Wireshark, bilgisayar ağları üzerindeki veri trafiğini analiz etmek amacıyla kullanılan, açık kaynak kodlu bir ağ protokol analizörüdür. İlk olarak 1998 yılında Gerald Combs tarafından geliştirilen yazılım, ağ yöneticileri, güvenlik uzmanları, geliştiriciler ve araştırmacılar tarafından dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Hem canlı ağ trafiğini yakalama hem de önceden kaydedilmiş paketleri inceleme imkânı sunan Wireshark, kapsamlı protokol desteği ve kullanıcı dostu arayüzü ile dikkat çeker.
Tarihçe ve Gelişim
Wireshark'ın temelleri, 1998 yılında Gerald Combs'un "Ethereal" adıyla başlattığı bir proje ile atılmıştır. 2006 yılında markasal nedenlerle projenin adı Wireshark olarak değiştirilmiş ve geliştirilmeye bu ad altında devam edilmiştir. Yazılımın gelişimi, gönüllü geliştiricilerden oluşan küresel bir topluluk tarafından sürdürülmektedir. Geliştirici topluluğu, sürekli güncellenen blog yazıları ve sürüm notları aracılığıyla yazılımın evrimine dair güncel bilgileri paylaşmaktadır.
Temel Özellikler
Wireshark, hem grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI) üzerinden hem de TShark adlı komut satırı arayüzü aracılığıyla kullanılabilir. Yazılımın sunduğu başlıca özellikler şu şekildedir:
- Gerçek zamanlı paket yakalama ve analiz,
- TCP, UDP, ICMP, HTTP, DNS, FTP gibi yüzlerce protokolün tanınması ve çözümlemesi,
- Zaman damgası, kaynak ve hedef IP, protokol türü gibi çeşitli kriterlere göre filtreleme ve sıralama,
- Renk kodlama ile veri trafiği türlerinin görsel olarak ayırt edilebilmesi,
- Paketlerin yeniden birleştirilmesi ve ileti dizilerinin detaylı takibi,
- PCAP (Packet Capture) dosya biçimi desteği ile kayıtlı trafiğin incelenebilmesi.
Wireshark, Linux, Windows ve macOS gibi farklı işletim sistemlerinde çalışabilmektedir.
Kullanım Alanları
Wireshark, çok çeşitli kullanım senaryolarına hizmet eder. Başlıca kullanım alanları arasında:
- Ağ sorunlarının tanılanması ve performans analizi,
- Güvenlik denetimleri ve şüpheli trafik analizleri,
- Protokol geliştirme ve test süreçleri,
- Eğitim ve öğretim faaliyetlerinde uygulamalı ağ dersi materyali olarak kullanımı,
- Yasal dijital delil incelemelerinde adli bilişim amaçlı kullanım yer almaktadır.
Topluluk ve Geliştirici Ekosistemi
Wireshark, açık kaynak bir yazılım olması nedeniyle geniş ve aktif bir katkıcı topluluğuna sahiptir. Geliştiriciler, hata raporları, kod katkıları, dökümantasyon geliştirme ve eğitim materyalleri aracılığıyla projeye katkı sunmaktadır. Yazılım, GNU General Public License (GPL) altında lisanslanmıştır ve herkesin kullanımına ücretsiz olarak sunulmaktadır.
Her yıl düzenlenen SharkFest adlı konferans serisi ile geliştiriciler, kullanıcılar ve araştırmacılar bir araya gelmekte, bilgi paylaşımı sağlanmakta ve Wireshark’ın uygulama örnekleri üzerinden eğitim verilmektedir.
