Düzce kestanesi, Türkiye'nin Düzce iline özgü, Fagaceae (kayıngiller) familyasından Castanea sativa Mill. türüne ait ağaçların kupulasında bulunan yenilebilir tohumlardan elde edilen bir kestane çeşididir.

^{Düzce Kestanesi (Kültür ve Turizm Bakanlığı)} 

Ayırt Edici Özellikleri

• Boyut ve Renk: Çok iri değildir. Meyve kabuğu açık kahve renkte, kısmen yuvarlaktır ve iç meyvesi açık krem renktedir. İçte büzüşme oranı %5'tir.
• İç Zar Özelliği: Meyve iç zarı, meyve içine çok az girer ve kabuğundan kolayca ayrılabilir. Bu özellik, kestanenin işlenmesinde ve kebap olarak tüketilmesinde büyük avantaj sağlar. Çiğ olarak da tüketilebilir.
• İklimin Etkisi: Düzce'nin Karadeniz ikliminin yanı sıra Akdeniz ve karasal iklim arası geçiş özelliği gösteren nemli ve ılıman iklim yapısı, Düzce kestanesi için uygun fotosentez sıcaklık ve nem koşullarını oluşturur. Bölgedeki ortalama %75 bağıl nem, kestanenin nem oranını yükselterek kabuğunun kalın olmasını engeller. Bu durum, meyve kabuğunun inceliğini ve iç zarının meyveden kolay ayrılmasını sağlar. Doğal ortamında sulamaya ihtiyaç duymadan, dengeli gelişim imkânı sunar.

Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

• Meyve içi ağırlığı: 3,7-8,29 mm.
• Kabuk kalınlığı: 0,39-0,79 mm.
• Meyve boyu: 19,67-27,5 mm.
• Meyve eni: 21,17-29,33 mm.
• Meyve kalınlığı: 10,67-19 mm.
• Yuvarlaklık indeksi: Kısmen yuvarlak.
• Meyve iç rengi: Açık krem.
• Meyve içinin kabuktan ayrılma durumu: Kolay ayrılır.
• Nem oranı: %36.
• Nişasta: %29,94.
• Şeker (toplam şeker): %3,26.
• Protein: %3,34.
• Karbonhidrat: %33,2.
• Ham yağ: %0,61.

Tarihsel ve Yerel Önemi

• Anadolu kestanesinin Düzce ilindeki varlığına dair çeşitli kayıtlar 1899 tarihli Kastamonu Vilayet Salnamesi ve 1915 tarihli Bolu Salnamesi'nde yer almaktadır.
• Düzce'de yoğun kestane ağacı varlığı nedeniyle Merkez ilçeye bağlı Çakırhacıibrahim ve Paşaormanı Köyleri'nin 1980'lerden önceki resmî adı Kestane Köyü'dür.
• Düzce il merkezinde haftada iki gün "Düzce kuzusu" olarak da bilinen bu kestane için pazarlar kurulmaktadır.

Üretim Metodu

Düzce kestanesi, Düzce ilinin ormanlık alanlarında kendiliğinden yetişen Castanea sativa Mill. türü kestane ağaçlarından elde edildiği gibi, çeşitli yaşlardaki kestane ağaçlarının aşılanıp kestanelik adı verilen kestane bahçeleri kurularak da yetiştirilir.

• Aşı Uygulaması: Aşılama işlemi nisan ayında gözler uyanmadan, genellikle nisan ayının 10'u ile 20'si arasında yapılır. Aşı kalemleri bir sene önceki sürgünden alınır. Kesilen kestane ağacı gövdesinin üst kısmı düzeltilir ve kalınlığına göre 3-6 aşı kalemi uygulanır. Aşı kalemleri sivri uçlarından kabuğa yerleştirilir, etrafı bantla sarılır ve açıklık kalırsa macunla kapatılır. Kestane üretimi en erken 3 ila 5 yılda gerçekleşir.
• İklim ve Toprak İstekleri: Kestane bahçesi kurulacak yerin toprağı gevşek, havalandırılabilir, derin, potasyumca zengin ve kireç oranı düşük olmalıdır. Dikimden önce derin sürüm yapılır, 50x50 cm çukur açılır ve dekara en az 3 ton ahır gübresi uygulanır. Kestaneler en az 10 m aralıkla dikilir.
• Sulama: Kestane ağacı yağışı ve nemli ortamı sever. Kurak geçen yıllarda, özellikle temmuz, ağustos ve eylül aylarında sulama yapılması ürünün niteliğini ve verimini artırır.
• Gübreleme: İlk dikimde uygulanan gübreden sonra ağaçlara 3 yılda bir iyi yanmış çiftlik gübresi verilebilir.
• Budama: Kestane ağaçlarına tacı yayvan şekil alacak biçim budaması yapılır. Dikimden sonra her yıl obur dallar ve fazla sürgünler budanır. Verim çağına ulaşan ağaçlarda ürün budaması, kırılmış, kurumuş veya hastalanmış dallar ile gölge ve sıkışıklık yaratan sürgünlerin çıkarılması şeklinde yapılır.

^{Düzce Kestanesi (Kültür ve Turizm Bakanlığı)}

Hasat Dönemi ve Depolama

• Hasat: Düzce kestanesinin hasadı, genellikle eylül ayı sonundan kasım ayı ortalarına kadar geçen yaklaşık iki aylık dönemde yapılır. Ağaçlardan çırpılarak yere düşürülen kestaneler elle toplanır.

Depolama

• Geleneksel Yöntem: Hasat edilen kestaneler önceden hazırlanan kuyulara gömülür ve üzeri eğrelti otları ile kapatılır. Bir ay kuyularda bekletilen kestanelerin dış kabuğu çıkarılır ve bu şekilde satışa hazır hâle gelir.
• Soğuk Hava Depoları: Kestaneler sıcaklığı 0-2 °C ve nem oranı %80-90 olan depolarda plastik torbalar içinde 3-4 ay süreyle saklanabilir.

Denetleme

Denetimler, Düzce İl Tarım ve Orman Müdürlüğü koordinatörlüğünde; Düzce İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi ile Düzce Ziraat Odasından ürün konusunda uzman en az 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler, düzenli olarak yılda bir kez hasat zamanı (eylül-kasım ayları arasında) yapılır, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet hâlinde her zaman da denetim gerçekleştirilebilir. Yapılan denetimler raporlanarak her yıl Türk Patent ve Marka Kurumuna sunulur.