Konya calla yemeği, ana bileşenleri olarak parçalanmış, kemikli kuzu veya koyun eti, can eriği ve kuru soğanı bir araya getiren bir yemektir. Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından mahreç işareti olarak tescil edilmiştir. Bu yemeğin tescil kaydı, 1177 numarasıyla 25 Temmuz 2022 tarihinde resmiyet kazanmıştır. Coğrafi işaretin tescilini gerçekleştiren ve haklarını korumakla yükümlü olan kuruluş Konya Büyükşehir Belediyesi'dir. Ürünün coğrafi üretim alanı, idari sınırları itibarıyla Konya ilini kapsamaktadır.
Ayırt Edici Nitelikler ve İçerik
Yemeğin karakteristik ekşi aromasını sağlayan temel malzeme can eriğidir. Tarihi kökleri eskiye dayanan bu yemek, Konya'nın gastronomi kültüründe önemli bir yere sahiptir. Üretiminin coğrafi alana özgü nitelikler taşıması nedeniyle, ürünün şöhreti ve özgünlüğü (ün bağı) sadece tanımlanan coğrafi sınırlarla ilişkilidir.
Üretim Standardı ve Metodu
Yemeğin geleneksel tarifine göre belirlenen standart bileşen listesi (yaklaşık dört kişilik porsiyon için) aşağıdaki miktarları içermektedir:
- Kemikli kuzu veya koyun eti (parçalanmış): 1,5 kg
- Can eriği: 300 g
- Kuru soğan: 300 g
- Tuz: 16 g
- Beyaz şeker: 5 g
- Sıvı yağ: 14 g
- Tereyağı: 14 g
- Su: 700 ml
Hazırlanış Süreci:
- Temizlenen et parçaları bir tencereye yerleştirilir; üzerine kaynamış su eklenerek bir saat süreyle haşlanır.
- Kullanılacak can erikleri birkaç yerinden çizilerek etlerin üst kısmına dizilir.
- Ayrı bir tavada tereyağı ve sıvı yağ kullanılarak doğranmış soğanlar kavrulur.
- Kavrulmuş soğan harcı, eriklerin üzerine eşit bir tabaka halinde yayılır.
- Karışıma belirlenen miktarlarda tuz ve şeker ilave edilir.
- Tencerenin kapağı kapatılarak eriklerin yumuşak bir kıvam alması için yaklaşık 15 ila 20 dakika daha pişirme işlemine devam edilir.
- Yemeğin sunumu, tabağın merkezine etlerin konulması ve etrafına eriklerin dairesel biçimde düzenlenmesiyle yapılır.
Yemeğin coğrafi işaret niteliğini sürdürebilmesi için, tarifte belirtilen tüm üretim, işleme ve hazırlık aşamalarının tamamı, tescilde belirtilen coğrafi sınır olan Konya ili içinde gerçekleştirilmek zorundadır.
Denetim
Coğrafi işaretin koruma ve izleme faaliyetlerini yürütmek üzere oluşturulan denetim mercii, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin eşgüdümü altında, toplam dört uzmandan meydana gelmektedir. Bu heyet, aşağıdaki kurumların ilgili alanlarda uzman birer temsilcisini barındırır:
- Konya Büyükşehir Belediyesi,
- Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü,
- Konya Gastronomi Aşçılar ve Turizmciler Derneği,
- Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi.
Denetim faaliyetleri, aksatılmadan yılda bir kez düzenli olarak yapılmakla birlikte, gerekli görülen hallerde veya şikâyet başvurusu üzerine her an icra edilebilir.
