Entelektüel Merak ve Bilim Devrimi (İngilizce özgün adıyla Intellectual Curiosity and the Scientific Revolution: A Global Perspective), 2010 yılında Cambridge University Press tarafından yayımlanmıştır. Eser, 17. yüzyıl Avrupa'sında gerçekleşen bilimsel gelişiminin neden Batı’da ortaya çıktığını ve benzer bir dönüşümün aynı dönemde Çin veya İslam dünyasında neden gerçekleşmediğini incelemektedir. Huff, bu olguyu açıklarken “entelektüel merak” kavramını merkeze alır ve bilimsel gelişmelerin toplumsal, kurumsal ve kültürel yapı tarafından nasıl şekillendirildiğini tartışır.

Konusu

Eser, Batı’daki bilimsel devrimin yalnızca teknik veya bireysel buluşların sonucu olmadığını, aynı zamanda toplumsal bir zihniyet dönüşümünün ürünü olduğunu ileri sürer. Huff’a göre, bilimsel devrimin temelinde yer alan “entelektüel merak”, Avrupa’da 17. yüzyılda özgür düşünceyi, deneysel araştırmayı ve doğanın sistematik incelenmesini teşvik eden bir kültürel ortamın doğmasına yol açmıştır. Bu merak duygusu, üniversitelerin yapısı, matbaanın yaygınlaşması, bilim akademilerinin kuruluşu ve entelektüel değişim ağlarının gelişimiyle desteklenmiştir.

Kitapta, teleskobun 1608 yılında Hollanda’da icadı üzerinden Avrupa, Osmanlı, Çin ve Babür Hindistanı gibi medeniyetlerin tepkileri karşılaştırılmaktadır. Huff, Avrupa’da bu buluşun geniş bir ilgi ve deneysel araştırma dalgası doğurduğunu; diğer medeniyetlerde ise teknik bir yenilik olarak kalıp toplumsal dönüşüme yol açmadığını belirtmektedir. Bunun temel nedeni olarak Avrupa’daki düşünsel özgürlük ortamı, kurumsal özerklik ve bilimsel toplulukların işbirliği gösterilir.

Temalar

Eserde öne çıkan ana temalar, bilimsel merakın toplumsal temelleri, medeniyetler arası bilgi aktarımı, eğitim kurumlarının farklı yapıları ve bilimsel zihniyetin tarihsel koşullarıdır. Huff, İslam dünyasında ve Çin’de bilimsel etkinliklerin güçlü olmasına rağmen, bu etkinliklerin uzun vadede kurumsal bir bilimsel devrime dönüşememesini “kurumsal ve kültürel sınırlılıklar”la açıklar. Özellikle İslam medreselerinde teolojik bilgilerin ön planda olması ve deneysel bilimin kurumsallaşamaması, Avrupa’daki farklılaşmanın nedenlerinden biri olarak değerlendirilir.

Yazar Hakkında

Toby E. Huff, 24 Nisan 1942 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nin Maine eyaletinde doğmuştur. Sosyoloji, bilim tarihi ve karşılaştırmalı medeniyet çalışmaları alanlarında uzmanlaşmıştır. Eğitimini Northeastern University, Northwestern University ve The New School for Social Research’te tamamlamıştır. Akademik yaşamının büyük bölümünü University of Massachusetts Dartmouth’ta geçirmiştir. Huff’un araştırmaları, modern bilimin doğuşu, bilimsel kurumların gelişimi ve Batı dışı toplumlarda bilimin tarihsel koşulları üzerine yoğunlaşmaktadır. Bilimsel düşüncenin toplumsal ve kültürel temellerini inceleyen Huff, bilim tarihine sosyolojik bir bakış kazandırmıştır.