Türkiye’nin kuzey Ege kıyılarında yer alan Balıkesir’in Ayvalık ilçesi, sahip olduğu doğal koşullar ve tarihsel birikimiyle zeytinyağı üretiminde kritik bir yere sahiptir. Coğrafi işaret tesciline sahip Ayvalık Zeytinyağı, hem geleneksel üretim biçimleri hem de kendine özgü duyusal nitelikleriyle ulusal ve uluslararası düzeyde tanınmaktadır.

Coğrafi Konum ve Üretim Ortamı

Ayvalık Zeytinyağı’nın üretiminde belirleyici olan en önemli faktörlerden biri, bölgenin özel iklimsel ve topografik özellikleridir. Ege Denizi’ne bakan yamaçlarda, Madra Dağları’nın etkisi altındaki zeytinliklerde yetiştirilen zeytin ağaçları, nem oranı düşük ve rüzgârlı bir mikroklima içinde gelişir. Bu iklimsel yapı, ürünün aromatik yapısına doğrudan etki eder. Bölgedeki zeytinlerin çoğunluğu “Ayvalık” olarak adlandırılan yerel türden elde edilmekte, bu da zeytinyağına karakteristik meyvemsi tat ve düşük asit oranı kazandırmaktadır.

^{Ayvalık Zeytinyağı (Kültür Portalı)}

Duyusal ve Kimyasal Özellikler

Ayvalık Zeytinyağı’nın duyusal özellikleri, onu benzerlerinden ayıran temel unsurlardandır. Tat ve aroma bakımından yeşil meyvemsi olarak tanımlanan bu ürün, enginar, domates, badem ve taze ot çağrışımları içeren karmaşık bir aromaya sahiptir. Kimyasal açıdan ise düşük serbest yağ asidi oranı (en fazla %0.8) ve yüksek antioksidan içeriği ile kalite standardını karşılamaktadır. Bu yapısı, Ayvalık Zeytinyağı’nın raf ömrünü uzatmakta ve sağlık değerini artırmaktadır.

Ekonomik ve Kültürel Değer

Ayvalık, yalnızca üretim miktarı açısından değil, zeytinyağı kültürünün toplumsal yaşamdaki yeri bakımından da Türkiye’nin önde gelen merkezlerinden biridir. İlçede zeytinliklerin sayısı 2,5 milyona yaklaşmakta, zeytinyağı üretimi hem yerel ekonomi hem de ihracat açısından önemli bir rol oynamaktadır.

Uluslararası Başarılar ve Tescil

Ayvalık Zeytinyağı, coğrafi işaretli ürün olarak 2007 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiştir. Uluslararası düzeyde de birçok ödül alan bu ürün, 28 ülkeden üreticilerin katıldığı yarışmalarda birincilik elde ederek Türkiye’nin tanıtımına katkı sağlamıştır. ABD ve Japonya gibi ülkelerde düzenlenen kalite yarışmalarında kazandığı ödüller, ürünün küresel ölçekteki değerini pekiştirmiştir.

^{Ayvalık Zeytinyağı Sofrada (Anadolu Ajansı)}