Yönlendirme Bilgisi Protokolü (İng. Routing Information Protocol - RIP), IP tabanlı ağlarda yönlendirme (routing) görevini üstlenen bir dinamik yönlendirme protokolüdür. RFC 1058 ile 1988 yılında standartlaştırılan RIP, uzaklık vektörü algoritmasına dayalı çalışan ilk yönlendirme protokollerinden biridir. Ağ yönlendiricileri arasında, en kısa yolu belirlemek için "hop count" yani atlama sayısını metrik olarak kullanır. Protokolün temel mantığı, bir hedef ağa giden en az sayıda yönlendirici (hop) içeren yolu tercih etmektir.

RIP'in çalışma prensibinde her yönlendirici, komşu yönlendiricilerine belirli aralıklarla yönlendirme tablosunu gönderir. Bu tabloda bilinen tüm hedef ağlar ve bu ağlara ulaşmak için gereken hop sayısı bulunur. Her yönlendirici bu bilgileri alarak kendi yönlendirme tablosunu günceller.

RIP versiyonları

RIP protokolünün zamanla ihtiyaçlara göre geliştirilen üç ana versiyonu bulunmaktadır:

• RIPv1: İlk sürümdür. Sadece classful yönlendirme desteği sunar. Güncellemelerde alt ağ maskesi bilgisi göndermez. Yayın (broadcast) adresi olan 255.255.255.255 üzerinden çalışır ve kimlik doğrulaması desteği yoktur.
• RIPv2: Geliştirilmiş sürümdür. Classless yönlendirmeyi destekler ve alt ağ maskesi bilgilerini içerir. Çoklu yayın (multicast) kullanır (224.0.0.9) ve kimlik doğrulama özelliğine sahiptir.
• RIPng: IPv6 destekli sürümdür. RIP’in IPv6 için uyarlanmış halidir. RFC 2080 ile tanımlanmıştır.

Çalışma Prensibi

RIP, yönlendirme bilgisini tüm aktif arayüzleri üzerinden 30 saniyede bir gönderir. Güncellemeler UDP 520 numaralı port üzerinden yapılır. Her yönlendirici aldığı bilgileri değerlendirerek yönlendirme tablosundaki yolları günceller. Aynı rota hakkında birden fazla bilgi varsa, RIP en düşük hop count değerine sahip olanı seçer.

Hop count değeri 1 artılarak iletilir. Bu değer 16 olduğunda, hedefe ulaşılamaz (unreachable) olarak değerlendirilir. Bu nedenle RIP, maksimum 15 atlama sayısını destekler; daha büyük ağlar için uygun değildir.

Zamanlayıcılar (Timers)

RIP, yönlendirme bilgilerini yönetmek için üç farklı zamanlayıcı kullanır:

• Update Timer (30 saniye): Komşulara yönlendirme tablosunun tamamı gönderilir.
• Invalid Timer (90 saniye): Bir yönlendirme bilgisinin geçersiz sayılması için geçen süredir.
• Flush Timer (240 saniye): Geçersiz sayılan yönlendirmenin tablodan silinme süresidir.

Döngü Önleme Yöntemleri

RIP, döngü (loop) oluşumunu engellemek için çeşitli teknikler kullanır:

• Split Horizon: Bir arayüzden öğrenilen yol, o arayüzden tekrar gönderilmez.
• Route Poisoning: Hatalı bir rota 16 hop olarak bildirilerek ağdan çıkarılır.
• Holddown Timer: Belirli bir süre boyunca geçersiz rotaların kabul edilmesini engeller.
• Triggered Updates: Tablo değişikliği olduğunda hemen gönderim yapılır.

Kısıtlar ve Kullanım Alanları

RIP’in basit yapısı, küçük ve orta ölçekli ağlar için uygun hale getirir. Ancak 15 hop sınırlaması, daha büyük ve karmaşık ağlarda yetersiz kalmasına neden olur. Ayrıca konverjans (ağın güncel hale gelmesi) süresi diğer modern protokollere kıyasla daha uzundur. Bu nedenlerle günümüzde RIP yerine OSPF veya EIGRP gibi daha gelişmiş protokoller tercih edilmektedir.

Yapılandırma ve Uygulama Örneği

RIP yapılandırması genellikle üç temel komutla gerçekleştirilir:

^{RIP Yapılandırması Komut Örneğine Ait Görsel (Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur)}

Bu komutlar ile RIP versiyon seçimi yapılır ve tanıtılacak ağlar belirlenir. Her yönlendiricide, doğrudan bağlı ağların ayrı ayrı tanıtılması gerekir.