Ai badge logo

Bu madde yapay zeka desteği ile üretilmiştir.

Yunuslama (Havacılık)

Havacılık Ve Uzay+1 Daha
fav gif
Kaydet
kure star outline
Kontrol Mekanizması:
Yatay stabilizeye bağlı irtifa dümenleri (elevator) ile kontrol edilir.Elevatorlar genellikle birlikte hareket eder (yukarı-aşağı).
Uygulama Alanları:
Tırmanış ve alçalmaLoop ve akrobasi manevralarıYükseklik kontrolüTrim (denge) ayarı

Havacılıkta yunuslama (pitch), bir hava aracının ağırlık merkezi etrafındaki yatay eksende gerçekleştirdiği dönme hareketidir. Bu eksen, uçağın boylamasına eksenine (gövde ekseni) dik ve kanat düzleminde yer alır. Yunuslama hareketi, uçağın burun kısmının yukarı veya aşağı yönelmesiyle tanımlanır.

Yunuslama Hareketinin Oluşumu

Yunuslama hareketi, genellikle yatay stabilizeye (horizontal stabilizer) bağlı olarak menteşelenmiş irtifa dümenleri (elevator) yardımıyla kontrol edilir. Bu dümenler, dikey stabilizeye göre iki yana simetrik olarak yerleştirilmiş yüzeylerdir ve genellikle birlikte yukarı ya da aşağı yönelerek çalışırlar. Elevator yukarı saptırıldığında, hava akımı üzerinde aşağıya yönlü bir kaldırma kuvveti oluşur ve uçağın burnu yukarı kalkar. Tersine, elevator aşağı saptırıldığında yukarıya yönlü bir kuvvet doğar ve burun aşağıya yönelir. Bu kuvvet farkı, uçağın ağırlık merkezi etrafında dönmesine yol açar.


Pilot, yunuslama hareketini kullanarak uçağın yüksekliğini kontrol edebilir, tırmanış, alçalma veya manevra (örneğin loop hareketi) yapabilir. Bazı uçaklar yapısal olarak doğal bir şekilde burun yukarı veya aşağı eğilim gösterebilir; bu durumlarda elevator, uçağın trim edilmesi veya dengeye getirilmesi amacıyla da kullanılır.


Pek çok uçakta yatay stabilize ve irtifa dümeni, simetrik hava profiline sahiptir. Bu konfigürasyon, dümen nötr konumdayken net kaldırma kuvveti üretmez; ancak dümenin sapmasıyla pozitif veya negatif kaldırma kuvveti oluşabilir. Yüksek manevra kabiliyeti gerektiren savaş uçaklarında ise, yatay stabilize ve irtifa dümeni birleştirilerek tek bir hareketli yüzey olan stabilatör haline getirilir. Bu sistemde, tüm yüzeyin eğimi değiştirilerek kontrol sağlanır.


Airplane control - Roll, Pitch, Yaw (SoftwarePole)

Kaynakça

ITÜ. Aerodinamik Kuvvet ve MomentlerITÜ Erişim 19 Temmuz 2025. https://web.itu.edu.tr/~yukselen/Uck351/02-%20Aerodinamik%20kuvvet%20ve%20momentler.pdf

NASA Glenn Research Center. “Aircraft Pitch Motion.” NASA. Erişim 19 Temmuz 2025. https://www.grc.nasa.gov/www/k-12/VirtualAero/BottleRocket/airplane/pitch.html

SoftwarePole. “Airplane control - Roll, Pitch, Yaw.” YouTube. Erişim 19 Temmuz 2025. https://youtu.be/pQ24NtnaLl8


Ayrıca Bakınız

Yazarın Önerileri

Düşme Testi (Havacılık)

Düşme Testi (Havacılık)

Havacılık Ve Uzay +2
Dikey Kuyruk Testi (Havacılık)

Dikey Kuyruk Testi (Havacılık)

Havacılık Ve Uzay +2
Kanat Testi (Havacılık)

Kanat Testi (Havacılık)

Havacılık Ve Uzay +1
Eylemsizlik Momenti Testi (Havacılık)

Eylemsizlik Momenti Testi (Havacılık)

Havacılık Ve Uzay +1

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
YazarElyesa Köseoğlu19 Temmuz 2025 10:22

İçindekiler

  • Yunuslama Hareketinin Oluşumu

Tartışmalar

Henüz Tartışma Girilmemiştir

"Yunuslama (Havacılık)" maddesi için tartışma başlatın

Tartışmaları Görüntüle
KÜRE'ye Sor