Osmaneli lefke taşı, Bilecik ili Osmaneli ilçesindeki tek bir taş ocağından açık maden usulü ile çıkarılan, masif özellikte bir doğal taştır. Yapı taşı olarak kullanılan bu taş, ocaktan çıkarıldığında sarımsı renkte olup, hava ile temas ettikçe oksitlenerek yeşilimsi bir renk alır. Dış yüzeyine sıva gibi kaplama malzemesi uygulanmaz. Haydarpaşa Garı, Bebek Camii gibi birçok tarihi yapının inşasında kullanılmıştır.

Ürün Özellikleri

Osmaneli lefke taşının bazı teknik özellikleri şunlardır:

• Gerçek yoğunluk: 2680-2690 kg/m3
• Görünür yoğunluk: 2320-2450 kg/m3
• Açık gözeneklilik: %3,3-7,70.
• Toplam gözeneklilik: %8,70-13,70.
• Atmosfer basıncında ağırlıkça su emme: %1,91-3,31.
• Tek eksenli basınç dayanımı: 90,0-95,0 Mpa.
• Eğilme dayanımı: 11,0-12,0 Mpa.
• Don sonrası eğilme dayanımı: 13,5-14,0 Mpa.
• Aşınma direnci: 18,0-19,0 Mm.
• Shoro Sertliği: 50-51.
• Yoğunluk: 2,66-2,69 g/cm3
• Sınıfı: Arenit grubu Dott (1964).
• Schmidt çekici ortalama değeri: 36 (arazide).

Ocaktan ilk çıkarıldığında yumuşak olan taş, işlendiğinde ve kullanıldığı yapıda zamanla sertleşir. Üzerine süsleme yapılabilir.

Üretim Metodu

Osmaneli lefke taşının üretimi ve yapılarda kullanılması aşağıdaki aşamaları içerir:

• Taş, Osmaneli ilçesinde belirtilen koordinatlarda bulunan tek bir ocaktan, açık ocak sistemi uygulanarak çıkarılır.
• Ocak yüzeyinde tasfiye işlemi yapılır.
• Kesme makineleri ile 250-300 kg ağırlığındaki bloklar hâlinde kesilerek işleme alanına taşınır.
• Kullanım amacına göre, 30 cm'den 1 m'ye kadar kare veya dikdörtgen ebatlarda taş kesme testereleri ile kesilir.
• Ocak işlemlerinde basit delici makineler ile kolaylıkla çıkarılabilir.
• Yapılarda uygulama yapılacak yüzey düz, pürüzsüz ve temiz olmalıdır.
• Uygulama esnasında genellikle 25 kg ağırlığında kayma özelliği azaltılmış toz çimento esaslı, suya, ısıya ve dona dayanıklı, kalın yatak yapıştırma harcı kullanılır.
• Harç, 6-7 litre su ile karıştırılıp dinlendirildikten sonra malanın düz kısmı ile yüzeye yayılıp dişli kısmı ile taranır.
• Projeye uygun ebatlarda hazırlanmış taşın yapıştırılacak yüzeyine de aynı harç sürülür ve uygulama alanına yapıştırılır.
• Yapıştırılan taşa lastik bir çekiç ile kuvvet uygulanarak kuruması beklenir.

Taşın dış yüzeyine sıva gibi kaplama malzemesi uygulanmaz. Yüzey zamanla oksitlenerek yeşilimsi bir renk tonuna dönüşür ve sert bir yapı kazanır.

Coğrafi Sınır

Osmaneli lefke taşının coğrafi sınırı, Bilecik ili Osmaneli ilçesi, 40.343943-30.037638, 40.343828-30.040341, 40.341390-30.037230 ve 40.341415-30.042122 koordinatlarında bulunan doğal taş maden sahasıdır.

Osmaneli Lefke Taşı'nın geçmişinin eskiye dayanması ve ilçe ekonomisindeki önemli yeri sebebiyle oluşan ün bağı nedeniyle tüm üretim aşamalarının belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Denetim

Denetimler; Osmaneli Belediyesinin koordinatörlüğünde, Osmaneli Kaymakamlığı, Osmaneli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve Osmaneli Belediyesinden konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından yürütülür.

Denetim, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.

Denetim mercii tarafından kontrol edilen hususlar şunlardır:

• Doğal taşın, Osmaneli ilçesindeki ocaktan çıkarılması.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Ürün özelliklerinin uygunluğu.
• Osmaneli lefke taşı ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim sırasında tespit edilen uygunsuzluklar ile alınması gerekli tedbirler, denetlenen kişi, kurum veya kuruluşa bildirilir. Denetim mercii, denetimin gerçekleştirilmesi sırasında kamu veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.