The Menu, 2022 yılında Mark Mylod yönetmenliğinde çekilmiş bir kara mizah-gerilim filmidir. Başrollerinde Ralph Fiennes (Şef Julian Slowik), Anya Taylor-Joy (Margot) ve Nicholas Hoult (Tyler) yer almaktadır. Film, Searchlight Pictures tarafından dağıtılmış, senaryosu Seth Reiss ve Will Tracy tarafından yazılmıştır​. The Menu, adada yer alan izole ve lüks bir restoran olan "Hawthorn"a özel davetle gelen sınırlı sayıdaki müşterinin, Şef Slowik tarafından sunulan deneyimsel bir menü aracılığıyla hem fiziksel hem de psikolojik olarak sınanmasını konu alır. Şef Slowik’in hazırladığı her yemek, bir anlatı ve temsille birlikte gelir; izleyiciye etik, estetik ve dinsel düzlemlerde çok katmanlı anlamlar sunar. Konuklar başlangıçta bir gastronomi deneyimi yaşadıklarını düşünürken, zamanla bunun bir tür yüzleşme ve cezalandırma ritüeline dönüştüğünü fark ederler​.

^{The Menu filmi tanıtımı (YouTube)}

Mekân ve Atmosfer

Hawthorn restoranı, fiziksel olarak şık ve disiplinli bir yapıya sahiptir. Ancak atmosfer, özellikle üçüncü yemekten sonra dramatik bir kırılma yaşar ve klasik "fine dining" deneyiminden uzaklaşarak rahatsız edici bir tiyatroya dönüşür. Mekân, anlatının duygusal ve bilişsel etkilerle şekillendiği bir sahneye dönüşmektedir​.

^{Filmden bir sahne (IMDb)}

Karakterler ve Sınıf Temsilleri

Filmin karakterleri, farklı sosyo-ekonomik tabakalardan gelen bireyleri temsil eder. Eleştirmenler, yatırımcılar, sanatçılar ve zengin müşteriler gibi figürler; şefin hazırladığı temsili menü aracılığıyla sınıfsal yozlaşmanın sembolü haline getirilir. Margot karakteri, bu sistemin dışında yer alan bir figürdür ve sokaktaki insanın temsili olarak sunulmuştur. Onun çizburger talebi, bu elit düzenin dışına çıkan ve şefin içsel duygularını harekete geçiren bir kırılma noktasıdır​.

Oyuncu Kadrosu

• Ralph Fiennes: Şef Julian Slowik rolündedir ve filmde Hawthorn restoranının baş şefi ve gecenin kurgulayıcısıdır.
• Anya Taylor-Joy: Margot/Erin rolündedir ve filmde Tyler’ın partneri olarak gelen, davetsiz ve sistem dışı bir karakterdir.
• Nicholas Hoult: Tyler rolündedir ve gurme kültüre takıntılı, şefin hayranı olan bir müşteridir.
• Hong Chau: Elsa rolündedir ve restoranın müdürü, şefin sağ koludur. Aynı zamanda misafirleri karşılayan görevlidir.
• Janet McTeer: Lillian Bloom rolündedir ve eleştirileriyle ün kazanmış tanınmış bir yemek eleştirmenini canlandırır.
• Paul Adelstein: Ted rolündedir ve Lillian'ın yardımcısı ve dergi editörüdür.
• Reed Birney: Richard Leibrandt rolündedir ve şefin restoranına defalarca gelmiş bir iş insanıdır.
• Judith Light: Anne Leibrandt rolündedir ve Richard’ın eşi, deneyim boyunca gerçeklerle yüzleşen karakterlerden biridir.
• John Leguizamo: Film Yıldızı rolündedir ve kariyeri düşüşte olan ünlü bir oyuncudur.
• Aimee Carrero: Felicity rolündedir ve film yıldızının asistanı, aynı zamanda ondan para çalmış birini canlandırır.
• Arturo Castro: Soren rolündedir ve filmde restorana gelen üç yatırımcıdan birini canlandırır.
• Rob Yang: Bryce rolündedir ve üçlü yatırımcı grubunun diğer üyesidir.
• Mark St. Cyr: Dave rolündedir ve üçlü grubun tamamlayıcı üyesi, teknoloji şirketi çalışanıdır.
• Christina Brucato: Katherine Keller rolündedir ve şefin geçmişte taciz ettiği mutfak çalışanını canlandırır.
• Adam Aalderks: Jeremy Louden rolündedir ve şefin yardımcısı genç şef, “Dağınıklık” adlı yemeği sunar.

Anlatı Unsurları

Filmdeki her yemek, yalnızca damak tadına hitap eden bir unsur değil; aynı zamanda sembolik anlamlar taşıyan birer anlatı parçasıdır. “Ada”, “Ekmeksiz Ekmek Tabağı”, “Anı” ve “Dağınıklık” gibi yemekler, karakterlerin geçmişleri, suçları ve kişilikleriyle doğrudan ilişkilidir. Şef Slowik’in anlatıları da her yemeğe bir öyküsel katman ekler. Bu çerçevede yemek deneyimi, estetik ve etik bir boyuta ulaşır​.

Dinsel ve Ritüel Unsurlar

Filmde dinsel ve ritüel semboller özellikle final sahnesinde yoğunlaşır. Son yemek olan “S’more” tatlısıyla birlikte restoran, çalışanlar ve konuklarla beraber bir tür kurban törenine sahne olur. Yemek salonunun bir “tabağa” dönüştürülmesi, konukların marshmallow şapka ve çikolata pelerinlerle donatılması, ardından şefin ortadaki közü bırakmasıyla mekânın ateşe verilmesi, bu deneyimi arınma ve yüzleşme ritüeline dönüştürür.

Eleştirel Temalar

Film; elitizm, tüketim kültürü, performans baskısı, sınıf ayrımı ve gastronomi sektöründeki toksik hiyerarşilere karşı eleştirel bir söylem geliştirir. Şef Slowik’in yemeğe yüklediği anlam, bir sanat eserinin birey ve toplum üzerindeki işlevine benzer biçimde ele alınır. Bu bağlamda, film gastronomi olgusunu sinematik bir eleştiri aracına dönüştürmektedir​.

Dışarda Yeme Teorisi Bağlamında Film

Film, yemek yeme eylemini yalnızca bir tüketim pratiği değil, aynı zamanda deneyim, performans ve ahlaki yüzleşme olarak ele alır. Bu yönüyle "dışarda yeme" teorisiyle ilişkilidir. Şef seçimi (chef selection), restoran ve yemek seçimlerinin önüne geçerek karar alma sürecinin yeni bir bileşeni olarak tanımlanır. Film boyunca izleyiciye, gastronomik deneyimin öncesi (beklenti), anı (algı) ve sonrası (değerlendirme) aşamaları dramatik biçimde sunulur​.