Ardahan kavılca buğdayı, Ardahan iline özgü, genetik yapısı ve yetiştirme koşullarıyla bölgesel tarımda ayrıcalıklı bir yere sahip olan nadir bir buğday çeşididir. Buğdayın kendine has dayanıklılığı ve besin değeri, yöresel üreticilerin geleneksel yöntemlerle sürdürülebilir biçimde yetiştirmesiyle sağlanmaktadır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 2023 yılında tescillenen Ardahan kavılca buğdayı, hem yerel tarım ekonomisine hem de kültürel mirasa önemli katkılar sunmaktadır.

Özellikler

Ardahan kavılca buğdayı, genetik yapısı itibarıyla yüksek protein ve mineral içeriğine sahiptir. Tane yapısı oval ve serttir; bu özellikleriyle özellikle yöresel ekmek ve unlu mamullerde tercih edilir. Buğdayın adaptasyon kabiliyeti yüksek olup, Ardahan'ın zorlu iklim ve toprak koşullarına özgü yetiştirme teknikleriyle uyum sağlar. Ürünün tane rengi sarımsı olup dolgun yapısı ile ayırt edilir.

Coğrafi İşaret Süreci

Ardahan kavılca buğdayı için Türk Patent ve Marka Kurumu'na yapılan coğrafi işaret başvurusu 20 Mart 2023 tarihinde gerçekleşmiş, 15 Haziran 2024 tarihinde mahreç işareti olarak tescillenmiştir (Tescil No: 1580). Başvuru sahibi Ardahan Tarım ve Orman İl Müdürlüğü'dür. Tescil dosyasında, buğdayın üretildiği coğrafi sınırlar, yetiştirme yöntemleri ve teknik özellikler detaylı şekilde açıklanmıştır.

Üretim Yöntemleri ve Denetim

Ardahan kavılca buğdayı, tescilli coğrafi sınırlar içinde, doğal tarım teknikleriyle yetiştirilir. Gübreleme ve ilaçlama işlemleri minimum seviyede tutulmakta, daha çok organik yöntemlere başvurulmaktadır. Hasat elle veya mekanik yöntemlerle gerçekleştirilir; ürünler kalite kontrolü amacıyla Ardahan Tarım İl Müdürlüğü tarafından düzenli olarak denetlenir. Denetimler, coğrafi işaret standartlarına uygunluğun sağlanmasını temin eder.

Bölgesel Ekonomiye Katkı ve Kültürel Değer

Ardahan kavılca buğdayının coğrafi işaretle korunması, yöre üreticilerinin pazar değerini artırmış, böylece ekonomik sürdürülebilirlik sağlanmıştır. Ayrıca buğday, Ardahan yöresine özgü ekmek, pilav ve diğer geleneksel yemeklerin hazırlanmasında vazgeçilmez bir bileşen olarak kültürel bağları güçlendirmektedir. Bölgesel tarım turizmi kapsamında da tanıtımları yapılmakta, bu da yerel ekonomiye dolaylı katkılar sağlamaktadır.