Muğla saraylısı, Muğla yöresine özgü, açılan hamurun yufka haline getirilmesi, iç harç olarak Menteşe yöresi cevizinin kullanılması, kendine has yuvarlak şeklin verilmesi, fırınlanması ve şerbetlenmesiyle üretilen geleneksel bir tatlıdır.
Ürün Profili ve Coğrafi İşaret Türü
Muğla saraylısı, fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar ürün grubunda yer almaktadır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "mahreç işareti" olarak tescil edilmiştir. Muğla saraylısının tescili, yaklaşık iki yüz yıllık bir geçmişe sahip olan bu tatlının, kullanılan yerel ceviz, özgün sarma ve tepsiye dizme tekniği ile yöresel nişan adetlerindeki sembolik anlamı (zenginlik, asalet, samimiyet) itibarıyla Muğla yöresine özgü olduğunu göstermektedir..
Muğla Saraylısı (AA)
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Muğla saraylısı, yufkaların arasına Menteşe yöresinde yetişen cevizlerin konulup rulo şeklinde sarılması ve bu rulonun kendi etrafında döndürülerek tepsinin ortasından başlayarak dışa doğru spiral şeklinde yerleştirilmesiyle kendine özgü yuvarlak bir form kazanan şerbetli bir tatlıdır. Yaklaşık iki yüz yıllık bir geçmişe sahip olan bu tatlı, kentin sosyal yaşamında önemli bir yere sahip olup geleneksel nişan adetlerinin bir parçası olarak varlığını sürdürmektedir. Zenginlik, asalet ve samimiyet gibi anlamlar ifade eder.
Üretim Metodu
1 kg Muğla saraylısı üretimi için kullanılan malzemeler ve üretim metodu aşağıda belirtilmiştir.
Malzemeler
- 180 gr yufka (hamurdan açılacak)
- 170 gr ceviz içi (Muğla yöresi yerel cevizi, havanda iri dövülmüş)
- 150 gr sadeyağ (eritilmiş ve süzülmüş tereyağının kalan kısmı)
- 400 gr şerbet
- 100 gr nişasta (yufka açmak için)
Şerbetin Hazırlanışı
- %60 şeker, %40 su ve eser miktarda limon tuzu kaynatılarak hazırlanır.
Muğla Saraylısının Yapılışı
- Yufkanın Hazırlanması: Yumurta büyüklüğünde ayrılan hamur (pazı), 15 dakika dinlendirilir ve nişasta yardımıyla baklava yufkasından daha kalın olacak şekilde açılır.
- İç Harcın Konulması ve Sarma: Açılan yufka temiz bir bez üzerine serilir ve üzerine ceviz içi serpilir. Bezin bir kenarından tutularak rulo haline getirilir ve yufka sarılır.
- Tepsiye Dizme: Sarılan rulo, kendi etrafında döndürülerek yuvarlak tepsinin ortasına yerleştirilir. Diğer pazılara da aynı işlem uygulanarak ortadaki hamurun etrafına sarılır.
- Yağlama ve Pişirme: Üzerine bolca sadeyağ gezdirilir. Yağın emilmesi beklendikten sonra 215°C fırında pişirilir.
- Şerbetleme: Diğer tarafta hazırlanan şerbet ılıtılır. Fırından çıkan saraylı da ılıtılır (fırından çıkan saraylı ile şerbetin aynı sıcaklıkta olması gerekir). Ilık şerbet, ılık saraylının üzerine dökülür ve birkaç saat dinlendirilir.
Fırına Verilmeden Önce Muğla Saraylısı (AA)
Tescil Süreci ve Detayları
Muğla saraylısının coğrafi işaret tescili için Muğla Ticaret ve Sanayi Odası tarafından başvuruda bulunulmuştur. Başvuru, C2017/143 numara ile 21 Eylül 2017 tarihinde yapılmıştır. Değerlendirme sürecinin ardından ürün, 17 Nisan 2018 tarihinde 346 tescil numarası ile "mahreç işareti" olarak resmi olarak tescillenmiştir. Tescil ettirenin adresi Muslihittin Mahallesi, Şehit Yarbay Alim Yılmaz Caddesi No:3, Muğla olarak kayıtlıdır.
Denetim
Muğla saraylısının hazırlanması, pişirilmesi, şerbetlenmesi, muhafazası, ambalajlanması ve üretimde kullanılan Muğla cevizinin yetiştirilmesi, hasadı, kurutulması gibi her aşamasının denetimi, Muğla Ticaret ve Sanayi Odası, Muğla Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Muğla Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve T.C. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından oluşturulacak merci tarafından yapılır.
