Aziz Nikolaos Anıt Müzesi, Türkiye'nin Antalya ilinin Demre ilçesinde yer alan ve Hristiyanlık tarihinde önemli bir yere sahip olan Aziz Nikolaos’un mezar kilisesi olarak bilinen yapıdır. Tarih boyunca farklı mimari dönemlerin izlerini taşıyan bu yapı, hem dinî hem de kültürel açıdan dikkat çeken bir anıt müze kimliğindedir.

Tarihçe

Aziz Nikolaos, MS. 3. yüzyıl sonu ile 4. yüzyılın ilk yarısında yaşamış bir din adamıdır. Likya'nın Myra (bugünkü Demre) kentinde piskoposluk yapmış ve özellikle yoksullara yardım etmesiyle ün kazanmıştır. Ölümünün ardından, MS. 4. yüzyıl ortalarında adına bir kilise inşa edilmiştir. Bu ilk yapı, zaman içinde geçirdiği çeşitli deprem, işgal ve tahribatlara rağmen onarılarak ayakta kalmayı başarmıştır.

Bugün görülebilen yapı, büyük ölçüde Bizans Dönemi’ne ait olup 8. ve 11. yüzyıllar arasında önemli değişiklikler geçirmiştir. 1862 yılında Rus Çarı I. Nikola'nın katkısıyla kapsamlı bir restorasyon yapılmış ve yapıya bazı ek bölümler ilave edilmiştir. 1988 yılında ise Kültür Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmayla müze kimliğine kavuşmuştur.

^{Aziz Nikolaos Kilisesi (Anadolu Ajansı)}

Mimari Özellikler

Aziz Nikolaos Anıt Müzesi, bazilikal planlı bir yapıdır. Ana mekân, üç nefli bir yapıdan oluşmaktadır; orta nefi diğerlerinden daha geniş ve yüksek tutulmuştur. Yapının iç mekânında, freskler, sütun başlıkları ve mozaikler, erken Hristiyan ve Bizans sanatı örneklerini sunar. Özellikle apsis bölümünde yer alan fresklerde, Aziz Nikolaos'un yaşamından kesitler görülmektedir.

Yapı içerisinde ayrıca Aziz Nikolaos’un mezar yeri de bulunmaktadır. Ancak bu kutsal emanetler 1087 yılında İtalyan denizciler tarafından Bari’ye kaçırılmıştır. Buna rağmen, mezarın bulunduğu özgün yer ve yapı, Hristiyanlar için hac merkezi niteliğini korumaktadır.

^{Aziz Nikolaos Kilisesi (Anadolu Ajansı)}

Kültürel ve Dinî Önemi

Aziz Nikolaos, Katolik ve Ortodoks Hristiyanlar tarafından aziz mertebesine yükseltilmiştir. Batı dünyasında “Santa Claus” ve “Noel Baba” figürünün tarihsel temeli olarak görülür. Bu sebeple müze, yalnızca mimari ya da tarihsel bir yapı değil, aynı zamanda evrensel bir kültürel sembolün de somutlaştığı mekândır.

Her yıl 6 Aralık’ta düzenlenen Aziz Nikolaos Anma Törenleri, yerli ve yabancı pek çok ziyaretçiyi çekmektedir. Ayrıca kilise, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer almakta ve uluslararası ölçekte koruma ve tanıtım çalışmaları sürmektedir.

Ziyaret ve Müze Statüsü

Bugün Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren Aziz Nikolaos Anıt Müzesi, Demre Müzesi Müdürlüğü çatısı altında yönetilmektedir. Yapı hem arkeolojik hem de dinî niteliği nedeniyle yüksek oranda ziyaretçi çekmektedir. Müze, özellikle ortodoks Hristiyanlar için önemli bir hac yeri olarak kabul edilmektedir.