Köken
"Tutamaç" kelimesi, Türkçede "tut-" fiiline "-amaç" ekinin eklenmesiyle türemiştir.
"Tut-" fiili, Eski Türkçe "tut-"fiilinden evrilmiştir ve "tutmak, yakalamak, sahip olmak" gibi anlamlar taşımaktadır. Bu fiilin, Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan *turt- "durdurmak, bloke etmek" biçiminden evrilmiş olabileceği düşünülse de bu kesin değildir. Turt- biçimi ise, Eski Türkçe "tur-" "durmak" fiilinden Eski Türkçe "+It-" ekiyle türetilmiştir.
Kelimenin ikinci bileşeni olan "-amaç" ise, Eski Türkçe "amac" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçede "amac", "saban demiri" ve "ok hedefi, nişangâh" gibi anlamlara gelmekteydi. Bu sözcük, Farsça "āmāc" ile eş kökenlidir ve aynı anlamları taşır.
Kullanım Alanları
- Ev eşyaları ve mutfak gereçleri terminolojisinde, tencere, tava, fincan veya çaydanlık gibi nesnelerin elle tutulmasını sağlayan bölümleri tanımlamak amacıyla kullanılır.
- Mobilya ve iç mekân tasarımı alanında, çekmece, dolap kapağı ve kapı yüzeylerinde yer alan ve açma-kapama işlevi gören ergonomik parçaları tanımlamak için kullanılır.
- Endüstriyel tasarım ve ürün ergonomisi bağlamında, makineler, el aletleri veya taşınabilir cihazlarda kullanıcıya güvenli tutuş sağlayan yapı elemanını ifade etmede kullanılır.
- Giyim ve tekstil ürünleri terminolojisinde, çanta, valiz veya sırt çantalarında taşımayı kolaylaştıran sap veya kulp bölümlerini ifade eder.
- Sağlık gereçleri ve yardımcı cihazlar alanında, baston, yürüteç, tekerlekli sandalye gibi destek araçlarında denge ve güvenlik sağlayan tutma elemanını ifade etmede kullanılır.
- Çocuk ürünleri ve oyuncak tasarımı kapsamında, bebek arabası, taşıma çantası ya da eğitim amaçlı oyuncaklarda çocukların kavramasını kolaylaştırmak için geliştirilmiş tutma aparatını ifade etmede kullanılır.
- Mekanik sistemler ve el aletleri mühendisliğinde, vidalama makineleri, matkaplar veya bahçe aletlerinde operatör kontrolünü destekleyen işlevsel parçayı tanımlamada kullanılır.
