Samovodska Çarşısı, Bulgaristan'ın Tırnova şehrinin merkezinde yer alan önemli bir mimari ve etnografik pazardır. Bu tarihi pazar yeri, 19. yüzyılda kurulduğundan bu yana ekonomik ve kültürel etkinliklerin merkezi olmuş, bugün Bulgar el sanatlarının ve ticaretinin geleneklerini yansıtan bir alandır.

Tarihi

Samovodska Çarşısı, 1860'larda Tırnova'nın Baydarlık Meydanı'ndan batıya doğru genişlemesiyle ortaya çıkmıştır. Şehir büyüdükçe, çarşının dar taş döşeli iki sokağı ticaret merkezi haline gelmiş ve bölgedeki tüccar ve zanaatkârları kendine çekmiştir. Başlangıçta "Un Pazarı" olarak bilinen bu bölgeye, çevredeki Samovodene köyünden gelen köylüler yere serdikleri halılar üzerinde taze ürünlerini satmaktaydı. Bu uygulama, pazarın "Samovodska Çarşısı" olarak adlandırılmasına neden olmuştur.

Pazarın erken dönemlerinde özellikle Çarşamba ve Cuma günleri yoğun bir faaliyet gözlenmekteydi. "Eğer bir yumurta atılsa, yere düşecek yer bulunmazdı" sözü, bu yoğunluğu tanımlamak için kullanılan ifadelerden biridir. Belakovets köyünden gelen kadınlar, süt, tereyağı ve peynir gibi süt ürünlerini satmaktaydı.

Samovodska Çarşısı meydanı, 19. yüzyılın ikinci yarısında Samovodene köyü sakinlerinin ev yapımı ürünlerini sattıkları bir yerdi. Pazar gelişerek, taş döşeli Rakovski Caddesi'ne yayıldı ve Hadji Nikoli'nin 1858'de inşa edilen hanı gibi çeşitli hanlar, fırınlar, pastaneler ve geleneksel zanaat atölyeleri ile genişledi.

Ekonomik ve Sosyal Önemi

Samovodska Çarşısı, Tırnova'nın ticaret merkezi olarak konumlanmış ve çok sayıda dükkan, han ve zanaatkâr atölyesine ev sahipliği yapmıştır. Maharetli zanaatkârlar, küçük dükkanlar açarak aşağıdaki alanlarda faaliyet göstermiştir:

• Demircilik ve Kalaycılık: Aletler, silahlar ve ev eşyaları üretimi.
• Dokuma ve Tekstil Üretimi: Geleneksel Bulgar kıyafetleri ve kumaş üretimi.
• Seramik ve Ahşap Oymacılığı: Dekoratif ve işlevsel ürünlerin imalatı.
• Tatlıcılık ve Gıda Üretimi: Şekerlemeler, ekmek ve konserve gıdaların satışı.

Hadji Nikoli Hanı, Hadji Veliko Hanı ve Atanas Yonooglu Hanı gibi büyük hanlar, tüccarlar ve gezginler için konaklama imkânı sunmuş, böylece pazar yerinin canlılığını artırmıştır.

Mimari ve Kültürel Mirası

Samovodska Çarşısı'nın mimarisi, Rönesans ve Kurtuluş Sonrası tarzlarının birleşiminden oluşmaktadır ve şu unsurları içermektedir:

• Dar sokaklara taşan ahşap balkonlara sahip küçük zanaat atölyeleri.
• Tarihi yapıları çevreleyen yüksek taş duvarlar.
• Emiliyan Stanev Ev Müzesi ve Velchova Zavera Meydanı gibi önemli noktalara uzanan taş döşeli yollar.

1980'lerin ortalarında gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları, 20. yüzyılın başlarındaki pazar atmosferini yeniden canlandırmayı hedeflemiştir. Ziyaretçiler, restore edilmiş tarihi binaların içinde çömlekçilik, silah yapımı, bakır işçiliği, ahşap oymacılığı, dokuma, ikon boyama, Türk tatlıları ve fırın gibi atölyeleri gözlemleyebilir.

^{Samovodska Çarşısı}

Yıllık Etkinlikler ve Turizm

Samovodska Çarşısı'nda her yıl 22-24 Eylül tarihleri arasında düzenlenen "Samovodska Çarşısı Gecesi" etkinliği, geleneksel müzik, dans gösterileri, zanaat sunumları ve çeşitli yerel lezzetlerin sunulduğu bir organizasyondur. Bu etkinlik, çarşının kültürel mirasını tanıtmakta önemli bir rol oynamaktadır.

Ziyaretçiler, 19. yüzyıldan kalma orijinal aletler ve tekniklerle çalışan zanaatkârları gözlemleyebilir. Atölyeler, "Samovodska Çarşısı - El Yapımı" etiketi ile geleneksel üretim yöntemlerine sadık kalındığını göstermektedir.