Çanakkale- Adatepe

Adatepe Köyü, Türkiye’nin Çanakkale iline bağlı Ayvacık ilçesi sınırları içerisinde yer alır. Kazdağları'nın güney eteklerinde, Küçükkuyu beldesinin yaklaşık 4 kilometre kuzeyinde konumlanmıştır. Antik çağlardan bu yana farklı din ve kültürlere ev sahipliği yapmış olan köy, deniz seviyesinden yüksek bir tepe üzerine kuruludur. Tarihî süreç içerisinde bir dönem liman olarak kullanılan Küçükkuyu ile bağlantılı olan Adatepe, taş mimarisi ve geleneksel köy dokusuna sahiptir.

^{Çanakkale - Adatepe Köyü (T.C. Ayvalık Belediyesi)}

Tarihî Süreç ve Nüfus Yapısı

Cumhuriyet öncesinde Türk ve Rum nüfusun bir arada yaşadığı Adatepe’de, 1924 yılına ait Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi ile Rum halk Yunanistan’a göç etmiş, onların yerine Girit’ten gelen Müslüman Türk nüfus yerleştirilmiştir. Bu süreçten sonra köy, göçler ve nüfus değişimi sebebiyle zamanla boşalmış ve 1950’li yıllarda neredeyse terk edilmiş hale gelmiştir.

1980’li yıllarda büyük kentlerden gelen bir grup insanın köyde taş evleri satın alarak restorasyon çalışmaları yapmalarıyla Adatepe yeniden canlanmıştır. Günümüzde köydeki yerli halk ve dışarıdan gelen yeni yerleşimciler birlikte yaşamaktadır.

Mimari Yapı ve Konut Özellikleri

Köydeki yapılar genellikle iki katlı olup, taş duvarlı, iç avlulu ve bahçelidir. Alt katlar yaşam alanı, üst katlar ise yatma bölümü olarak kullanılmaktadır. Çatılar kiremitli ya da toprak damlıdır. Toprak damlar geleneksel olarak yaz aylarında kışlık yiyecekleri kurutmak amacıyla kullanılmaktadır. Evler, civardaki küçük taş ocaklarından çıkarılan taşlarla inşa edilmiştir. Taş işçiliği köyde hâlâ yaşatılmaktadır.

1989 yılında Adatepe Köyü kentsel sit alanı ilan edilmiş, 1992 yılında ise T.C. Kültür Bakanlığı tarafından tamamı koruma altına alınan yerleşim birimi olmuştur. Restorasyon çalışmaları zamanla artmış, bazı evler butik otel, kafe ya da dükkân olarak yeniden işlevlendirilmiştir.

^{Çanakkale Adatepe Köyü Bina Yapısı (T.C. Ayvalık Belediyesi)}

Zeus Altarı

Adatepe Köyü’nün hemen yakınında, çevreye hâkim bir konumda yer alan Zeus Altarı bulunmaktadır. Taş bir oda ve su dolu bir sarnıcın yer aldığı bu sunak alanı, Homeros’un İlyada Destanı’nda söz edilen Gargaros Tepesi ile ilişkilendirilmektedir. Efsaneye göre, Troya Savaşı sırasında Baştanrı Zeus’un buradan savaşı izlediği ifade edilmektedir. Altar, Edremit Körfezi, Ayvalık adaları ve Midilli Adası manzarasına sahiptir.

^{Zeus Altarı (T.C. Küçükkuyu Belediyesi)}

Taş Mektep

Adatepe Köyü’nde 1947-1985 yılları arasında faaliyet gösteren ilkokul, öğrenci yetersizliği nedeniyle kapanmıştır. Ancak 1997 yılında “Taş Mektep” adıyla yeniden açılmış ve yetişkinler için felsefe, edebiyat, sanat ve sanat tarihi alanlarında seminerlerin düzenlendiği bir merkeze dönüştürülmüştür. Ayrıca, sanatçıların serbest atölye çalışmaları da burada yürütülmektedir.

^{Biga Taş Mektep (T.C. Çanakkale İl Özel Dairesi)}

Ekonomik Faaliyetler

Köyde zeytincilik temel ekonomik faaliyetlerden biridir. Yerel üretime dayalı olarak zeytinyağı ve sabun gibi ürünler üretilmekte ve köydeki dükkânlarda satışa sunulmaktadır. Elvan Kafe gibi işletmelerde satılan “sabun suyu” adı verilen doğal temizlik ürünü, hem ev temizliğinde hem de çamaşır yıkamada kullanılmaktadır.

Sosyal ve Kültürel Mekânlar

Köy meydanında yer alan iki yaşlı çınar ağacının çevresi, köyün sosyal yaşamının merkezi konumundadır. Meydandaki kahvehaneler ve kafeler yıl boyunca hizmet vermektedir.

Bölgede, hünnap, kekik, nar çiçeği gibi yöresel tatlarla hazırlanan dondurmalar da ziyaretçilere sunulmaktadır.