EKG (Elektrokardiyografi) sensörü, kalbin elektriksel aktivitesini ölçmek ve izlemek için tasarlanmış bir elektronik modüldür. Bu sensörler, vücuda yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla kalbin ürettiği biyopotansiyel sinyalleri algılar, bu sinyalleri işleyerek güçlendirir, filtreler ve bir mikrodenetleyici (örneğin Arduino) tarafından okunabilecek bir forma dönüştürür. Genellikle hobi elektroniği, biyomedikal projeler ve eğitim amaçlı uygulamalarda kullanılan bu sensörler, profesyonel tıbbi cihazların temel çalışma mantığını anlamak için pratik bir araç sunar. Kalp kasının her kasılması ve gevşemesi sırasında ortaya çıkan düşük genlikli elektriksel potansiyel farklarını ölçerek, kalp atış hızı ve ritmi hakkında bilgi edinilmesini sağlar.
AD8232 EKG SENSÖRÜ(Yapay Zeka ile Oluşturulmuştur)
Çalışma Prensibi
EKG sensörünün çalışma prensibi, temel olarak üç aşamada incelenebilir: sinyal algılama, sinyal işleme (yükseltme ve filtreleme) ve verinin mikrodenetleyiciye aktarılması. Kalp, sinoatriyal (SA) düğümden başlayan ve tüm kalp kasına yayılan bir elektriksel uyarı sistemi ile çalışır. Bu elektriksel aktivite, vücut yüzeyinde çok düşük voltaj seviyelerinde (milivolt-mikrovolt aralığında) potansiyel farkları oluşturur. EKG sensörünün temel görevi, bu zayıf sinyalleri çevresel gürültüden arındırarak anlamlı bir veriye dönüştürmektir.
Elektrotlar ile Sinyal Algılama
EKG sinyalinin ölçümü, vücudun belirli noktalarına yapıştırılan elektrotlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Genellikle üç elektrotlu bir konfigürasyon kullanılır: iki tanesi ölçüm elektrodu, bir tanesi ise referans (toprak) elektrodudur. Einthoven'ın üçgeni prensibine benzer şekilde, bu elektrotlar genellikle her iki kola ve bir bacağa (genellikle sağ bacak) takılır. Ölçüm elektrotları, vücut yüzeyindeki potansiyel farkını algılar. Referans elektrodu ise "Sürülen Sağ Bacak" (Driven Right Leg - DRL) devresi olarak bilinen bir teknikle, vücut üzerindeki ortak mod gürültüsünü (örneğin, 50/60 Hz şebeke gürültüsü) bastırmak için kullanılır. Bu, sinyal kalitesini önemli ölçüde artıran kritik bir adımdır.
Sinyal İşleme: Yükseltme ve Filtreleme
Vücuttan alınan ham EKG sinyali, oldukça zayıf ve gürültüye açık bir yapıdadır. Bu nedenle, mikrodenetleyici tarafından işlenebilmesi için bir dizi işlemden geçirilmesi gerekir.
Enstrümantasyon Yükselteci
Algılanan ham sinyal, ilk olarak bir enstrümantasyon yükselteci (Instrumentation Amplifier - INA) katmanına girer. Enstrümantasyon yükselteçleri, yüksek ortak mod bastırma oranına (CMRR) sahip olmalarıyla bilinirler. Bu özellikleri sayesinde, her iki ölçüm elektrodunda da ortak olarak bulunan gürültü sinyallerini etkin bir şekilde bastırırken, aralarındaki çok küçük potansiyel farkını (yani EKG sinyalini) binlerce kat (genellikle 1000x veya daha fazla) güçlendirirler. AD8232 gibi popüler EKG sensör modüllerinde bu işlem için özel entegre devreler kullanılır.
Filtreleme Aşamaları
Yükseltilmiş sinyal, hala çeşitli gürültü bileşenleri içerebilir. Bu gürültüleri temizlemek için sensör modülü üzerinde çeşitli filtre devreleri bulunur:
- Yüksek Geçiren Filtre (High-Pass Filter): Bu filtre, elektrotların deri ile teması ve hastanın hareketleri gibi etkenlerden kaynaklanan düşük frekanslı gürültüleri (genellikle 0.5 Hz altı) engeller. Bu gürültüler, "temel hat kayması" (baseline wander) olarak bilinir ve EKG grafiğinin dikey eksende yavaşça kaymasına neden olur.
- Alçak Geçiren Filtre (Low-Pass Filter): Kas kasılmalarından (EMG gürültüsü) ve harici elektronik cihazlardan kaynaklanan yüksek frekanslı gürültüleri ortadan kaldırmak için kullanılır. Genellikle 40 Hz ile 150 Hz arasında bir kesim frekansına ayarlanır. Bu, EKG sinyalinin temel bileşenlerinin (P, QRS, T dalgaları) korunmasını sağlarken, istenmeyen gürültüleri filtreler.
- Çentik Filtre (Notch Filter): Özellikle 50 Hz veya 60 Hz frekansındaki şebeke gürültüsünü hedef alarak bastıran dar bantlı bir filtredir. Bu gürültü, en yaygın ve rahatsız edici gürültü kaynaklarından biridir.