6 Nisan 2010 tarih ve 5978 Sayılı “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun” ile ihdas edilen ve 15 Temmuz 2018 Tarihli ve 4 Sayılı “Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile yeniden yapılandırılan "Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı" (YTB), yurt dışında yaşayan vatandaşlar, soydaş ve akraba topluluklar ile Türkiye'de yükseköğrenim gören uluslararası öğrencilere yönelik çalışmalar yürüten bir kurumdur.
Türk Diasporasına Yönelik Politikalar
Dünyanın dört bir yanında, büyük çoğunluğu Kıta Avrupası'nda olmak üzere, yaklaşık 7 milyon Türk yaşamaktadır. Bu insanların Türkiye ile olan bağlarının güçlendirilmesi hem Türk diasporası hem Türkiye hem de yaşadıkları ülkeler için önem taşımaktadır. YTB, bu kapsamda çok boyutlu ve kapsayıcı bir diaspora politikası yürütmektedir. Türk diasporasının kimliğini ve kültürünü koruması, ana dilin muhafaza edilmesi, Türkiye'ye olan aidiyetin artırılması ve bulundukları ülkelerdeki ekonomik, sosyal ve kültürel konumlarının güçlendirilmesi YTB'nin öncelikli hedefleri arasındadır.
Kardeş Topluluklarla İş Birliği
Soydaş ve akraba topluluklarla yürütülen çalışmalar, YTB'nin temel faaliyet alanlarından biridir. Balkanlar'dan Afrika'ya, Kafkasya'dan Doğu Avrupa'ya, Orta Asya'dan Ortadoğu'ya kadar geniş bir coğrafyada faaliyet gösteren YTB, bu topluluklarla ekonomik, sosyal, kültürel ve akademik ilişkilerin güçlendirilmesine katkıda bulunmaktadır.
Tarihi, dini, coğrafi ve kültürel bağlara sahip topluluklar, "kardeş topluluklar" olarak tanımlanmaktadır. Bu çerçevede, Türkçe konuşan azınlıklar, Müslüman toplumlar, kalkınma desteğine ihtiyaç duyan ülkeler ve Türkiye mezunları gibi gruplarla çeşitli projeler yürütülmektedir. Özellikle, kültürel mirasın korunması ve bu mirasın gelecek nesillere aktarılması amacıyla önemli projeler desteklenmiştir. 2019 yılında gerçekleştirilen "Onlar Da İnsandı: Kırım Sözlü Tarih Çalışması" ve "1944 Ahıska Sürgünü: Son Tanıklar" projeleri, bu alandaki çabaların örneklerindendir.
Uluslararası Öğrenci Programları
YTB'nin önemli faaliyetlerinden biri de uluslararası öğrenci hareketliliği ile ilgilidir. 2012 yılından bu yana yürütülen Türkiye Bursları, dünyanın dört bir yanından gelen nitelikli öğrencilerin Türkiye'de yükseköğrenim görmelerine imkân sağlamaktadır. Her yıl 175'ten fazla ülkeden yaklaşık 165 bin başvuru alınmakta ve 5 bin uluslararası öğrenci bu burslarla desteklenmektedir. Hâlihazırda 15 bin uluslararası öğrenci Türkiye Bursları kapsamında ülkemizde öğrenim görmektedir.
Türkiye Bursları, uluslararası öğrencilerin eğitim alırken aynı zamanda Türkiye ile bağlarını güçlendirmelerini ve kendi ülkelerinin kalkınma süreçlerine katkıda bulunmalarını hedeflemektedir. Mezun olan öğrenciler, 150 bini aşkın üyesi bulunan "Türkiye Mezunları" ağına katılarak ülkeleri ile Türkiye arasında köprü görevi görmektedir.
Kültürel ve Tarihsel Miras Çalışmaları
YTB, soydaş ve akraba topluluklara yönelik olarak kültürel ve tarihi miras çalışmalarına öncelik vermektedir. Kurum, kültürel değerlerin korunması ve aktarılması amacıyla çeşitli projeler yürütmektedir. Örneğin, Ahıska Türkleri ve Kırım Tatarları gibi topluluklara yönelik mimari mirasın korunması projeleri desteklenmiştir. Ahıska bölgesindeki Türk-İslam eserlerinin envanteri çıkarılmış, bu eserler fotoğraflanmış ve mimari çizimleri kayıt altına alınmıştır. Ayrıca, Kazakistan'daki Uygur kültürüne yönelik çalışmalarla somut olmayan kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunulmuştur.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Türkiye'nin tarihsel ve kültürel sorumluluklarını yerine getirme amacıyla çeşitli alanlarda faaliyetlerini sürdürmektedir. Kurum, Türk diasporasının güçlendirilmesi, soydaş ve akraba topluluklarla ilişkilerin geliştirilmesi ve uluslararası öğrenci hareketliliği gibi konularda önemli bir misyon üstlenmektedir. YTB, kültürel mirasın korunması ve toplumlararası iş birliğinin artırılması hedefleri doğrultusunda çalışmalarına devam etmektedir.
