Edremit, Türkiye'nin Ege Bölgesi’nde, Balıkesir iline bağlı bir ilçe olup, Edremit Körfezi ile Kazdağları arasında yer alır. İlçe merkezi denizden yaklaşık 6 kilometre içeride ve 16 metre rakımda konumlanmıştır. 708 km² yüzölçümüne sahip olan Edremit’in sınırları içinde 15 mahalle, 5 belde ve 20 köy bulunmaktadır. Kuzeyde Bayramiç ve Yenice, doğuda Havran, güneyde Burhaniye ilçeleriyle komşudur; batısında ise Ege Denizi yer alır. İlçenin kuzeyini Kazdağı, Eybek ve Gürgen Dağları çevrelerken, güneyinde verimli Edremit Ovası uzanır. Akdeniz ikliminin hâkim olduğu bölgede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Ortalama sıcaklık 20°C civarındadır. Tarım, zeytincilik ve turizmin önemli yer tuttuğu Edremit, aynı zamanda zengin termal kaynaklara ve doğal güzelliklere sahiptir. Nüfusu, 2024 TÜİK verilerine göre 173.689dur. Yaz aylarında bu sayı turistik hareketlilikle birlikte önemli ölçüde artmaktadır.

^{Edremit-Altınoluk (Güney Marmara Kalkınma Ajansı)}

Coğrafya ve Doğal Yapı

Edremit, 708 km²’lik yüzölçümüne sahiptir. İlçe, deniz seviyesinden ortalama 16 metre yükseklikte olup, en yüksek noktası Kazdağı’nın Sarıkız Tepesi’dir (1767 m). İlçede dağlar, ovalar, çaylar ve zeytinliklerle kaplı verimli tarım arazileri bulunur. Edremit Körfezi ile Kazdağları arasında uzanan Edremit Ovası, bölgenin en önemli sulanabilir tarım alanlarından biridir. İlçenin başlıca akarsuları arasında Edremit, Zeytinli, Kızılkeçili, Güre, Altınoluk ve Mıhlı çayları yer alır. İlçe sınırlarında baraj bulunmamakla birlikte, taşkınlar sel kapanları ile kontrol edilmeye çalışılmaktadır.

İlçenin iklimi tipik Akdeniz iklimidir; yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Ortalama yıllık sıcaklık 20°C olup, yaz aylarında sıcaklık 30-35°C’ye kadar çıkabilir. Edremit’te zeytinlikler deniz seviyesinden 500 metreye kadar uzanırken, bu seviyenin üzerinde çam ormanları ve Kazdağı Göknarı gibi endemik türler yaygındır. 1988 yılında koruma altına alınan Kazdağı Göknarı, yalnızca bu bölgede doğal olarak yetişmektedir.

Tarihçe

Edremit’in bilinen en eski yerleşim izleri, Yontmataş Çağı’na (yaklaşık MÖ 50.000) kadar uzanır. Havran ilçesindeki İnönü mağaraları bu dönemin önemli arkeolojik merkezlerindendir. Antik çağlarda Mysia bölgesine dahil olan Edremit’in tarihsel adı Adramytteion’dur. Kentin Troia Savaşı’ndan önce, MÖ 1500’lerde Pelasglar ya da Lelegler tarafından kurulduğu tahmin edilir. MÖ 7. yüzyılda Lydia Krallığı egemenliğine giren kent, Kral Kroisos’un kardeşi Adramys tarafından yeniden imar edilmiş ve onun adıyla anılmıştır.

MÖ 546’da Pers egemenliğine giren şehir, MÖ 334’te Büyük İskender tarafından fethedilmiştir. Ardından Lysimakhos ve Seleukosların kontrolüne geçen Edremit, MÖ 3. yüzyıl sonlarında Bergama Krallığı’na bağlanmış, MÖ 132 yılında ise Roma İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. Roma ve Bizans dönemlerinde önemli bir yerleşim olarak varlığını sürdürmüştür.

