Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (TÜBİTAK SAGE), savunma sanayiine yönelik bilimsel ve teknolojik araştırmalar yürütmek amacıyla 1972 yılında Ankara’da Güdümlü Araçlar Teknolojisi ve Ölçüm Merkezi (GATÖM) adıyla kurulmuştur. 1983’te Balistik Araştırma Enstitüsü (BAE) adını almış, 1988’de ise bugünkü adını alarak TÜBİTAK bünyesinde faaliyetlerine devam etmiştir.
TÜBİTAK SAGE'nin kuruluşu, Türkiye’de ulusal savunma sanayinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere bilimsel ve uygulamalı Ar-Ge faaliyetlerini yürütmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Enstitü, Ankara’da Lalahan, Beşevler ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi yerleşkelerinde çalışmalarını sürdürmektedir. 1993 yılına kadar Beşevler’de hizmet veren kurum, bu tarihten itibaren Lalahan kampüsünü ana yerleşke olarak kullanmaktadır. Beşevler yerleşkesi halen Ankara Rüzgar Tüneli olarak hizmet vermektedir.
Amaç ve Görevler
TÜBİTAK SAGE'nin temel amacı, Türkiye’de ulusal savunma sanayisinin gelişimine katkıda bulunmak üzere bilimsel ve teknolojik esaslara dayalı uygulamalı araştırmalar gerçekleştirmekti. Enstitünün görevleri arasında şunlar yer almaktadır:
- Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve ulusal savunma sanayii kuruluşlarının belirlediği gereksinimler doğrultusunda Ar-Ge faaliyetleri yürütmek,
- Yurt dışı tedariki gündemde olan sistemlerin seçim, test ve kullanımıyla ilgili teknik sorunlara çözüm önerileri sunmak,
- Uluslararası savunma teknolojileriyle ilgili gelişmeleri izlemek ve yerli uygulama potansiyelini araştırmak,
- Savunma sanayine yönelik uzman araştırmacı personel yetiştirmek,
- Savunma alanında danışmanlık, ölçüm, test ve eğitim hizmetleri sunmak,
- Gerekli altyapıyı kurmak, geliştirmek ve özel üretim/onarım hizmetleri gerçekleştirmek.
Yapı ve Yönetim
Enstitü, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’na (TÜBİTAK) bağlı olarak faaliyet göstermektedir ve yönetimi bir Enstitü Müdürü ile Yönetim Kurulu tarafından yürütülür. Kurum içi yapıda ayrıca Danışma Kurulu ve Enstitü Kurulu gibi karar ve danışma organları yer almaktadır.
Enstitü, faaliyetlerini Araştırma Geliştirme, Ar-Ge Eğitimi, Ar-Ge Danışmanlığı, Test ve Analiz, Eğitim, İnceleme-Ölçüm gibi başlıklarda yürütür. Organizasyonel yapı; uzmanlık birimleri, grupları ve bölümleri şeklinde kademelenmiş ve bu birimler proje temelli çalışmalara göre şekillendirilmiştir.
Faaliyet Alanları ve Ürünler
TÜBİTAK SAGE, ağırlıklı olarak güdümlü ve güdümsüz mühimmat sistemleri, hava-hava ve hava-yer füzeleri, güdüm kitleri, ısıl piller, ataletsel ölçüm sistemleri gibi savunma alanlarında projeler yürütmektedir. Bu kapsamda geliştirilen bazı sistemler şunlardır:
- HGK
- KGK
- GÖZDE
- GÖKÇE
- SOM /SOM-J
- KUZGUN
- KAYI
- BOZOK
- TOGAN
- KGK-82-SİHA
- BOZDAĞAN
- GÖKDOĞAN
- GÖKHAN
- NEB-84
- SARB-83
- SERT-82
Bu sistemlerin geliştirilmesinde, yazılım ve donanım tasarımı, test, prototip üretim ve danışmanlık gibi birçok teknik faaliyet bir arada yürütülmektedir.
Millî Teknoloji Misyonu
TÜBİTAK SAGE’nin faaliyetleri, Türkiye’nin savunma alanında dışa bağımlılığını azaltmak ve millî imkânlarla yüksek teknolojili sistemler geliştirmek amacına yöneliktir. Kurum, Türk Silahlı Kuvvetleri ve savunma sanayi kuruluşlarının ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik araştırma ve geliştirme çalışmaları yürütmekte; yurt içi kaynakların azami düzeyde kullanımını esas almakta; kritik sistemlerin, alt sistemlerin ve teknolojilerin millî olarak üretilebilmesi için gerekli altyapıyı oluşturmaktadır.
Güdüm kitleri, ısıl piller, ataletsel ölçüm birimleri ve kızılötesi görüntüleme teknolojileri gibi alanlarda geliştirilen sistemlerle birlikte TÜBİTAK SAGE, savunma teknolojileri kapsamında yurtdışına bağımlılığın azaltılmasına ve bu teknolojilerin Türkiye'de üretilmesine doğrudan katkı sağlamaktadır. Bu çalışmalarla birlikte kurum, özgün mühimmat ve füze sistemleri başta olmak üzere, pek çok alanda millî Ar-Ge kabiliyetinin gelişmesine zemin hazırlamaktadır.
Hukuki Statü ve Gizlilik
Enstitü’nün çalışmaları, 1963 tarihli ve 278 sayılı TÜBİTAK kuruluş kanunu çerçevesinde yürütülmektedir. Enstitü faaliyetleri, TÜBİTAK tarafından hazırlanan özel yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Yayın yasağı ve koruyucu güvenlik önlemleri, faaliyetlerin niteliği gereği titizlikle uygulanmaktadır.
Yerli Sanayi ile İş Birliği
TÜBİTAK SAGE, geliştirdiği sistemlerin büyük çoğunluğunu yerli sanayi kuruluşları ile iş birliği içinde gerçekleştirmektedir. Projelerin çıktılarına göre bazı sistemlerin sanayileştirilmesi, üretim haklarının aktarımı veya seri üretime geçiş süreçleri gerçekleştirilmekte, böylece savunma sanayiinde yerli katkı oranı artırılmaktadır.
Eğitim ve Test Altyapısı
Enstitü, sahip olduğu laboratuvarlar, test altyapısı ve mühendis kadrosu aracılığıyla çeşitli kamu kurumları, üniversiteler ve özel sektöre danışmanlık, ölçüm, test ve analiz hizmetleri sunmaktadır. Kurum, uzmanlık alanlarında eğitim programları düzenleyerek nitelikli insan gücü yetiştirilmesine katkı sağlamaktadır.


