Konya patlıcan tiridi, tandır ekmeği üzerine sarımsaklı süzme yoğurt sosu ve patlıcanlı kıymalı bir harcın eklenmesiyle hazırlanan, Konya mutfağına ait coğrafi işaret tescilli yöresel bir yemektir. Konya Büyükşehir Belediyesi'nin 17.09.2020 tarihli başvurusu üzerine, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 20.01.2022 tarihinde tescil edilmiştir. 1002 tescil numarası ile kayda geçen bu ürün, mahreç işareti türünde bir coğrafi işarettir. Konya mutfak kültürüyle edindiği ünü nedeniyle coğrafi sınırıyla bir bağa sahiptir.
Ürün Özellikleri
Konya patlıcan tiridi, temel olarak üç ana bileşenden oluşan katmanlı bir yemektir. Yemeğin tabanında küp doğranmış tandır ekmeği bulunur. Bu ekmeğin üzerine sarımsakla çırpılmış süzme yoğurt yayılarak bir sos katmanı oluşturulur. En üst katmanda ise kavrulmuş kıyma, kızartılmış patlıcan, domates, soğan, domates salçası ve çeşitli baharatlar (tuz, karabiber, kırmızıbiber) içeren patlıcanlı ve kıymalı harç yer alır.
Yemeğin ayırt edici özelliği, kızartılmış patlıcanın kıymalı harçla birleşimi ve bu karışımın sarımsaklı yoğurtlu tandır ekmeği ile birlikte sunulmasıdır. Servis edilmeden önce üzerine ince kıyılmış maydanoz serpilerek son dokunuşu yapılır.
Üretim Metodu
Dört kişilik üretim için bileşenler 600 g patlıcan, 250 g kıyma, 110 g domates, 1 adet soğan, 1 adet tandır ekmeği, 30 g zeytinyağı, 30 g domates salçası, 6 g tuz, 6 g kırmızıbiber ve 4 g karabiberdir. Üzeri için 300 g süzme yoğurt, 12 g sarımsak ve 30 g maydanoz kullanılır.
Üretimi aşağıdaki adımları içerir:
- Zeytinyağı ve doğranmış soğan bir tavada 1-2 dakika kavrulur.
- Domates salçası ve küp doğranmış domates eklenir; domatesler yumuşayana dek kavurma sürdürülür.
- Kıyma, tuz, karabiber ve kırmızıbiber ilave edilerek tavanın kapağı kapatılır ve 30 dakika pişirilir.
- Alacalı soyulup küp doğranan patlıcanlar, acı sularını bırakması için 15 dakika tuzlu suda bekletilir.
- Patlıcanlar 15 dakika sıvı yağda kızartılır, ardından yağları süzdürülür.
- Kızarmış patlıcanlar, pişen kıymalı karışıma eklenir ve 2-3 dakika birlikte karıştırıldıktan sonra ocaktan alınır.
- Süzme yoğurt çırpılır ve rendelenmiş sarımsakla karıştırılır.
- Servis tabağına küp doğranmış tandır ekmeği alınır. Üzerine sarımsaklı yoğurt yayılır, ardından hazırlanan patlıcanlı karışım eklenir. İnce kıyılmış maydanoz ile süslenerek servis edilir.
Coğrafi Sınır ve Denetim
Ürünün coğrafi sınırı Konya ilinin idari sınırlarıdır. Konya patlıcan tiridi ile ilgili tüm üretim, işleme ve diğer işlemlerin bu coğrafi sınır dahilinde yapılması zorunludur.
Denetim mekanizması, Konya Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda çalışır. Denetim mercii; Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Konya Gastronomi ve Turizmciler Derneği, Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi ve Konya Büyükşehir Belediyesi temsilcilerinden oluşan dört uzmandan kurulur.
Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak ve ek olarak şikâyet üzerine veya gerekli görülen hallerde yapılır. Bu denetimlerde, üretimde kullanılan bileşenlerin, üretim metodunun ve "Konya Patlıcan Tiridi" ibaresi ile mahreç işareti ambleminin kullanımının tescile uygunluğu kontrol edilir. Denetim mercii, süreçte dışarıdan uzman veya kuruluşlardan hizmet alabilir.
