Ahmet Yurt, Anadolu Alevi Bektaşi ozanlığının örneklerinden biridir. Yaşadığı yüzyılda sazı ve sözüyle kendi topluluğuna rehberlik ederek Türk halk edebiyatı geleneğine katkı sağlamıştır. Şiirlerinde, Alevi Bektaşi dünyasının inanca, ahlaka ve insana dayanan temel ilkelerini aktarmıştır. Toplumdaki yozlaşmayı, ikiyüzlülüğü ve cehaleti sert bir dille eleştirmiştir. Hayatı boyunca yaklaşık beş yüz şiir yazmış ve bu şiirlerini "Saltuk" mahlasıyla kaleme almıştır. Şiirlerini "Nefes" ile "Dostun Bahçesi" adlı kitaplarda toplamıştır.

^{Ahmet Yurt'un, Anadolu'nun Kayıp Şarkıları projesi kapsamında seslendirdiği "Eşrefoğlu Al Haberi" eseri (Nezih Unen)}

Hayatı

1 Ağustos 1934 tarihinde Tunceli'nin Ovacık ilçesinde dünyaya gelen Ahmet Yurt, dönemin politik olaylarının etkisiyle daha çocuk yaşta hayatının yönünü değiştirecek olaylar yaşamıştır. 1938 Dersim Olayları sırasında dedesi öldürülmüş ve ailesi büyük zarar görmüştür. Bu olaylardan sonra ailesiyle birlikte Bilecik'in Gölpazarı ilçesine göç etmek zorunda kalan Ahmet Yurt, burada dokuz yıl yaşamıştır. Çocukluk dönemi bu yeni çevrede geçse de memleket sevgisini hiçbir zaman yitirmemiştir. 1947 yılında Tunceli'nin Hozat ilçesine ailesiyle birlikte geri dönerek hayatının geri kalanını burada geçirmiştir.

Eğitimine Gölpazarı Merkez İlkokulu'nda başlayan Ahmet Yurt, öğrenim hayatında başarılı bir öğrenciydi. Henüz birinci sınıftayken okula gelen müfettişe verdiği zeki cevaplar nedeniyle sınıf atlamış, ilkokulu dört yılda tamamlamıştır. Resmî eğitimi bu seviyede kalsa da yaşamdaki en büyük eğitmeni merakı ve öz çabası olmuştur. Eski harflerle yazılmış metinleri öğrenme hevesiyle Kur'an Elifbası istemiş, Arap alfabesini kendi başına öğrenerek Osmanlıca eserleri okuyabilir seviyeye gelmiştir.

1951 yılında Tunceli'nin Ovacık ilçesinden Hıdır kızı Fethiye Hanım ile evlenen Ahmet Yurt, bu evlilikten altısı kız ikisi erkek olmak üzere sekiz çocuk sahibi olmuştur. Torunlarıyla birlikte geniş bir aileye sahip olan Ahmet Yurt'un oğlu Ali Ekber Yurt da dedelik geleneğini sürdürmüştür. Ali Ekber Dede, üniversite eğitimini tamamlamış ve Munzur Üniversitesi'nde yüksek lisans yaparak Tunceli'deki cem evinde ritüeller düzenleyen aktif bir inanç önderi olmuştur.

Ahmet Yurt, Sarı Saltık soyundan geldiğini ifade eden şeceresini evinde saklamış ve bu soyun şanına uygun bir yaşam sürmüştür. Dedelik makamının gerekliliklerini yerine getirerek cem ritüellerini yönetmiş, kurban merasimlerinde dua vermiş, cenaze törenlerinde rehberlik etmiş, küslükleri gidermiş, şifa dilekleriyle hastalara umut olmuştur. Alevilikteki dedelik kurumunun modern zamandaki etkili temsilcilerinden biri olarak halktan büyük takdir görmüştür.

Şiirleri

Ahmet Yurt, "Saltuk" mahlasıyla yazdığı şiirlerinde Alevi-Bektaşi inancının önemli öğretilerini yansıtmıştır. Hak, Muhammed ve Ali sevgisi, On İki İmam'a bağlılık, insan sevgisi, doğa ve gurbet gibi temalar şiirlerinin temelini oluşturur. Aynı zamanda sosyal adaletsizlikleri, ahlaki çöküşü, cehaleti, ikiyüzlülüğü ve yozlaşmayı sert dille eleştiren taşlama türü şiirleriyle toplumsal vicdanı diri tutmuştur.

Şiirlerinden birinde gösteriş için ibadet edenleri şöyle eleştirir:

Müslüman görünüp oruç tutarsın

Günde bin türlü gönül yıkarsın

Beşe aldığını ona satarsın

Böylece cennete varabilir mi?^【1】 

Cehalet ve eğitimsizlik onun şiirlerinde en çok yer bulan temalardan biridir:

Cahil gönlü kara bir parça odun

Aşkın şarabından almamış yudum

Dimağında yoktur lezzeti tadın

Lokantaya gider yemek beğenmez^【2】 

Sistemin içindeki adaletsizlikleri de hedef almıştır:

Demokrasi lafı sözde kalıyor

Kuvvetli zayıftan öcün alıyor

Mazlumun gözleri yaşla doluyor

Hiç kimse kimseye acımaz oldu^【3】 

Mirası

Ahmet Yurt, Anadolu halk şiirinin ve Alevi-Bektaşi ozan geleneğinin çağdaş bir temsilcisi olarak tüm yaşamını sazına ve sözüne adamıştır. Hayatı boyunca hemhâl olduğu ahlaki değerleri topluma aşılamaya çalışmış, bozulmakta olan düzenin karşısına dikilerek toplumsal bir uyarıcı işlevi görmüştür. 2021 yılında hayata gözlerini yuman Ahmet Yurt, ardında sazının ve sözünün kutsallığına inanarak yaşamış bir ozanın mirasını bırakmıştır.