Akçakoca sarı fındığı, Türkiye’nin batı Karadeniz bölgesinde, yalnızca Düzce’nin Akçakoca ilçesi sınırlarında yetişen, yüksek yağ ve amino asit içeriğiyle öne çıkan yerel bir fındık çeşididir. 27 Şubat 2019 tarihinde menşe adı ile coğrafi işaret tescili almış bu ürün, oleik ve linoleik asit oranları ile diğer fındık türlerinden ayrılır.

Ayırt Edici Özellikleri

Akçakoca sarı fındığı, yağ oranı açısından %48,08 - %63,46 arasında değişen bir yapıya sahiptir. Temel yağ asitlerinden oleik asit (%81,70 - %83,57) ve linoleik asit (%7,32 - %9,57) içeriği oldukça yüksektir. Giresun fındık çeşitlerine göre daha yüksek linoleik asit içerdiği tespit edilmiştir.

Ayrıca 100 gramında 2292 mg aspartik asit ve 689 mg histidin bulunması gibi yüksek aminoasit değerleri, tadı ve aroması üzerinde etkili olmaktadır. Vejetatif olarak kuvvetli gelişim gösteren bu tür, yaprak yapısı, sürgün uzunluğu, tomurcuk rengi ve şekli bakımından da bölgedeki diğer fındık çeşitlerinden ayrılmaktadır.

^{Akçakoca Sarı Fındığı Görseli (Anadolu Ajansı)}

Coğrafi Sınır ve Yetişme Koşulları

Akçakoca ilçesi doğuda Zonguldak’ın Alaplı ilçesi, batıda Sakarya’nın Kocaali ilçesi ve güneyde Düzce il merkezi ile çevrilidir. Melen Irmağı ile Karataş Deresi arasında kalan bu bölge yaklaşık 1050 km²’lik bir alanı kapsar. Yetiştiricilik için yıllık ortalama sıcaklığın 13–16 °C, yağış miktarının ise 700 mm’nin üzerinde olması önerilir. Don riskinin düşük olduğu, nem oranı dengeli araziler bu ürün için idealdir.

Tarım Özellikleri

Saçak köklü yapısı sayesinde meyilli arazilerde 80 cm’ye kadar derin kök gelişimi gösterebilmektedir. Tınlı-humuslu topraklarda optimal büyüme gösterir. Sonbahar sonlarında başlayan çiçeklenme süreci ilkbahara kadar devam eder. Tozlanma rüzgârla gerçekleştiğinden, farklı çeşitlerin birlikte dikilmesi önerilir. Bitki periyodisiteye yatkın olduğundan her yıl aynı verimde ürün alınması garanti edilemez.

Coğrafi İşaret ve Denetim

Akçakoca sarı fındığı, 27 Şubat 2019 tarihinde menşe adı ile coğrafi işaret tescili almıştır. Tescil sahibi Akçakoca Ticaret ve Sanayi Odası’dır. Ürün yalnızca Düzce’nin Akçakoca ilçesi sınırları içinde yetiştirilebilir ve tescil logosuyla birlikte pazarlanmalıdır.

Denetimler; ağaç, meyve ve bakım yöntemleri olmak üzere üç başlık altında yürütülür. Sırasıyla 6 ayda bir, 3 ayda bir ve aylık periyotlarla yapılır. Denetim sorumluluğu Akçakoca TSO, İlçe Tarım Müdürlüğü, Düzce Üniversitesi ve Ziraat Odası tarafından paylaşılır. Tescil dışı üretim veya etiketleme durumlarında yasal işlem uygulanır.