Minsk Camii, Belarus’un başkenti Minsk’te bulunan ve tarihî geçmişi 15. yüzyıla dayanan bir camidir. İlk olarak ahşap şekilde inşa edilen yapı, 1890 yılında taş ve tuğla malzemeyle yeniden yapılmış, Sovyetler Birliği döneminde ise 1962 yılında yıkılmıştır. Türkiye Diyanet Vakfı tarafından 2014 yılında başlanan yeniden inşa çalışmaları 2016’da tamamlanmış ve cami ibadete açılmıştır.
Belarus Minsk Camii (Türkiye Diyanet Vakfı)
Tarihçe
İlk İnşa ve Tatar Etkisi
Minsk’teki Müslüman varlığı 14. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bölgede yaşayan Tatar Müslümanlar 15. yüzyılda ilk camiyi ahşap olarak inşa etmiştir. 1890 yılında bu yapı yığma tuğla tekniğiyle yeniden yapılmış ve kentin önemli simgelerinden biri hâline gelmiştir.
Yıkım Süreci
Sovyetler Birliği döneminde komünist rejim politikaları gereği 1962’de cami tamamen yıkılmış, yerine otel yapılmıştır. Yıkılışının ardından Müslümanların girişimleriyle yeniden inşa edilmesi gündeme gelmiş, ancak uzun süre sonuç alınamamıştır.
Dış Cephe ve Minare (KOMAŞ İnşaat)
Yeniden İnşa Çalışmaları
Başlangıç ve İnşaat
Minsk Camii’nin yeniden yapılması için girişimler 2003 yılında başlamış, 2014’te Türkiye Diyanet Vakfı tarafından inşa çalışmaları başlatılmıştır. Proje, aslına uygun şekilde hazırlanmış, fakat sosyal ve kültürel ihtiyaçlara cevap verecek ek bölümler de eklenmiştir. Caminin toplam inşaat alanı yaklaşık 2.800 metrekare olup, 2.500 kişilik cemaat kapasitesine sahiptir.
Yapımını KOMAŞ İnşaat üstlenmiş, dış cephe ve çatı restorasyonunda bölgesel tuğla işçiliği ve bakır çatı kaplama kullanılmış, iç mekân ise klasik Osmanlı mimarisi ile tezyin edilmiştir.
Açılış Töreni
Caminin açılışı 11 Kasım 2016’da Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ve Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez’in katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Avrasya bölgesinden dinî temsilciler ve Belaruslu Müslümanlar da törende yer almıştır.
Ahşap Mihrap ve Minber Detayı (TDV)
Mimari Özellikler
Caminin mimarisi Tatar unsurlarını taşımakla birlikte, mihrap, minber, kürsü, halı ve tezyinat Osmanlı klasik üslubunu yansıtmaktadır. İç donanımı Türkiye’de hazırlanmış, mihrap ve minber Ankara’da üretilmiştir. Caminin külliyesinde konferans salonu, sergi alanı, bilgisayar odaları ve sosyal hizmet birimleri de yer almaktadır.
Tavan Göbeği Işık Düzeni (TDV)
Kültürel ve Dini Önemi
Minsk Camii, Belarus’ta yaşayan 100 bini aşkın Müslüman için sadece bir ibadet mekânı değil, aynı zamanda bir kültür ve eğitim merkezi işlevi görmektedir. Cumhurbaşkanı Lukaşenko açılış töreninde caminin İslam’ın gerçek değerlerini tanıtacağını ve Belarus kültürünün gelişmesine katkı sağlayacağını vurgulamıştır.
Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez ise camiyi Minsk’te barışın sembolü olarak nitelendirmiştir. Ayrıca cami, her ülkeden Müslümanı bir araya getirmesiyle Belarus’taki dini çeşitliliğin ve hoşgörünün simgesi hâline gelmiştir.
Kubbe İçi ve Avize (TDV)
Günümüzde Kullanımı
Minsk Camii günümüzde cuma ve bayram namazlarının yanı sıra kültürel faaliyetler için de kullanılmaktadır. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından hediye edilen ve orijinali Topkapı Sarayı’nda bulunan 16. yüzyıla ait bir Kur’an-ı Kerim de camide sergilenmektedir. Cami, Belaruslu Müslümanların yanı sıra farklı ülkelerden gelen göçmen Müslümanların da ibadet ve sosyalleşme merkezi konumundadır.
