Ayşe Afetinan tarafından yayına hazırlanan M. Kemal Atatürk’ün Karlsbad Hatıraları, Mustafa Kemal Atatürk’ün 1918 yılında Karlsbad (günümüzde Karlovy Vary, Çekya) kentinde geçirdiği günlerde tuttuğu kişisel notlardan oluşmaktadır. Bu notlar, Atatürk’ün çevre gözlemlerini, sosyal analizlerini ve dönemin Avrupa toplum yapısına dair değerlendirmelerini içermektedir. Eser, sadeleştirilmiş haliyle yayımlanmış, tarihsel kaynak niteliği taşıyan bir metin olarak sunulmuştur.

Eserin Temel İçeriği ve Anlatı Biçimi

Kitap, Atatürk’ün sağlık amacıyla Karlsbad’a gittiği dönemde, şehirdeki sosyal yapıyı, kadınların konumunu, insanların yaşama tarzlarını, eğitim kurumlarını ve yerel yönetim anlayışını gözlemleyerek tuttuğu notların derlenmiş hâlidir. Ayşe Afetinan, bu metni sadeleştirip açıklayıcı dipnotlarla destekleyerek bilimsel anlamda yorumlamaya açık bir formata dönüştürmüştür.

Atatürk’ün tespitlerinde, Avrupa toplumunun disiplinli, düzenli ve medeni yaşantısına dair dikkat çekici yorumlar bulunmaktadır. Bu gözlemler, özellikle Türkiye’de Cumhuriyet döneminde hayata geçirilen toplumsal reformlarla örtüşen fikirlerin erken yansımaları olarak değerlendirilebilir.

Akademik Değeri ve Belge Niteliği

Karlsbad Hatıraları, birincil kaynak niteliği taşıyan bir belge olarak değerlendirilmektedir. Atatürk’ün doğrudan el yazısıyla kaleme aldığı notlara dayanması, eserin tarihsel güvenilirliğini artırmaktadır. Ayşe Afetinan’ın metne katkısı ise bu notların okunabilirliğini artırmak ve dönemsel bağlamını açıklamaktır.

Eser, yalnızca bir gözlem metni değil, aynı zamanda erken dönem modernleşme düşüncesinin kişisel yansımalarını taşıyan bir belge niteliğindedir. Bu yönüyle, özellikle modern Türkiye tarihinin fikirsel temellerine ışık tutmaktadır.