Tarihi Gümrük Hanı, Türkiye'nin Gaziantep ilinin Şahinbey ilçesi sınırları içerisinde, kent merkezinde yer almaktadır. Han, kentteki ticari yapılar zinciri içinde önemli bir konuma sahip olup, tarihi İpek Yolu üzerindeki Gaziantep’in kervan yollarındaki ticari fonksiyonunu yansıtan yapılardan biridir.

^{Tarihi Gümrük Hanı (anadolu ajansı)}

Tarihi Gelişim

Gümrük Hanı, Osmanlı Dönemi’nde inşa edilmiştir. Kesin inşa tarihi belirtilmemekle birlikte, hanın klasik Osmanlı han mimarisi özellikleri taşıdığı gözlemlenmektedir. Han, adını dönemindeki gümrük işlevinden almakta ve bu yönüyle hem şehir içi hem de şehir dışı ticaretin kontrol ve dağıtım merkezlerinden biri olmuştur.

Mimari Özellikler

Gümrük Hanı iki katlı olarak inşa edilmiştir. Alt katta dükkân ve depo alanları yer alırken, üst katta ise konaklama birimleri bulunmaktadır. Avlu etrafında düzenlenmiş bu yapılar, taş malzeme kullanımı ve kemerli açıklıklarla karakterize edilmiştir. Avlunun ortasında bir şadırvan yer almaktadır. Yapı geleneksel han mimarisine uygun olarak kapalı bir düzen içinde planlanmıştır.

Kullanım ve Restorasyon

Geçmişte ticaret ve konaklama amacıyla kullanılan han, günümüzde restore edilerek turistik ve kültürel amaçlarla işlevlendirilmiştir. İçerisinde el sanatları ürünlerinin satıldığı dükkânlar, kafe ve dinlenme alanları bulunmaktadır. Hanın restorasyonu sırasında özgün yapısı korunmaya çalışılmıştır.

Kültürel ve Turistik Önemi

Tarihi Gümrük Hanı, Gaziantep’in tarihi ticaret dokusunu yansıtan önemli yapılardan biridir. Hem mimari özellikleri hem de şehir içindeki merkezi konumuyla, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken bir mekân hâline gelmiştir. Ayrıca Gaziantep’in hanlar bölgesi olarak bilinen alanda yer alması, kentin han kültürünün korunmasında önemli bir rol oynamaktadır.