Dörtdivan, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde, Bolu ilinin doğusunda yer alan bir ilçedir. 1990 yılında ilçe statüsü kazanmıştır. İsmini, tarihî olarak dört farklı Oğuz boyunun (divan) bu bölgede yerleşim kurmasından aldığı düşünülmektedir. Yerleşim birimi olarak tarih boyunca önemli geçiş yolları üzerinde yer almış, kültürel ve coğrafi açıdan belirgin özellikler geliştirmiştir.

^{Bolu (pexels)}

Tarihçe

Dörtdivan’ın tarihi 13. yüzyıla kadar uzanır. Bölgeye ilk yerleşimlerin Anadolu Selçukluları ve beylikler döneminde başladığı anlaşılmaktadır. Osmanlı Devleti döneminde Gerede kazasına bağlı bir nahiye olarak idari yapıda yer almıştır. Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde Bolu’ya bağlı bir bucak olan Dörtdivan, 20 Mayıs 1990 tarihli 3644 sayılı kanunla ilçe hâline getirilmiştir. İlçede Osmanlı döneminden kalma birçok tarihî cami, çeşme ve mezarlık bulunmaktadır.

Coğrafya

Dörtdivan, Bolu il merkezinin doğusunda, Gerede ilçesinin güneybatısında yer alır. Yüz ölçümü 634 km², denizden yüksekliği yaklaşık 1300 metredir. Kuzeyinde Gerede, doğusunda Kurşunlu (Çankırı), güneyinde Seben, batısında ise Bolu merkez ilçesi yer alır. Coğrafi yapısı dağlık ve engebelidir; yaylalar, ormanlık alanlar ve verimli tarım arazileri bulunmaktadır. İlçede kara iklimi özellikleri hâkimdir: kışlar uzun ve karlı, yazlar ise serin geçer.

^{Dörtdivan (Bolu Özel İl İdaresi)}

Kültür

Dörtdivan kültürü, yerel geleneklere sıkı sıkıya bağlıdır. İlçede düğünler, cenazeler, bayramlar gibi toplumsal olaylar geleneksel kurallarla şekillenir. Geleneksel oyunlar ve halk dansları, halk müziği eşliğinde sürdürülür. Köylerde yapılan "imece usulü" çalışmalar sosyal dayanışmanın bir örneğidir. Yerleşim yerlerinde halk arasında yaygın olarak kullanılan Türkmen ve Yörük kökenli bazı kültürel pratikler, halk giysileri ve el sanatları bu kültürel dokunun parçalarıdır.

Gastronomi

Dörtdivan mutfağı, Bolu yöresinin genel mutfak kültürüyle benzerlik gösterir. Temel beslenme ürünleri arasında süt ürünleri, tahıllar ve et yer almaktadır. Özellikle “keş” (kurutulmuş yoğurt) gibi geleneksel süt ürünleri bölge mutfağında önemli bir yere sahiptir. Hamur işleri ve unlu mamuller yaygın olarak yapılır. Yörenin yemek kültürü, mevsimsel olarak değişen ürünlere dayalıdır ve tarım ile hayvancılık faaliyetlerinin etkisiyle şekillenmiştir.

Eğitim ve Sosyal Yapı

İlçede eğitim hizmetleri Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı kurumlar aracılığıyla yürütülmektedir. Okulların çoğu ilçe merkezinde yer almakta olup, taşımalı eğitim uygulamaları köy okullarında da sürdürülmektedir. İlçede lise düzeyinde eğitim veren kurumlar da bulunmaktadır. Sosyal yapıda akrabalık ilişkileri, komşuluk ve dayanışma önemli yer tutar. Düğün, cenaze ve bayram gibi sosyal olaylar geleneksel yapıya uygun şekilde gerçekleştirilir.

Yerleşim ve Köyler: Çardak Köyü Örneği

Dörtdivan’a bağlı birçok köy bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Çardak Köyü, geleneksel taş ve ahşap yapıları ile dikkat çeker. Köyde tarihî bir cami, eski mezarlık alanları ve köy meydanı gibi sosyal mekânlar bulunmaktadır. Yerleşim, dağınık köy tipi gösterir ve geçim kaynakları arasında tarım ve hayvancılık yer alır. Köy sakinlerinin katılımıyla yapılan ziyaretler ve etkinlikler, sosyal bütünlüğü desteklemektedir.