Hierapolis Arkeoloji Müzesi, Türkiye'nin Denizli ili sınırları içerisinde yer alan Pamukkale ören yerinde konumlanmış arkeoloji müzesidir. Antik kentin Roma Dönemi yapılarından biri olan hamam kompleksinin restore edilmesiyle 1984 yılında ziyarete açılan müze, başta Hierapolis olmak üzere çevresindeki antik kentlerden elde edilen arkeolojik eserlerin sergilendiği bir kültür kurumudur.
Hierapolis Arkeoloji Müzesi (Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
Tarihçe
Müze, Hierapolis Antik Kenti'nde yer alan ve Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenen büyük hamam yapısının 1970’li yıllarda restore edilmesiyle oluşturulmuştur. Yapının yeniden işlevlendirilmesi sonucunda, 1984 yılında Hierapolis Müzesi olarak ziyaretçilere açılmıştır. Müzenin bulunduğu yapı, özgün kullanımında Roma hamamı olarak inşa edilmiş, Bizans Dönemi’nde ise bir kilise yapısına dönüştürülmüştür.
Mimari Özellikler
Hierapolis Arkeoloji Müzesi, büyük hamam yapısının özgün mimarisini büyük ölçüde korumaktadır. Roma mimarlık geleneğinin bir örneği olan yapı, büyük tonozlarla örtülü mekânlardan oluşur. Taş malzeme kullanılarak inşa edilen yapı, anıtsal boyutları ve işlevsel bölümleriyle dikkat çeker. Müze olarak kullanılan bölüm, sıcaklık (caldarium), ılıklık (tepidarium) ve soğukluk (frigidarium) gibi hamamın ana birimlerinden oluşmaktadır.
Eser Koleksiyonu ve Sergileme Düzeni
Hierapolis ArkeolojiMüzesi’nde sergilenen eserler, başta Hierapolis ve Laodikeia kazılarından elde edilenler olmak üzere, Lycos (Çürüksu) Vadisi’ndeki antik kentlerden gelen çok sayıda taşınabilir kültür varlığından oluşmaktadır. Ayrıca Beycesultan Höyüğü gibi Tunç Çağı’na tarihlenen önemli yerleşimlerden çıkarılan arkeolojik buluntular da müzenin koleksiyonunda önemli bir yer tutar. Caria, Pisidya ve Lidya bölgelerindeki bazı yerleşimlerden ortaya çıkarılan eserler de müzede toplanmış ve ziyaretçilere sunulmaktadır.
Müze, üç ana teşhir salonundan oluşmaktadır.
Heykeller ve Lahitler Salonu
Heykeller ve Lahitler Salonu, Hierapolis ve Laodikeia kazılarından çıkan lahitler, heykeller, mezar taşları, mimari sütunlar, paye başlıkları ve yazıtlardan oluşur. Yunan ve Hellenistik orijinallere bağlı olarak yapılmış Roma dönemine ait eserler arasında Tyche, Dionysos, Pan, Asklepios, İsis Rahibesi ve Demeter heykelleri bulunur. Mezar taşları, yöresel aile mezar geleneklerini yansıtan örnekleri içerirken, pişmiş toprak lahitler de dönemin önemli örneklerindendir. Üzerinde kitabesi bulunan Maximillan’ın lahdi ve Laodikeia’da bulunan Sidemara tipi lahit, koleksiyonun önemli parçalarıdır. Ayrıca, gladyatör döğüşleri ve boğa oyunları temalı kabartmalar ve gladius Apuleius Aurelianus’a ait yazıt bu salonda sergilenmektedir.
Heykeller ve Lahitler Salonunda Sergilenen Eselerden Biri (Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
Küçük Buluntular Salonu
M.Ö. 4. binyıldan başlayarak birçok uygarlığa ait küçük buluntular kronolojik bir sıra ile teşhir edilmektedir. Denizli ve çevresindeki arkeolojik yerleşimlerden toplanan eserler bu salonda yer alır. Beycesultan Höyüğü’nden çıkarılan idoller, pişmiş toprak kaplar ve taş eserler özellikle dikkat çeker. Ayrıca Frig, Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait pişmiş toprak kandiller, cam eşyalar, kolyeler ve madeni takılar sergilenir. Sikkenin ilk darp edildiği M.Ö. 6. yüzyıldan başlayarak, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait altın, gümüş ve bronz sikkeler kronolojik olarak sunulur. Gümüşler, İcikli ve Akköy kazılarında bulunan altın mücevherler ve pişmiş toprak eserler de bu salonda yer almaktadır.
Küçük Buluntular Salonunda Sergilenen Eselerden Biri (Kültür Portalı)
Tiyatro Buluntuları Salonu
Tiyatro sahne binasını süsleyen kabartmaların ve mimari süslemelerin sergilendiği bu salon, Dionysos’un eğlence alayları, Niobe efsanesi, Roma İmparatoru Septimus Severus’un taç giyme töreni, Marysyas efsanesi, Herakles ile Antaios mücadelesi, Apollon ve Artemis’in doğuşu ile Hades’in Persephone’yi kaçırması gibi mitolojik sahneleri içeren kabartmalarla donatılmıştır. Ayrıca Apollon, Leto, Artemis ve Hades heykelleri, sfenks figürleri, Kral Attalos ve Eumenes büstleri ve tiyatro ile ilgili meclis kararlarını taşıyan yazıtlar da bu salonda teşhir edilmektedir. Salonun orta kısmında, Denizler Tanrısı Poseidon’un oğlu Triton, yeraltı tanrısı Hades ve tiyatro aktörüne ait heykeller yer alır.
Tiyatro Buluntuları Salonunda Sergilenen Eserlerden Biri (Kültür Portalı)
Koruma ve Kullanım
Hierapolis Arkeoloji Müzesi, hem ören yeri içerisinde yer alması hem de özgün bir antik yapının yeniden işlevlendirilmesiyle oluşturulmuş olması bakımından önemlidir. Müze, arkeolojik eserlerin sergilenmesinin yanı sıra bölgenin kültürel mirasının korunmasına ve tanıtılmasına hizmet etmektedir. Yapının taşıdığı mimari ve tarihsel özellikler ile müze işlevi birlikte değerlendirildiğinde, Hierapolis Müzesi hem taşınır hem taşınmaz kültür varlığı olarak çok katmanlı bir koruma örneği sunmaktadır.
