Çukurören biberi, Menşe Adı türünde tescil edilmiş bir üründür. Bilecik ilinin Çukurören köyü coğrafi sınırında yetiştirilen bu biber, Capsicum annuum türü bitkiden elde edilir. Ürün, iğne ile pamuk iplere dizilerek güneş ışığı altında kurutulur. Kurutulan biberlerin bir kısmı olduğu şekilde, bir kısmı ise taş değirmenlerde işlenerek pul biber haline getirilerek piyasaya sunulur. Üretimde her yıl, bir sonraki üretim dönemi için tohumluk olarak ayrılan biberler kullanılır.

Ürün Özellikleri

Çukurören biberi, Bilecik ili Çukurören köyü coğrafi sınırında yetiştirilen Capsicum annuum türü bitkiden elde edilir. Köyün denizden 350 metre yüksekliği ve killi ve kireçli toprak yapısı, ürüne kendine has özellikler kazandırır. Ürünün üretildiği bitkiler 0,5 - 1,0 m’ye kadar uzayabilen, sık dallı bir yapıya sahiptir. Meyve, başlangıçta yeşil renkliyken olgunlaştığında kırmızı renge döner.

Ürünün kurutmalığa yatkınlığı, yetiştirme yöntemlerinden kaynaklanarak normalden daha kısa boyda kalmasıyla (35-40 cm) ilişkilendirilir ve bu durum yağ ile karbonhidrat miktarının artmasına sebep olur.

Kuru meyvenin yaklaşık besin değerleri şöyledir: Enerji değeri 215,0 - 220,0 kcal/100 g, protein miktarı 12,0 - 13,0 g/100 g, yağ miktarı 2,5 - 3,0 g/100 g ve karbonhidrat miktarı 38,0 - 45,0 g/100 g'dır. Nem miktarı 5,0 - 6,5 g/100 g aralığındadır.

Pul biber haline getirildiğinde ürünün özellikleri ise; toplam yabancı madde miktarı % 0,1 - 0,5, rutubet % 6,0 - 6,5 ve kül miktarı % 1,5 - 2,0 olarak belirlenmiştir. Üretimde her yıl, bir sonraki üretim dönemi için tohumluk ayrılmasıyla ürünün özgün yapısı korunmaktadır.

Üretim Metodu

Yeni sezonda dikilecek fideler için bir sezon öncesinden tohumluk olarak ayrılan biberler özenle seçilir, ipe dizilir ve kurutulur. Kuruyan biberler, serin ve kuru ortamda, hava alan çuvallar içerisinde saklanır.

• Tohum ekiminden bir gün önce tohumlar yaklaşık 8 saat ılık su içinde bekletilir. Şekli bozuk ve görünüşü farklı olanlar ayıklanır.
• Tohumların toprağa ekilip çimlendirilmesi mart ayında yapılır. Tohumlar serpme yöntemi ile ekilir.
• Nisan ayının sonuna kadar her gün sabah ve akşam olmak üzere iki kez su verilir. Sulama sonrası toprak neminin % 65 - 70 arasında olması beklenir. Sulama ile birlikte çapalama yapılır.
• Fidelerde 3 - 4 yaprak oluştuktan sonra uygun olmayan fideler ayıklanır ve mayıs ayının ilk haftasında fide dikimine geçilir. Fide dikiminden sonraki hafta sıcaklığın 15 °C’nin altına düşmemesi gerekir.
• Fide dikimi, günün sıcak saatlerinde arıklara su verilmesi ile birlikte yapılır ve ardından can suyu verilir. Kök boğazı seviyesi toprak altında kalmalıdır.
• Can suyundan sonra toprak kurumaya bırakılır. Yaklaşık 3 gün sonra sulama ve çapalama işlemi birlikte yapılır. Daha sonra 3’er gün arayla 3 veya 4 defa sulama ve çapalama tekrarlanır.
• Gövde üzerinde çıkan filizler elle kopartılır veya kesilir. Bitki gövdesinde 2 ya da 3 ana dal kalacak bir şekil oluşturulur. Cılız, içe bakan ve havalanmayı engelleyen yan sürgünler ile yaşlı yapraklar temizlenir.
• Ana dallar oluştuktan sonra bitki gelişimine göre 4 ya da 5 defa çapalama işlemi yapılır.
• Temmuz ayı sonlarına kadar haftada 1 kez düzenli olarak sulamaya devam edilir.
• Biberler, ağustos ayının ilk haftasından ekim ayı sonuna kadar hasat edilir. Hasadın, sabah erken saatlerde veya öğleden sonra yapılması önerilir.

Kurutulması

• Toplanan biberler ayıklandıktan sonra 10 - 15 cm uzunluğunda iğne yardımıyla pamuklu ip üzerine dizilir.
• Biberler bütün halde kurutulur ve kurutulduktan sonra iplere dizilmiş halde pazarlanır. Bir diziye genellikle 50 adet biber dizilir.
• Kurulum, güneş ışığından en iyi yararlanabilecek şekilde ağaç malzemeden yapılmış üçgen sergilerde, evlerin duvarlarında ya da kuruluk adı verilen yerlerde, topraktan yükseğe asılarak gölgede doğal yollarla yapılır. Ürünlerin birbirine temas etmemesi gerekir.
• Kurutma işlemi, iklim özelliğine göre 10 - 15 gün sürer.

Pul Biber Haline Getirilmesi

• Kurutulan biberlerin bir kısmı pul biber haline getirilirken taş değirmenler kullanılır.
• Pul biber üretiminde Türk Gıda Kodeksi Baharat Tebliğine uygun olarak herhangi bir katkı maddesi eklenmez. Su oranı düşük olduğu için tavlanma, yağlama ya da tuz ilavesi gibi ek bir işleme tabi tutulmaz.

Denetim

Denetim mercii, Bilecik Ticaret ve Sanayi Odası koordinatörlüğünde, Bilecik İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Çukurören Köyü Muhtarlığı ve Bilecik Ticaret ve Sanayi Odasından birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşur.

Denetimler, periyodik olarak her yıl 1 defa ve şikâyet olması halinde her zaman yapılır. Denetimlerde ürünlerin, tescilde belirtilen fiziksel özelliklere uygunluğu, kullanılan tohumların bir önceki üretim döneminden alınıp alınmadığı, fidelerin yetiştirilmesinin ve üretim metodunun uygunluğu, Çukurören biberi ibareli logonun ve menşe adı ambleminin kullanımının uygunluğu kontrol edilir.