Sternothyroid Kası (sternothyroideus), boynun ön bölgesinde yer alan bir iskelet kasıdır. Sternohyoid kasın altında konumlanmış olup, daha kısa ve geniş yapıdadır.
Anatomik Yapı
Morfoloji ve Bağlantı Noktaları
Sternothyroid kas, infrahyoid kas grubu içinde yer alan, uzun ve ince yapılı bir kastır. Kökeni manubrium sterninin arka yüzeyi ile birinci, bazı durumlarda ikinci kıkırdak kaburganın üst kenarına uzanır. Lifleri yukarıya doğru seyrederek tiroid kıkırdağın lateral yüzeyindeki oblik çizgiye tutunur. Bu özelliğiyle, hyoid kemik ile tiroid kıkırdak arasında uzanan diğer infrahyoid kaslardan ayırt edilebilir. Anatomik olarak, sternohyoid kasın derininde yer alır ve tiroid bezi ile yakın komşuluk gösterir. Kas, sağ ve sol tarafta simetrik olarak konumlanır ve boynun alt bölümünde orta hatta yakın seyreder; superiora doğru ilerledikçe aralarındaki mesafe artar. Bu düzen, trakea ve larinksin hareket kabiliyetini destekler. Bazı bireylerde, kas boyunca oblik veya transvers seyirli tendinöz bantlar bulunabilir; bu yapılar anatomik varyasyon olarak değerlendirilir.
Embriyolojik Köken ve Sınıflandırma
Sternothyroid kas, embriyolojik olarak üçüncü ve dördüncü brankiyal ark kökenlidir. Bu kökeni nedeniyle diğer infrahyoid kaslarla birlikte boyun ön bölgesinin motor düzenlemesinde görev alır. Yapı olarak infrahyoid kaslar içinde, hyoid kemiğe doğrudan tutunmayan tek kas olmasıyla öne çıkar.
Sinir İnnervasyonu ve Vasküler Beslenme
Kas, servikal pleksus kökenli ansa servikalis (C1–C3 spinal sinir lifleri) tarafından innerve edilir. Kanlanması ise genellikle superior ve inferior tiroid arterlerin dalları aracılığıyla sağlanır. Bu damarlar tiroid beziyle olan komşuluğu nedeniyle cerrahi girişimlerde önem arz eder.
Fonksiyon ve Klinik İlişkiler
Sternothyroid kas, tiroid kıkırdağını inferior yönde çekerek yutma sırasında larinksin aşağı doğru hareketini sağlar ve böylece yutma refleksinin fizyolojik seyrine katkıda bulunur. Bu mekanizma, larinksin geçici olarak daha düşük bir konuma getirilmesiyle hem havayolu korunmasına hem de bolusun özofagusa yönlendirilmesine yardımcı olur. Ayrıca kasın bu hareketi, fonasyon sürecinde larinksin pozisyonunun ayarlanmasında da dolaylı rol oynar.
Klinik açıdan, sternothyroid kasın anatomik varyasyonları cerrahi girişimler sırasında önem arz eder. Kasın unilateral veya bilateral yokluğu, duplikasyonu ya da komşu yapılara (örneğin tiroid bezi, krikoid kıkırdak veya trakea) uzanan aksesuar lifler gibi varyasyonlar, özellikle tiroid cerrahisi, paratiroidektomi ve trakeostomi gibi girişimlerde cerrahların dikkatini gerektirir. Bu tür anatomik farklılıklar, hem diseksiyon düzlemlerinin belirlenmesini zorlaştırabilir hem de operasyon sırasında çevre nörovasküler yapıların zarar görme riskini artırabilir. Ayrıca trakeostomi gibi invaziv girişimlerde, sternothyroid kasın konumu ve derinliği cerrahi planlamada dikkate alınması gereken belirleyici faktörlerden biridir. Bu nedenle kasın topografik yerleşimi ve varyasyonları, preoperatif değerlendirme ve intraoperatif oryantasyon açısından klinik olarak büyük önem taşır.
