Tren şefi, demiryolu taşımacılığında trenin güvenli, düzenli ve zamanında işletilmesinden sorumlu olan, tren personelinin amiri konumundaki yetkili kişidir. Yolcu ve yük trenlerinde görev alarak trenin seyrüsefer emniyetini sağlamak, personel koordinasyonunu yürütmek ve operasyonel süreçleri denetlemekle yükümlüdür.
Görev ve Sorumluluklar
TCDD Taşımacılık A.Ş.'nin 205 numaralı Genel Emri'ne göre, tren şefinin başlıca görevleri şunlardır:
- Trenin hareketinden önce gerekli belgeleri temin etmek ve kontrol etmek.
- Trenin teşkilinin yönetmeliklere uygunluğunu denetlemek.
- Seyir sırasında trenin düzenini ve emniyetini sağlamak.
- Tren personelinin görev dağılımını yapmak ve denetlemek.
- Yolculuk boyunca meydana gelebilecek olağanüstü durumlara müdahale etmek ve gerekli raporlamaları yapmak.
Ayrıca, tren şefi, görev yaptığı trende görevli tüm personelin amiridir ve trenin işletilmesinde koordinasyonu sağlar .
Eğitim ve Belgelendirme Süreci
Tren şefi olabilmek için belirli bir eğitim ve belgelendirme sürecinden geçmek gereklidir. TCDD Taşımacılık A.Ş.'nin Eğitim Kataloğu'na göre, tren şefi adayları aşağıdaki eğitimleri almalıdır:
- Tren Teşkil Eğitimi
- Tren Teşkil Staj Programı
- YHT Trafik ve ETCS Sistemleri Eğitimi
Bu eğitimlerin ardından, adaylar sınavlara tabi tutulur ve başarılı olmaları halinde tren şefi olarak görevlendirilirler.

Tren Şefi (Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur)
Çalışma Koşulları ve İş Sağlığı
Tren şefleri, vardiyalı çalışma sistemine tabidir ve görevleri şehir içi banliyö hatlarından uluslararası yük hatlarına kadar çeşitlenebilir. Uzun süreli dikkat, stres altında karar verebilme ve acil durumlara hazırlıklı olma gibi özellikler bu meslek için kritiktir.
TCDD Taşımacılık A.Ş.'nin 2020 yılı faaliyet raporunda belirtildiği üzere, tren şeflerinin sağlık kontrolleri düzenli olarak yapılır ve psiko-teknik değerlendirmeye tabi tutulurlar. Ayrıca, iş sağlığı ve güvenliği açısından ergonomik kokpit tasarımı, gürültü ve titreşim yalıtımı gibi faktörler önemlidir.
Tren Şefi Türleri
Tren şefleri, görev yaptıkları tren türlerine göre sınıflandırılabilir:
- Yolcu Treni Şefi: Yolcu trenlerinde görev alır ve yolcu hizmetlerinin koordinasyonunu sağlar.
- Yük Treni Şefi: Yük trenlerinde görev alır ve yük taşımacılığı süreçlerini denetler.
- Hizmet Treni Şefi: Demiryolu hizmetlerinin yerine getirilmesi için sefere konulan iş trenlerinde görev alır.

