex hareketinin dünyadan bakıldığında gökyüzündeki konumu, Yılancı (Ophiuchus) ve Herkül (Hercules) takım yıldızlarının bulunduğu bölgeye denk gelmektedir. Daha spesifik olarak, Güneş'in hareket ettiği yön, Doğru Açıklık (Right Ascension, RA): 18 saat 28 dakika, Dik Açıklık (Deklinasyon, Dec): +30°civarındadır. Bu konum, Güneş Sistemi’nin gelecekte hangi yönde ilerleyeceğini belirlemede önemli bir referans noktasıdır.
Solar Apex’in Önemi
Güneş’in galaksi içindeki hareketi, birçok astronomik süreci etkileyen temel bir unsurdur. Bu unsurlar aşağıdaki gibidir:
- Astronomik Referans: Güneş Sistemi’nin Samanyolu içindeki hareketinin anlaşılmasına yardımcı olmaktadır.
- Yıldızlararası Ortamın Etkileri: Güneş Sistemi, galaksi içinde hareket ederken yıldızlararası gaz, toz ve manyetik alanlarla etkileşime girmektedir.
- Galaktik Evrim: Güneş’in hareketi, geçmişte farklı galaktik ortamlarla nasıl etkileşime girdiğini ve gelecekte nasıl bir yol izleyeceğini anlamamızı sağlamaktadır.
Solar Apex’in Karşıtı: Solar Antapex
Solar Apex'in tam tersi yönde bulunan noktaya Solar Antapex denir. Bu nokta, gökyüzünde Güney Tavuskuşu (Columba) takımyıldızına düşmektedir. Solar Apex, Güneş'in "ilerlediği" yönse, Solar Antapex geride bıraktığı yöndür. Güneş, milyonlarca yıl boyunca farklı galaktik bölgelerde hareket etmeye devam edecektir.
