Tomara Şelalesi, Gümüşhane ilinin Şiran ilçesine bağlı Seydibaba Köyü sınırlarında yer alan doğal bir su kaynağıdır. Yıl boyunca sürekli debiye sahip olması, çok sayıda yer altı gözeden beslenmesi ve çevresindeki doğal orman dokusuyla öne çıkar. Yüksek rakımda yer alması, bitki örtüsü ve ekolojik çeşitliliği açısından dikkate değer bir mikroklima oluşturur. Şelale, doğal peyzaj değeri ve jeomorfolojik yapısıyla Türkiye’nin koruma altındaki tabiat varlıkları arasında yer alır.

Coğrafi Konum, Erişim ve Ulaşım

Tomara Şelalesi, Gümüşhane il merkezinin yaklaşık 130 kilometre güneybatısında, Şiran ilçe merkezine ise yaklaşık 14 kilometre uzaklıktadır. Deniz seviyesinden 1250 metre yüksekte yer alır. Şelaleye karayolu ile ulaşım mümkündür. Bölgeye ulaşım özellikle yaz aylarında kolaylaşmakta ve ziyaretçi yoğunluğu artmaktadır. Konumu itibarıyla Doğu Karadeniz ile İç Anadolu geçiş kuşağında yer almakta, bu durum yerel iklim ve bitki örtüsünde çeşitliliğe yol açmaktadır.

^{Kuş Bakışı Tomara Şelalesi Görseli. (Gümüşhane İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)}

Su Kaynakları ve Hidrolojik Yapı

Tomara Şelalesi'nin en belirgin özelliği, yaklaşık 40 ayrı yer altı kaynağından yüzeye çıkan sularla besleniyor olmasıdır. Bu kaynaklar, dağın iç kısımlarından gelen yer altı akışkanları şeklinde değerlendirilir. Şelalenin yüksekliği yaklaşık 15 metredir. Döküldüğü bölgede sular, küçük bir dere oluşturarak Harşit Çayı’na ulaşmaktadır. Su sıcaklığı yıl boyunca sabit kalmakta olup, şelale akışını mevsimsel olarak sürdürebilir özelliktedir.

Ekosistem, Bitki Örtüsü ve Yaban Hayatı

2011 yılında tabiat parkı olarak ilan edilen Tomara Şelalesi ve çevresi, 109 hektarlık alanda doğal yaşam unsurlarını barındırır. Bölgede sarıçam, ardıç, meşe gibi ağaç türlerinin yanı sıra yabani armut, alıç ve böğürtlen gibi türlere rastlanmaktadır. Otsu bitki çeşitliliği zengindir. Ayrıca alanda çeşitli kuş türleri, sürüngenler ve küçük memeli canlılar yaşamaktadır. Doğal orman dokusu ve su ekosistemi, şelaleyi hem ekolojik açıdan hem de bilimsel araştırmalar açısından değerli kılmaktadır.

^{Tomara Şelalesi Görseli. (Kültür ve Turizm Bakanlığı)}

Sosyo-Kültürel Unsurlar ve Yöresel Anlatılar

Tomara Şelalesi, yalnızca doğal bir unsur değil; aynı zamanda bölgesel halk anlatıları açısından da anlam taşımaktadır. Yörede aktarılan bir efsaneye göre, geçmişte bir ağaya karşı direnen genç bir kadının kendisini şelaleye bırakması sonucu bu su kaynağının ortaya çıktığına inanılır. Bu tür anlatılar, halk kültürü ve doğa arasında kurulan sembolik ilişkiyi göstermesi bakımından önemlidir. Efsaneler, şelalenin yöresel bellekteki yerini güçlendirmekte ve ziyaretçilere kültürel bir bağ sunmaktadır.

Rekreasyonel Kullanım, Turizm ve Ziyaretçi Profili

Tomara Şelalesi Tabiat Parkı, özellikle yaz aylarında günübirlik ziyaretçiler tarafından tercih edilmektedir. Alanda piknik masaları, yürüyüş yolları ve seyir terasları gibi rekreasyonel donatılar yer almaktadır. Ziyaretler ücretli olup, girişler belirli kurallara tabidir. Yerel yönetimler ve ilgili bakanlık birimleri tarafından dönemsel bakım ve temizlik çalışmaları yürütülmektedir. Ekoturizm, doğa yürüyüşü ve fotoğrafçılık gibi etkinlikler alanda yaygın olarak yapılmaktadır.

^{Tomara Şelalesi Görseli. (Anadolu Ajansı)}

Tomara Şelalesi, Gümüşhane ili sınırlarında yer alan önemli bir doğal peyzaj öğesi olup, yer altı kaynakları, biyolojik çeşitliliği ve kültürel öğeleriyle çok yönlü bir değer taşımaktadır. Tabiat parkı statüsü ile koruma altına alınan alan, hem bilimsel incelemelere hem de sürdürülebilir doğa turizmine olanak sunmaktadır.