Van Kürt köftesi, Van iline özgü, geleneksel bir yemek olup tir buğdayından elde edilen köftelik bulgur, buğday unu, tuz, karabiber, pul biber, reyhan ve su ile hazırlanan yaklaşık 7–8 cm uzunluğundaki köftelerin haşlanıp üzerine sos ve sarımsaklı yoğurt dökülmesiyle oluşur. Sos, domates salçası, zeytinyağı ve kuru soğan kullanılarak hazırlanır. Yemek, sıcak olarak servis edilir. Van Kürt köftesi, Van mutfağında önemli bir yere sahiptir ve kökeni eskiye dayanır. Bu nedenle ürünün coğrafi sınırıyla ün bağı bulunmaktadır.

^{Van Kürt Köftesi (Türk Patent Ve Marka Kurumu)}

Coğrafi İşaret ve Tescil Bilgileri

Van Kürt köftesi, 07 Ekim 2022 tarihinde tescil edilmiş ve coğrafi işaret numarası 1238 olarak kayıt altına alınmıştır. Başvuru numarası C2021/000159 olan bu ürünün başvurusu 5 Nisan 2021 tarihinde yapılmıştır. Van Ticaret ve Sanayi Odası tarafından tescil ettirilen Van Kürt köftesi, yemekler ve çorbalar grubunda yer almakta ve mahreç işareti türünde korunmaktadır. Tescil edilen ürünün üretimi Van ili sınırları içinde gerçekleştirilir. Van Kürt köftesi ibareli logo ve mahreç işareti, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır; eğer ürün veya ambalaj üzerinde kullanılamıyorsa, logo ve mahreç işareti işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Üretim Metodu

Van Kürt köftesi, coğrafi sınırda yetiştirilen tir buğdayından elde edilen bulgur kullanılarak üretilir. 4 kişilik porsiyon için bileşenler şunlardır: 400 g köftelik bulgur, 100 g buğday unu, 10 g tuz, 10 g karabiber, 10 g pul biber, 5 g reyhan, 1,5 litre su, 3 diş sarımsak, 200 g yoğurt, 1 adet kuru soğan, 50 ml zeytinyağı, 30 g domates salçası.

Yapılışı

1. Bulgur, 500 ml sıcak su ile ıslatılarak suyu çekinceye kadar bekletilir.
2. Soğuyan bulgura un, tuz, baharatlar ve reyhan eklenip 15 dakika yoğrularak homojen köfte hamuru elde edilir.
3. Hamurdan 7–8 cm uzunluğunda köfteler hazırlanır ve kaynamakta olan 1 litre suda haşlanır.
4. Sos için piyazlık doğranmış kuru soğan zeytinyağı ile pembeleşinceye kadar kavrulur, salça eklenip kavrulmaya devam edilir.
5. Sarımsak yoğurt ile karıştırılır.
6. Haşlanan köfteler servis tabağına alınır; üzerine sos ve sarımsaklı yoğurt dökülerek sıcak servis yapılır.

Coğrafi Sınır İçinde Üretim

Van Kürt köftesinin üretimi, coğrafi sınır olan Van ilinde gerçekleşir. Tescilli özelliklerin korunması için bulgurun tir buğdayından elde edilmesi, bileşenlerin uygunluğu ve üretim metoduna uyum zorunludur.

Denetleme

Van Kürt köftesi üretimi Van Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda, Van İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Doğu Anadolu Aşçılar ve Pastacılar Federasyonu, Van Aşçılar ve Pastacılar Derneği ve ilgili uzmanlardan oluşan denetim mercii tarafından denetlenir. Denetimler yılda bir defa, gerekli durumlarda veya şikâyet halinde yapılır. Denetim kriterleri:

• Kullanılan bulgurun coğrafi sınırda yetişen tir buğdayından elde edilmesi
• Bileşenlerin uygunluğu
• Üretim metoduna uygunluk
• Van Kürt Köftesi ibaresi, logo ve mahreç işareti kullanımının doğruluğu

Denetim mercii, kamu veya özel kuruluşlardan destek alabilir ve tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.