Lagina Hekate Kutsal Alanı, Muğla ilinin Yatağan ilçesi sınırlarında yer alan ve antik dönemde Karya bölgesinin önemli dini merkezlerinden biri olan Lagina’da bulunur. Stratonikeia antik kenti ile kutsal bir kutsal yol (heilige straße) ile bağlantılı olan bu alan, özellikle antik dünyanın en önemli Hekate kült merkezlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Hekate, Antik Yunan mitolojisinde geçitlerin, büyünün ve yeraltı dünyasının tanrıçası olarak bilinir.

Tarihçe ve Keşifler

Lagina’daki kutsal alan, Helenistik Dönem’den itibaren önem kazanmış, Roma Dönemi’nde ise daha da gelişerek görkemli yapılarla donatılmıştır. Alan ilk kez 19. yüzyıl sonlarında Osman Hamdi Bey tarafından kazılmış, burada bulunan mimari parçalar ve kabartmalar günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.

Günümüzde kazı çalışmaları Pamukkale Üniversitesi öncülüğünde devam etmekte olup, kutsal alana ait yeni yapılar, dükkânlar, geçitler ve giriş kapısı gibi mimari unsurlar açığa çıkarılmaktadır. Ayrıca 2020'li yıllarda yapılan kazılarda, kutsal alana girişin yapıldığı propylon (anıtsal giriş kapısı) ve civarındaki dükkân yapıları yeni buluntular arasında yer alır.

^{Lagina Hekate Kutsal Alanı ( Anadolu Ajansı )}

Mimari Özellikler

Hekate Kutsal Alanı, tipik bir temenos (kutsal alan) planına sahiptir. Alanın ortasında tanrıçaya adanmış tapınak (naos), çevresinde ise törenlerin ve ibadetlerin yapıldığı alanlar bulunur. Tapınak İon düzeninde inşa edilmiştir ve oldukça süslü bir friz kuşağına sahiptir. Bu frizlerde Amazonlar ile savaş, tanrı ve tanrıçaların betimlemeleri ve dini tören sahneleri yer almaktadır. Tapınağın mimarisi, yalnızca dini değil aynı zamanda sanatsal bir zenginliği de ortaya koymaktadır.

Dini ve Kültürel Önemi

Hekate kültü, özellikle Karya bölgesinde güçlü bir şekilde hissedilmiştir. Lagina’daki kutsal alan, yalnızca ibadet edilen bir mekân olmanın ötesinde, kutsal alaylar (pompaia) ve dini törenlerin yapıldığı, Stratonikeia ile sürekli ritüel bir bağ içinde olan bir merkezdir. Her yıl düzenlenen kutsal alaylar sırasında, Stratonikeia’dan başlayan dini yürüyüşler Lagina’ya kadar uzanmakta ve burada kurban törenleri ile ritüeller gerçekleştirilmekteydi.

Ayrıca kutsal alanda yer alan yazıtlardan, kadınların ve çocukların da bu törenlerde önemli roller üstlendiği anlaşılmaktadır. Hekate kültü, sadece tanrıçaya bağlı büyü ve geçiş temalarıyla değil, aynı zamanda yerel halkın kimliğinde de belirleyici bir rol oynamıştır.

Koruma ve Turizm

Bugün Lagina, hem arkeolojik hem de kültürel miras açısından korunması gereken önemli bir alandır. Yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettiği alan, özellikle Stratonikeia-Lagina kutsal yolu ile birlikte değerlendirildiğinde bölgenin antik dini topografyası hakkında çeşitli bir panorama sunmaktadır. Alanın girişindeki bilgilendirme panoları ve koruma çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile üniversiteler iş birliğinde yürütülmektedir.