Rüçhan Çamay, Türk caz ve pop müziği sanatçısı, sinema oyuncusu ve Türkiye televizyon tarihinde şarkı söyleyen ilk Türk sanatçısıdır. 30 Mayıs 1931 tarihinde İstanbul’da doğmuş, 10 Temmuz 2025 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Müzik kariyerinde caz, pop ve Türkçe sözlü hafif müzik türlerinde eserler seslendirmiştir.

_{Rüçhan Çamay'ın Gönlüm Çok Zengin performansı - (TRT Arşiv)}

Erken Yaşamı ve Eğitimi

Rüçhan Çamay, Mebrure Hanım (Hasekin) ve Asım Bey’in çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Henüz bir yaşındayken ebeveynleri ayrılmıştır. Çocukluğunun ilk dönemini İstanbul’da geçirmiş, annesinin Ankara Radyosu’nda spiker olarak göreve başlamasının ardından Ankara’ya taşınmıştır. Annesi Türkiye’nin ilk kadın spikerlerinden biridir. Çamay, ilkokul ikinci sınıftan itibaren Maarif Koleji’nde yatılı eğitim almıştır. Müzik öğretmeni Celal İnce tarafından müzik yeteneği fark edilmiştir.

Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nın Piyano ve Şan Bölümlerinde öğrenim görmüştür. 12 yaşında konservatuvar öğrencisiyken Nedim Otyam yönetimindeki Ankara Radyosu Çocuk Kulübü korosunda yer almıştır. Öğrenciliği sırasında caz müziğe ilgi duymuş, Ankara Radyosu’nda caz söylemeye başlamıştır. Sevim ve Sevinç Tevs kardeşlerin ve Ella Fitzgerald’ın müziklerinden etkilenmiş, piyanist Erdoğan Çaplı’nın yönlendirmesiyle caz müziğe yönelmiştir.

Sanat Hayatının Başlangıcı

1947 yılında İstanbul Taksim Belediye Gazinosu’nda sahneye çıkmıştır. Dönemin organizatörlerinden Gregor’un aracılığıyla bu fırsatı elde etmiş, Belçikalı kimliğiyle sahne almış ve "Şantöz Delisyö" veya "Fransız vedeti Rüşan" adlarını kullanmıştır. Türk olduğu öğrenildikten sonra orkestra şarkıcısı olarak sahne çalışmalarına devam etmiştir.

1947 yılında Kanı Kıpçak’ın yönettiği, Cahide Sonku’nun başrolünü üstlendiği Yuvamı Yıkamazsın filminde rol almıştır. 1950 yılında Mehmet Muhtar’ın yönettiği İstanbul Geceleri adlı filmde şarkı söylemiş ve oyuncu olarak yer almıştır. 1950 yılında İstanbul Radyosu’nda Şerif Yüzbaşıoğlu orkestrası eşliğinde "Rüçhan Çamay ve Arkadaşları" adıyla caz programları yapmıştır.

Uluslararası Çalışmalar ve Televizyon Deneyimi

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Faaliyetleri

1953 yılında Amerikalı sanat ajanı William Morris’in davetiyle Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmiştir. New York’ta Mezonette adlı kulüpte çalışmış, birçok radyo programına katılmıştır. CBS televizyon kanalında yayınlanan Art Linkletter Show adlı programa konuk olmuş ve Türk halk müziği repertuvarından eserler seslendirmiştir. Bu program aracılığıyla televizyon ekranında şarkı söyleyen ilk Türk sanatçı olmuştur. Amerika’da bulunduğu süre 2,5 ay sürmüştür.

1967 yılında tekrar Amerika’ya gitmiş, çeşitli müzik çalışmalarında bulunmuştur. 1968 yılında CBS stüdyolarında düzenlenen Art Linkletter’ın ev partisinde şarkı söylemiş, burada Amerika’da kariyerine devam etmesi yönünde öneriler almıştır. Ancak ailesinin Türkiye’de olması sebebiyle bu teklifleri kabul etmemiştir.

Avrupa ve Diğer Ülkelerdeki Çalışmaları

1966 yılında Moskova Film Festivali’nde konserler vermiştir. 1969 yılında Almanya’da yayımlanan Studio Europa programında Helmut Zacharias orkestrası eşliğinde Samanyolu şarkısını ve modernize edilmiş bir Azeri türküsünü seslendirmiştir.

Türkçe Şarkılar ve Plak Çalışmaları

1960’lı yıllarda Türkiye’de Türkçe sözlü hafif müzik türüne yönelik ilgi artınca, Fecri Ebcioğlu’nun önerisiyle ilk Türkçe plağı olan "Gölgen Yeter Bana" adlı eseri 45’lik plak formatında yayımlamıştır. 1972 ve 1974 yıllarında iki plak daha kaydetmiştir.

1975 yılında Cabaret müzikalindeki Money Money şarkısından esinlenerek hazırlanan "Para Parra Parrra" adlı parçayı kaydetmiştir. Bu plağın diğer yüzünde Şanar Yurdatapan ve Atilla Özdemiroğlu’nun bestelediği "Çocukluğum" adlı eser yer almıştır. Bu plak, yayımlandıktan kısa bir süre sonra Türkiye’de yüksek satış rakamlarına ulaşmıştır.

Seslendirdiği diğer parçalar arasında "Rüzgarlı Bir Akşam Üstü", "İncinen Hatıralar", "O Adam", "Babam Gibi", "Yaşanmaz Aynı Evde", "Tanrım İnsaf Et", "Lililoy", "Ne Haber", "Yavaş Yavaş", "Televizyon", "Daha Dur", "Gönlüm Çok Zengin", "Sorma Gitsin", "Yeter" ve "Sevgiden On Almalıyız" yer almıştır.

Sinema Kariyerinin Devamı

1962 ve 1964 yıllarında iki filmde daha rol almıştır. Ayrıca "Aşk ve Kin", "Zorla Evlendik" ve "İstanbul Geceleri" gibi yapımlarda da oyunculuk yapmıştır.

Kişisel Hayatı

1953 yılında film yapımcısı ve yönetmeni Turgut Demirağ ile evlenmiştir. Bu evlilikten 1954’te Muhteşem ve 1956’da oyuncu ve şarkıcı olan Melike Demirağ dünyaya gelmiştir. Oğlu Muhteşem Demirağ, 2003 yılında intihar sonucu yaşamını yitirmiştir.

1980 yılında şarkıcı Leyla Sayar ile birlikte bir grup tarafından fidye amacıyla kaçırılmıştır. 9 Ağustos 1981 tarihinde Fenerbahçe’de bir gazinoda düzenlediği jübile ile aktif sanat hayatını sonlandırmıştır.

Ödüller ve Son Yılları

2007 yılında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) Caz Festivali tarafından "Yaşam Boyu Onur Ödülü"ne layık görülmüştür. Hayatı, 2021 yılında gazeteci Dilek Yaraş tarafından kaleme alınan Kayıp Diva - Rüçhan Çamay'ın Hayatı adlı kitapta ele alınmıştır.

Vefatı

Rüçhan Çamay, 10 Temmuz 2025 tarihinde 94 yaşında İstanbul’da hayatını kaybetmiştir. Vefatını kızı Melike Demirağ sosyal medya hesabından duyurmuştur. Cenazesi, 11 Temmuz 2025 tarihinde Zincirlikuyu Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir.