Milas halıları, Muğla’nın Milas ilçesinde yüzyıllardır dokunan, kendine özgü motifleri, renkleri ve teknikleriyle tanınan geleneksel Türk halılarındandır. Hem kültürel hem de ekonomik açıdan bölgenin simgesi hâline gelmiş bu el dokuması halılar, yerel halkın üretim kültürüyle iç içe gelişmiştir.

Tarihsel Gelişim

Milas halıcılığının kökeni, bölgenin antik dönemlerden itibaren bir dokuma merkezi olmasına kadar uzanır. Ancak Milas halılarının özgün karakterini kazanması, Osmanlı dönemiyle birlikte şekillenmiştir. Cumhuriyet döneminde de bölgesel kalkınma projeleri, kooperatif girişimleri ve kamu destekleriyle üretim canlı tutulmuş; özellikle kadın emeğinin belirleyici olduğu bu gelenek günümüze taşınmıştır. Son yıllarda geleneksel teknikleri yaşatma ve nesiller arası aktarım amacıyla yürütülen yerel projeler, halıcılığın kültürel sürekliliğini sağlamayı hedeflemektedir.

^{Halı Dokuma Aşamasında (Milas Kaymakamlığı)}

Teknik Özellikler ve Motifler

Milas halıları, Türk düğümü (Gördes düğümü) tekniğiyle dokunur. Çözgü ve atkı ipliği genellikle yün, bazen pamuk olan bu halılarda doğal kök boyalar tercih edilmektedir. En yaygın renkler arasında bordo, sarı, kahverengi ve fıstık yeşili gibi tonlar bulunur. Halılar genellikle “Ada Milas”, “Karacahisar” ve “Gemici” gibi stil grupları altında sınıflanır.

Motiflerde ise Anadolu'nun geleneksel sembolizmi göze çarpar: hayat ağacı, eli belinde, akrep, nazar, koç boynuzu gibi figürler sıkça kullanılır. Bu motifler hem süsleme amacı taşır hem de inanç, koruma ve bereket gibi temaları yansıtır.

^{Milas Halılarından Bir Örnek (Milas Kaymakamlığı)}

Sosyoekonomik Boyut

Milas halıları, yalnızca kültürel bir zenginlik değil, aynı zamanda bölge halkı için ekonomik bir geçim kaynağıdır. Özellikle kırsal mahallelerde kadınlar tarafından dokunan halılar, ev içi üretimin önemli bir parçasıdır. Halıcılık, kadın istihdamını desteklemesi bakımından da dikkat çeker. Kadınların kendi evlerinde üretim yaparak gelir elde etmesi, kırsal yaşamda ekonomik bağımsızlıklarını artırmaktadır.

Tanıtım ve Tescil Süreci

Milas halılarının tanıtımı ve korunması amacıyla çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. Milas Ticaret ve Sanayi Odası (MITSO), halıların coğrafi işaret tescilini alarak ürünün menşe korumasını sağlamıştır. Ayrıca, yurtiçi ve yurtdışında düzenlenen fuarlar ve sergiler yoluyla Milas halılarının görünürlüğü artırılmış; İstanbul Şerefiye Sarnıcı gibi prestijli mekânlarda düzenlenen tematik sergilerle kamusal ilgisi pekiştirilmiştir.

Kültürel Süreklilik ve Geleceğe Aktarım

Son yıllarda Milas halıcılığının devamlılığını sağlamak amacıyla çeşitli sosyal projeler yürütülmektedir. Halk eğitim merkezleri, kooperatifler ve yerel yönetimler aracılığıyla halı dokuma kursları açılmış; geleneksel motiflerin unutulmaması için dokümantasyon çalışmaları başlatılmıştır. Ayrıca “asırlık tezgâhlar”da üretimi sürdüren usta kadınların deneyimleri, genç kuşaklara aktarılmaktadır.