Cizre Luzine tatlısı, Türkiye’nin Şırnak iline bağlı Cizre ilçesine özgü geleneksel bir tatlıdır ve özellikle ramazan ayında yoğun biçimde üretilmektedir. Tatlının geçmişi Cizre mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir ve bu özellik, ürünün coğrafi işaret ile korunmasını sağlamıştır. 27 Ekim 2021 tarihinde Cizre Kaymakamlığı tarafından mahreç işareti olarak tescil edilmiştir.
Cizre Luzine Tatlısı ( Türk Patent V e Marka Kurumu)
Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Cizre Luzine tatlısı; irmik, beyaz şeker, özel amaçlı buğday unu, ceviz içi ve su kullanılarak hazırlanır. Eşkenar dörtgen şeklinde dilimlenmesi tatlıyı diğer hamur işlerinden ayıran önemli bir özelliktir. Tatlı, coğrafi sınır ile ün bağı bulunan bir ürün olarak, yalnızca Şırnak ili Cizre ilçesinde üretilir.
Üretim Metodu
Tatlının hazırlanışı şu adımları içerir:
Bileşenler (34 x 44 cm ebattaki tepsi için)
- 2000 g irmik
- 2000 g beyaz şeker
- 150 g özel amaçlı buğday unu
- 500 g ceviz içi (1/8 oranında ufaltılır)
- 100 g ceviz içi (1/4 oranında tatlının süslemesi için ayrılır)
- 1000 ml su
- 2 çay kaşığı margarin
Hazırlık
Tepsinin dibi, tatlının yapışmaması için margarinle yağlanır.
- Karışımın hazırlanışı: Su ve şeker bir tencerede karıştırılarak kaynatılır. Kaynama başlayınca ocaktan alınır; ardından ufaltılmış ceviz, irmik ve un eklenir ve sakız kıvamına gelene kadar karıştırılır.
- Tepsiye dökme ve süsleme: Karışım sıcak iken tepsiye dökülür, yüzeye eşit olarak yayılır. Ayrılan ceviz içi tatlının üzerine muntazam biçimde serpilir ve hafifçe bastırılarak karışıma yapışması sağlanır.
- Soğutma ve dilimleme: Oda sıcaklığında yaklaşık 1 saat bekletildikten sonra eşkenar dörtgen şeklinde kesilir. Servis, oda sıcaklığında yapılır ve dilimlenmiş tatlı gıda ile temasa uygun ambalajlarda sunulur.
Coğrafi Sınır ve Üretim Süreci
Cizre Luzine tatlısının üretiminin tamamı Cizre ilçesi sınırları içinde gerçekleşir. Bu uygulama, tatlının coğrafi sınır ile ün bağının korunmasını sağlar. Tatlının tüm üretim aşamaları belirtilen bölgede yapılmalı ve tatlının şekli, kullanılan malzemeler ile geleneksel üretim yöntemi titizlikle uygulanmalıdır.
Denetim ve Koruma
Tatlı, Cizre Kaymakamlığı koordinasyonunda; Cizre Belediyesi, Cizre İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve konuyla ilgili uzman kişilerden oluşan denetim mercii tarafından denetlenir. Denetimler yılda bir defa düzenli olarak yapılır; gerek görülmesi veya şikâyet üzerine her zaman gerçekleştirilebilir. Denetimler sırasında tatlının:
Üretiminde kullanılan malzemelerin uygunluğu, üretim metoduna uygunluğu, ürün şekli, Cizre Luzine tatlısı ibaresi ve mahreç işareti kullanımına uygunluğu kontrol edilir.
Denetim süreci, gerekirse kamu veya özel kuruluşlardan uzman desteği alınarak desteklenir. Tescil ettiren kurum, hakların korunması ve hukuki süreçlerin yürütülmesinden sorumludur.
