Bolu Kızılcık Tarhanası, Bolu yöresine ait, mahreç işareti olarak tescillenmiş geleneksel bir gıda ürünüdür. Ürün, yörede yaşayan insanların kültürel birikimiyle günümüze kadar ulaşmış dayanıklı bir üründür. Bolu Belediyesi tarafından 14.07.2017 tarihinden itibaren korunmak üzere 01.12.2017 tarihinde tescil edilmiştir. Ürün/Ürün Grubu, Tarhana / Yemekler ve çorbalar olarak belirtilmiştir.

^{Kızılcık Tarhanası (Bolu Belediyesi)}

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Bolu Kızılcık Tarhanası; Bolu'da yetişen kızılcık meyvesinin püresi, sert-kırmızı ekmeklik buğday unu ve yemeklik iyotlu tuzun belli oranlarda karıştırılıp yoğrulmasıyla üretilen bir üründür.

• Bileşenler: Üretiminde yörede yetişen Cornaceae familyasından Cornus Mascula kızılcık meyvesi kullanılmalıdır. Tarhana hamurunun bileşenleri ve miktarları (100 gr tarhana hamuru) şu şekildedir:
• Kızılcık meyvesi püresi: 48
• Ekmeklik buğday unu: 48
• Yemeklik iyotlu tuz: 4
• Renk: Ürünün rengi, pembe-kırmızı rengine yakın olabilmesi için güneş almayan bir ortamda, bez zemin üzerinde kurutulması gereklidir.

^{Kızılcık Tarhanası Kurutma Aşaması (Bolu Belediyesi)}

Üretim Metodu

Bolu Kızılcık Tarhanası'nın üretim süreci şu adımları içerir:

1. Çekirdek Çıkarma ve Püreye İşleme: Bolu İli sınırları içerisinde Ağustos ayının sonuna doğru oluşmaya başlayan kızılcık meyveleri, Eylül ayında tam olgunluğa erişir ve koyu kırmızı renge bürünür. Bu ayda toplanan taze kızılcık meyvelerinin çekirdekleri çekirdek çıkarma makinesinden geçirilerek çıkarılır ve aynı makinede kızılcık püresine işlenir.
2. Karışımın Hazırlanması ve Yoğurma: Çekirdeği çıkarılmış kızılcık püresi, sert kırmızı ekmeklik buğday unu ile birebir oranında karıştırılır. Karışıma daha sonra %4 oranında yemeklik iyotlu tuz ilave edilmelidir. Hazırlanan karışımın homojen şekilde yoğrulması için tüm bileşenler hamur mikserinde yoğrulur.
3. Serilme ve Ön Kurutma: Yaklaşık 25 gramlık porsiyonlar halinde parçalara ayrılan kızılcık tarhanası hamurları bez bir zemin üzerine serilmelidir. Hamur, yaklaşık 24 saat boyunca oda sıcaklığında (yaklaşık 23 °C, %60-70 nem) ve güneşsiz kapalı ortamda çarşaflık şeklinde adlandırılan bez zemin üzerinde bekletilerek kurutulmalıdır. Bu safhada herhangi bir modern kurutma tekniği kullanılmaz.
4. Elekten Geçirme: Yaklaşık 24 saatlik ön kurutmadan sonra, kızılcık tarhanası hamur parçaları daha küçük boyutlara indirgemek amacıyla 3 mm'lik tel elekten geçirilmelidir.
5. Son Kurutma: Elekten geçirilen yarı kurumuş tarhanalar, ön kurutma safhasında olduğu gibi oda sıcaklığında (yaklaşık 23°C), %60-70 nem ve güneşsiz kapalı ortamda bez zemin üzerinde 6-7 gün kurutulur. Kızılcık Tarhanasının kızılcık meyvesinden kaynaklanan pembe-kırmızı rengine yakın olabilmesi için güneş almayan bir ortamda kurutulması gereklidir. Kurutma tezgâhı 2x4 m (en x boy) ebatlarında ahşap olmalı ve beyaz kumaş bez ile kaplanmış olmalıdır.
6. Ambalajlama: Kurutulmuş Bolu Kızılcık Tarhanası, bez torbalarda ambalajlanarak serin bir ortamda (yaklaşık 15°C) muhafaza edilmelidir. Kullanılan bez torba ambalajlar %100 pamuklu kumaştan yapılmış olmalı, ürünün hava almasını sağlamalıdır. Bez, dokuma sıklığı ile haşere ve böcek geçişine izin vermeyecek sıklıkta olmalı, ürünün nemlenmesini önleyebilmeli ve güneş ışınlarından koruyabilmelidir.

^{Kızılcık Tarhanası Üretim Aşaması (Bolu Belediyesi)}

Coğrafi Sınır ve Denetleme

Bolu Kızılcık Tarhanası, yöre adı ile bilinirlik kazanmış bir üründür. Ürünün üretim metodundaki tüm işlem basamakları, özellikle ön ve son kurutma işlemleri, ürünün rengini kazanması bakımından önemlidir. Bu sebeple yöredeki üreticilerin deneyim ve ustalıkları, ürünün varlığını sürdürmesinde esastır.

Denetimler; Bolu Belediyesinin koordinatörlüğünde, Bolu Ticaret ve Sanayi Odası'ndan 1 ve S.S. Köroğlu Organik ve Yöresel Ürünler Üretim ve Pazarlama Kooperatifi'ne kayıtlı üreticilerden 1 kişi olmak üzere toplam 2 kişiden oluşan denetim merci tarafından gerçekleştirilir. Denetimler yılda bir düzenli olarak, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda veya şikâyet üzerine de yapılabilir.