1076’da Selçuklu akınlarına uğrayan şehir, 1090’da bugünkü yerine yeniden kurulmuştur. 1231 yılında Türk komutan Yusuf Sinan tarafından fethedilerek cami ve hamam inşa ettirilmiştir. 1336’da Orhan Gazi döneminde Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı döneminde özellikle Kazdağlarından getirilen kerestelerle gemi yapımında kullanılan Edremit tersaneleri önemli bir rol oynamıştır.

Kurtuluş Savaşı sırasında Kaymakam Hamdi Bey öncülüğünde kurulan Kuva-yi Milliye teşkilatı, Akbaş Baskını gibi önemli direniş hareketlerine sahne olmuştur. 9 Eylül 1922’de Yunan işgalinden kurtulan Edremit, bu günü her yıl Kurtuluş Bayramı olarak kutlamaktadır.

İdari Yapı ve Nüfus

Edremit, Balıkesir’in Güney Marmara alt bölgesinde yer alır. İlçeye bağlı 15 mahalle, 5 belde ve 20 köy bulunmaktadır. Tarım ve turizm ilçe ekonomisinin temelini oluşturur. Zeytincilik başta olmak üzere meyve, sebze, hububat, baklagiller ve pamuk üretimi yapılmaktadır. Seracılık küçük aile işletmeleri tarafından yürütülür. Küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık, genellikle kültür ırkı yetiştiriciliği şeklindedir.

Turizm ve Kültürel Zenginlikler

Edremit, termal ve deniz turizmi açısından Balıkesir’in en gelişmiş ilçelerinden biridir. Özellikle sahil beldeleri olan Zeytinli, Akçay, Güre ve Altınoluk, yaz aylarında yoğun ziyaretçi alır. Temiz denizi, uzun plajları ve konaklama tesisleriyle bölge cazibe merkezi haline gelmiştir. İlçedeki önemli doğal ve kültürel alanlar arasında:

• Kazdağı Milli Parkı: 21.300 hektarlık alana sahip olan park, zengin flora ve faunası ile dikkat çeker. Mitolojide “İda Dağı” olarak bilinir.
• Sarıkız Tepesi ve Türbesi: Efsanelere konu olan Sarıkız’ın adıyla anılan bu tepe, Kazdağları’nın simgesidir.
• Kurşunlu Camii: 13. yüzyılda Yusuf Sinan tarafından yaptırılmış, Balıkesir il sınırları içindeki en eski kitabe bu camide yer alır.
• Altınoluk – Antandros Antik Kenti: Geç Roma Dönemi’ne ait mozaikli yapılar ve nekropol alanları burada yer alır.
• Şahinderesi Kanyonu ve Mıhlı Çayı: Doğa yürüyüşü, kamp ve piknik gibi etkinlikler için uygundur.
• Sütüven Şelalesi ve Hasanboğuldu: Zeytinli yakınlarında bulunan bu alan, yaz aylarında serinleme ve dinlenme alanı olarak kullanılır.
• Tahtakuşlar Etnografya Müzesi: Orta Asya’dan gelen Türk boylarının kültürel mirasını yansıtır.

^{Tahtakuşlar Etnografya Müzesi (Güney Marmara Kalkınma Ajansı)}

Kaplıcalar ve Termal Kaynaklar

Edremit, termal kaynaklar bakımından zengindir. Güre, Entur ve Adramis kaplıcaları yıl boyunca sağlık turizmine hizmet eder. Şifa özelliği taşıyan sular, özellikle romatizma ve cilt hastalıklarının tedavisinde tercih edilmektedir.

Ulaşım

İlçeye karayolu ve havayolu ile ulaşım mümkündür. Edremit-Akçay otogarından Türkiye’nin birçok bölgesine ulaşım sağlanırken, ilçeye 7 km mesafede yer alan Balıkesir Koca Seyit Havalimanı, yaz sezonunda İstanbul’a direkt uçuşlar sunar. Ayrıca sahil beldelerinden çevre koylara düzenli tekne turları yapılmaktadır.