Türkmen el halısı, Afyonkarahisar’ın Sandıklı ilçesiyle özdeşleşmiş, Türk düğümü (çift düğüm) tekniğiyle el tezgâhlarında dokunan geleneksel bir halı türüdür. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Mahreç İşareti olarak tescillenen Türkmen el halısı, Sandıklı Belediyesi'nin başvurusu ile 14 Kasım 1997 tarihinde coğrafi işaret koruması altına alınmıştır. Üretimi Afyonkarahisar ili Sandıklı ilçesi ile özdeşleşen bu halı tipi, belirli teknik özelliklere uygun olarak dokunmaktadır.

Ürün Özellikleri

Türkmen el halısı, "Türkmen" tipi olarak adlandırılan halı grubuna aittir ve Türk düğümü (çift düğüm) tekniği ile dokunmaktadır. Halının kalitesi santimetrekaresinde 24×28 ilme sayısına karşılık gelen 672 ilmedir (1 dm2'de). Halının hav yüksekliği 12 ila 13 mm arasında belirlenmiştir. İlme ipliği için 3.5/4 numara, çözgü ipliği için 4/4 numara, kalın atkı ipi için 4/4 numara ve ince atkı ipi için 4/2 numara yün kullanılmaktadır. Üretimde metrekare başına toplam malzeme sarfiyatı 6075 g olarak saptanmıştır. Bu sarfiyatın 4650 g’ı ilme ipliği, 810 g’ı çözgü, 340 g’ı kalın atkı ve 275 g’ı ince atkı ipliklerinden oluşmaktadır.

Üretim Metodu

Türkmen el halısının üretim metodu, tescil edilmiş teknik özelliklere uygunluğu gerektirir. Halı, belirlenen tipte ve kalitede Türk düğümü kullanılarak el tezgâhlarında dokunur.

• Halı Tipi: Türkmen
• Düğüm Tarzı: Türk Düğümü (Çift)
• İlme Yoğunluğu: 1 dm2'de 672
• Hav Yüksekliği: 12−13 mm
• İplik Malzemesi: İlme, çözgü, kalın atkı ve ince atkı ipliklerinin tamamında yün kullanılmaktadır.
• İplik Numaraları: İlme ipliği Nm 3.5/4, çözgü ipliği Nm 4/4, kalın atkı ipliği Nm 4/4 ve ince atkı ipliği Nm 4/2 olarak belirlenmiştir.

Coğrafi Sınır ve Denetim

Türkmen el halısı için belirlenen coğrafi sınır Türkiye Cumhuriyeti'nin tamamıdır. Coğrafi işaretin kullanımı, başkalarının üretimleri için, ilgili Kanun Hükmünde Kararname'nin 20. maddesi uyarınca denetim mekanizmalarına tabidir. Denetimler Bölge Müdürlükleri, Fabrika Müdürlükleri ve Kalite Kontrol Komisyonu tarafından hem üretim aşamasında hem de pazarlama aşamasında sürekli olarak gerçekleştirilmektedir. Teknik özelliklere uygun olmayan halıların üretiminde bu coğrafi adın kullanılmasına müsaade edilmemektedir.