Devrim Arabaları; yönetmenliğini ve yapımcılığını Tolga Örnek'in üstlendiği, senaryosu Tolga Örnek ve Murat Dişli tarafından kaleme alınan 2008 yapımı bir Türk tarihi drama filmidir. Film; 1961 yılında Türkiye'nin ilk yerli otomobili olan "Devrim"in üretim sürecini ve bu projede yer alan 23 mühendisin teknik, siyasi ve sosyal engellere karşı mücadelesini konu almaktadır.
Devrim Arabaları Film Fragmanı (Tolga Örnek)
Konusu
Film, 16 Haziran 1961 tarihinde Ankara'da gerçekleşen Otomotiv Endüstri Kongresi sonrası, Devlet Başkanı Cemal Gürsel'in tamamen yerli imkanlarla bir otomobil üretilmesi talimatını vermesiyle başlar. Görev, TCDD (Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları) işletmesine verilir. Dönemin mühendisleri için bu görev, Türk insanının sanayileşme potansiyeline yönelik bir "meydan okuma" olarak nitelenir.
Eskişehir Demiryolu Fabrikaları'ndaki (Cer Atölyesi) kısıtlı imkanlarla, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenlerine yetiştirilmek üzere yalnızca 129 gün süreleri vardır. Film; motor dökümünden şanzıman tasarımına, kaporta işçiliğinden siyasi baskılara kadar uzanan bu zorlu süreci kronolojik bir kurguyla aktarırken, aynı zamanda projenin başarısız olmasını isteyen çevrelerin yarattığı engelleri de işler.
Devrim Arabaları Film Sahnesi (IMDB)
Oyuncu Kadrosu ve Karakterler
Taner Birsel (Gündüz): Projenin genel koordinatörü ve ekibin lideridir. Soğukkanlılığı ve mühendislik etiğine olan bağlılığıyla ekibi bir arada tutan, rasyonel kararlar veren karakteri canlandırır.
Selçuk Yöntem (Latif): Ekibin en tecrübeli isimlerinden biridir. Projenin başarısına dair başlangıçta şüpheci yaklaşsa da, teknik bilgi birikimiyle üretimin omurgasını oluşturan karakterdir.
Ali Düşenkalkar (Hayati): Mühendislik disiplinine sahip, çalışma azmiyle öne çıkan ve projenin her aşamasında aktif rol alan ana karakterlerden biridir.
Halit Ergenç (Uğur): Genç ve dinamik mühendis profilini çizer. Projenin teknik detaylarına ve yenilikçi çözümlere odaklanan bir karakterdir.
Uğur Polat (Sami): Projeye karşı çıkan bürokrasiyi ve "yapılamaz" fikrini savunan kesimi temsil eden bir mühendistir. Filmdeki temel çatışma unsurlarından biridir.
Altan Gördüm (Recep Usta): Fabrikanın emektar ustasıdır. Mühendislik teorisini pratik el işçiliği ve tecrübeyle birleştiren, özellikle kaportanın şekillendirilmesinde kilit rol oynayan karakterdir.
Sait Genay (Cemal Gürsel): Dönemin Devlet Başkanı'dır. Projenin siyasi hamisi olarak yerli üretimin önemini vurgulayan otoriter ancak destekleyici figürü temsil eder.
Haluk Bilginer (Necip): Hikâyeyi yıllar sonra bir röportaj aracılığıyla izleyiciye aktaran anlatıcı pozisyonundadır. Yaşlılığında, geçmişteki mücadeleyi duygusal bir derinlikle özetler.
Yapım Bilgileri
- Araştırma Süreci: Senaryo aşaması, TCDD arşivleri ve o dönem projede çalışan mühendislerin anıları temel alınarak yaklaşık 2 yıllık bir araştırma sonucu tamamlanmıştır.
- Müzik: Filmin müzikleri Demir Demirkan tarafından bestelenmiş ve Prag Filarmoni Orkestrası tarafından seslendirilmiştir.
- Otomobil Replicaları: Çekimler için orijinal Devrim otomobilinin teknik çizimlerine sadık kalınarak çalışan iki adet replika araç üretilmiştir.
Devrim Arabaları Film Sahnesi (IMDB)
Başarılar ve Ödüller
Film, dönem atmosferini yansıtan sanat yönetimi ve kolektif oyunculuk performansı ile dikkat çekmiştir. 14. Sadri Alışık Oyuncu Ödülleri'nde, tarihte az rastlanır bir kararla "En İyi Erkek Oyuncu" ödülü, tek bir kişiye değil, filmin ana kadrosunda yer alan 7 aktöre (Taner Birsel, Ali Düşenkalkar, Halit Ergenç, Altan Gördüm, Serhat Tutumluer, Onur Ünsal ve Selçuk Yöntem) toplu olarak verilmiştir. Ayrıca 3. Yeşilçam Ödülleri'nde "En İyi Senaryo" ve "En İyi Sanat Yönetmeni" dallarında ödül almıştır.
