Uluslararası Göçmenler Günü, dünya genelinde göçmenlerin haklarını, katkılarını ve karşılaştıkları zorlukları görünür kılmak amacıyla her yıl 18 Aralık tarihinde kutlanan uluslararası bir gündür. Göç olgusunun küresel ölçekte artan etkisini vurgulayan bu gün, göçmenlerin insan haklarının korunması, farkındalık yaratılması ve uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi için bir hatırlatma niteliğindedir.
Tarihçe
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 4 Aralık 2000 tarihinde aldığı kararla 18 Aralık’ı Uluslararası Göçmenler Günü olarak ilan etmiştir. Karar, dünya genelinde artan göç hareketlerinin sosyal, ekonomik ve insani etkilerini göz önünde bulundurarak alınmıştır. Türkiye’de ise bu gün, 2013 yılından itibaren çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.
Amaç ve Kapsam
Uluslararası Göçmenler Günü’nün temel amacı, göçmenlerin toplumlara olan katkılarını vurgulamak, karşılaştıkları sorunlara dikkat çekmek ve güvenli, düzenli ve insan onuruna yakışır göç politikalarının geliştirilmesini teşvik etmektir. Bu gün, aynı zamanda göçmenlerin eğitime, sağlığa ve insani yardıma erişimlerinin güvence altına alınmasının önemine işaret eder. Göçmenlerin haklarının korunması, yabancı düşmanlığı ve ayrımcılıkla mücadele bu kutlamaların temel bileşenleri arasındadır.
Küresel Göç Olgusu
Göç, bireylerin daha iyi bir yaşam arayışıyla eğitim, istihdam veya aile birleşimi amacıyla gerçekleştirdikleri gönüllü hareketleri kapsayabileceği gibi, savaş, insan hakları ihlalleri, yoksulluk ve iklim değişikliği gibi nedenlerle zorunlu olarak da yaşanabilmektedir. İklim değişikliğinin göç üzerindeki etkisi giderek artmaktadır.
UNESCO’nun Çalışmaları
UNESCO, Uluslararası Göçmenler Günü vesilesiyle göçmenlerin haklarını koruma ve insan onurunu savunma konusundaki kararlılığını sürdürmektedir. Kuruluş, özellikle eğitim alanında önemli çalışmalar yürütmektedir. UNESCO’nun hazırladığı Yükseköğretim Niteliklerinin Tanınmasına İlişkin Küresel Sözleşme 2023 yılında yürürlüğe girmiş olup göçmenlerin eğitimlerine ev sahibi ülkelerde devam etmelerini sağlamaktadır.
UNESCO, eğitim dışında ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve ayrımcılıkla mücadele alanlarında da çalışmalar yürütmektedir. Brezilya’nın São Paulo kentinde düzenlenen Küresel Irkçılık ve Ayrımcılık Forumu, bu konularda uluslararası iş birliğini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca 2021 yılında yayımlanan 13 modüllük gazetecilik rehberi, medyada göçmenlerle ilgili yanlış bilgilerin önlenmesine katkı sağlamaktadır.
Göçün Ekonomik ve Toplumsal Önemi
Göç, güvenli ve düzenli biçimde yönetildiğinde hem kaynak ülkeler hem de ev sahibi ülkeler için önemli fırsatlar sunar. Göçmenler, emek piyasalarındaki açıkları kapatarak ekonomik büyümeye katkı sağlar, yenilikçilik ve girişimciliği destekler, yaşlanan toplumlarda demografik dengeyi korur. Aynı zamanda, gönderdikleri gelirlerle ailelerinin ve ülkelerinin kalkınmasına destek olurlar.
İnsani Boyut ve Küresel İş Birliği
Göç yollarında yaşanan can kayıpları, küresel ölçekte bir insani kriz olarak değerlendirilmektedir. Bu durum, göçmenlerin korunmasına yönelik uluslararası çabaların güçlendirilmesi gerektiğini göstermektedir. Birleşmiş Milletler ’in Küresel Güvenli, Düzenli ve Düzenli Göç Mutabakatı (GCM) kapsamında, göçmen ölümlerinin önlenmesi, arama ve kimlik tespit süreçlerinin geliştirilmesi, ailelere destek sağlanması ve göç verilerinin paylaşımı gibi önlemler uygulanmaktadır. Bu çalışmaların başarısı, uluslararası dayanışma ve ortak eylemle mümkündür.
