Köken
Yapay zekâ ifadesi, Türkiye Türkçesinde “doğal olmayan, insan eliyle üretilmiş” anlamındaki yap- fiilinden türeyen yapay kelimesi ile Arapça kökenli zekâ kelimesinin birleşimidir. Yapay, Yeni Türkçedeki +(g)Ay yapım ekiyle oluşturulmuş olup “sonradan yapılmış, taklit” anlamı taşır. Zekâ ise Arapça ḏakāʾ (ذكاء) sözcüğünden gelir; bu sözcük, “keskinlik, parıltı, ateşin harlanması” gibi anlamlar taşıyan ḏakā (ذكا) fiilinin faʿāl vezninde masdarıdır. Zekâ kavramı zamanla “keskin kavrama gücü, zihinsel açıklık” anlamına evrilmiş; “yapay zekâ” terimi de modern çağda insan benzeri bilişsel işlevleri yerine getiren makineleri tanımlayan teknik bir terim hâline gelmiştir.
Kullanım Alanları
- Dil Bilgisi:Yapay zekâ tamlaması, sıfat+isim yapısında bir terim olarak özellikle teknik alanlara özgü bir adlandırma biçimidir.
- Terminoloji: Bilimsel ve teknik metinlerde, insan benzeri bilişsel işlevleri üstlenen sistemleri tanımlamak için sabitleşmiş bir terimdir.
- Edebiyat: Bilimkurgu metinlerinde geleceğin zihinleri ya da makineleri anlatmak için anahtar kelime konumundadır.
- Haber Dili: Güncel teknolojik gelişmeleri betimleyen başlıklarda çarpıcı ve merak uyandırıcı bir ifade olarak sıkça kullanılır.
