İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, İstanbul Gülhane Parkı içerisinde yer alan Has Ahırlar Binası’nda, Prof. Dr. Fuat Sezgin’in öncülüğünde 2008 yılında açılmış, İslam medeniyetinin 9. ve 16. yüzyıllar arasında bilim ve teknoloji alanında ortaya koyduğu katkıları belge ve maketlerle sergileyen bir müzedir. Toplam 3.500 metrekarelik sergi alanında, eski el yazmaları ve kaynaklar temel alınarak hazırlanan 585 adet alet, cihaz, model ve maket yer alır.
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi (T.C. İstanbul Valiliği)
Müzenin Kuruluşu
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi'nin kuruluşu, İslam bilim tarihçisi Prof. Dr. Fuat Sezgin’in uzun yıllar süren araştırmalarına ve bu alandaki öncü çalışmalarına dayanmaktadır. Prof. Dr. Sezgin, 1980’li yıllarda Frankfurt Üniversitesi’ne bağlı Arap-İslam Bilimleri Tarihi Enstitüsü’nde, İslam dünyasında geliştirilen bilimsel aletlerin maketlerini üretmeye başlamıştır. Bu girişim, dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç’un benzer bir müzenin İstanbul’da da kurulması yönündeki önerisiyle yeni bir boyut kazanmıştır.
2005 yılında başlayan çalışmalar sonucunda, İstanbul’daki Gülhane Parkı içinde, Osmanlı dönemine ait Has Ahırlar Binası’nda yer alacak şekilde planlanan müze, 24 Mayıs 2008 tarihinde ziyarete açılmıştır. Müze, kuruluşundan itibaren İslam bilim mirasını sistemli ve görsel biçimde tanıtmayı, bilim tarihinin bütüncül bir yapıya sahip olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır.
Usturlaplar (T.C. İstanbul Valiliği)
Müze Yapısı
Müze, mimari olarak Osmanlı dönemine ait Has Ahırlar Binası’nda konumlanmıştır. Bu yapı, tarihi Yarımada’da yer alan Gülhane Parkı’nın içinde, saray surlarına bitişik şekilde inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde padişahın ve yakın çevresinin atları için kullanılan bu mekân, dönüştürülerek bilimsel ve kültürel mirasın sergilendiği bir müze yapısına kavuşturulmuştur. Müze, toplam 3.500 metrekarelik bir sergi alanına sahiptir ve iki katlıdır.
Üst katta sinevizyon salonu ile astronomi, saat teknolojisi, denizcilik, savaş teknolojisi ve tıp bölümleri; alt katta ise madenler, fizik, matematik-geometri, şehircilik ve mimari, optik, kimya ve coğrafya gibi alanlara ait maketlerin sergilendiği bölümler bulunmaktadır.
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi İçi (T.C. İstanbul Valiliği)
Bahçe Düzenlemeleri ve Botanik Alan
Müzenin açık alanında, Abbasi halifesi el-Me’mun’un 9. yüzyılda çizdirdiği dünya haritasının kopyası ile İbn Sina’nın el-Kanun fi’t-Tıbb adlı eserinde yer alan 26 tıbbi bitkinin bulunduğu ve 2013 yılında açılmış olan İbn Sina Botanik Bahçesi yer almaktadır. Bu bölüm, tıbbî botanik tarihine yönelik somut örnekler sunarak ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi Tanıtımı (TR2)
Bilim Tarihine Katkısı
bilim tarihine katkı açısından doğu ile batı arasında bir köprü işlevi görerek İslam medeniyetinin insanlık tarihine kazandırdığı bilimsel birikimi görünür kılmaktadır. Müze, özellikle 9. yüzyıl ile 16. yüzyıl arasındaki İslam bilim insanlarının geliştirdiği icat, keşif ve teorilerin model ve maketlerini sergileyerek bu dönemdeki bilimsel üretkenliği belgelemekte ve öğretici bir yöntemle sunmaktadır.
