Bayraktar KIZILELMA, Baykar Teknoloji tarafından geliştirilme çalışmaları devam eden turbofan motor, düşük radar görünürlüğü ve hava muharebeleri icra edebilme özelliklerine sahip Türkiye’nin ilk insansız savaş uçağı projesidir. Tamamen yerli ve milli imkânlarla geliştirilen Bayraktar KIZILELMA Türkiye’nin savunma sanayisinde kritik projelerden biri olarak görülmektedir.   

İlk uçuşunu 14 Aralık 2022 yılında gerçekleştiren Bayraktar KIZILELMA’nın sübsonik (ses hızının altında), transonik (ses hızı seviyesinde) ve süpersonik olmak üzere üç farklı varyantının olması planlanmaktadır. Kısa pistli gemilerden kalkış ve iniş kabiliyetine sahip olacak olan Bayraktar KIZILELMA (MİUS), gövde içinde taşıyacağı mühimmatları ile belirlenen hedeflere taarruz gerçekleştirebilecektir.

26 Eylül 2024 tarihinde Bayraktar KIZILELMA’nın üretim prototipi tamamlanmış ve ileri aşama test süreçlerine geçilmiştir. Geliştirme süreci devam etmekte olup, ilerleyen dönemde çeşitli operasyonel değerlendirmelere tabi tutulması planlanmaktadır.

^{Bayraktar KIZILELMA (Baykar)}

Geliştirme Süreci

Baykar'ın öz sermayesi ile başlattığı Muharip İnsansız Uçak Sistemi (MİUS) projesinin kavramsal tasarım çalışmaları ilk kez 20 Temmuz 2021 tarihinde duyurulmuştur.^【1】  12 Mart 2022 tarihinde ise Muharip İnsansız Uçak Sistemimizin (MİUS) ilk prototipinin üretim geliştirme modeli entegrasyon hattına girmiş ve "KIZILELMA" ismiyle kamuoyuna resmen tanıtılmıştır.^【2】  Bayraktar KIZILELMA ilk uçuşu 14 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirmiştir.^【3】    

Önemli Test Uçuşları

Üretilen ilk prototiplerle Bayraktar KIZILELMA’nın sistem tanımlama, alçak, orta, yüksek irtifa, hızlı uçuş, manevra denemeleri ve seri iniş-kalkış testleri tamamlandı. Bayraktar KIZILELMA 20 Nisan 2023 tarihindeki 8. test uçuşunda yüksek hızlı uçuş ve manevra denemeleri ile seri iniş-kalkış denemelerini gerçekleştirdi.^【4】  Bayraktar KIZILELMA, 31 Mart 2023 tarihinde orta irtifa sistem tanımlama testini ve 16 Haziran 2023 tarihinde ise yüksek irtifa test uçuşunu tamamlamıştır.  

2023 TEKNOFEST İstanbul Uçuşları

Bayraktar KIZILELMA, TEKNOFEST 2023 sürecinde insanlı ve insansız platformlarla çeşitli uçuşlar gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda, Bayraktar KIZILELMA, ilk kez 24 Nisan’da Çorlu’da yapılan bir test uçuşunda Bayraktar AKINCI TİHA ile yakın kol uçuşu gerçekleştirmiştir.^【5】  Bu uçuş iki insansız savaş uçağının geçekleştirdiği yakın kol uçuşu olarak dünya havacılık tarihine geçmiştir. Bayraktar KIZILELMA, TEKNOFEST 2023 boyunca her gün Bayraktar AKINCI ve Solo Türk ile de yakın kol uçuşları icra etmiştir.

TEKNOFEST 2023’ün son günü olan 1 Mayıs’ta ise Bayraktar KIZILELMA, F-16 savaş jeti SoloTürk ve F-5 jet uçaklarından oluşan Türk Yıldızları, ilk defa filo konseptiyle formasyon uçuşu icra etmiştir.^【6】 

Bu uçuşlar, insansız hava araçları ile insanlı jet uçaklarının birlikte gerçekleştirdiği gösteriler arasında yer almıştır.

^{Bayraktar KIZILELMA, F-16 Savaş Jeti SoloTürk ve F-5 Jet Uçaklarından oluşan Türk Yıldızlarının Gerçekleştirdiği ilk defa Filo Konseptiyle İcra Edilen Formasyon Uçuşundan Bir Görüntü (Baykar)}

Üretim Prototipi

Bayraktar KIZILELMA PT-3 üretim prototipinin art yakıcılı ilk motor çalıştırma testi Temmuz 2024, uçuş testi ise 25 Eylül 2024 tarihinde gerçekleştirilmiştir.^【7】  İlk prototiplerden elde edilen veriler doğrultusunda, üretim aşamasındaki prototip üzerinde önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda, uçak gövdesinde yapısal güçlendirmeler gerçekleştirilmiş ve aviyonik sistemler daha gelişmiş hale getirilmiştir. 

Süreç içerisinde uçağa entegre edilen art yakıcılı (afterburner) motor seçeneği başarıyla denenmiştir.^【8】  Bu motor konfigürasyonu, Bayraktar KIZILELMA'nın ses hızına (Mach 1) yaklaşmasını sağlamış ve geliştirilmiş aerodinamik yapısı sayesinde yüksek hızlarda daha çevik manevralar yapmasına imkân tanımıştır.

Üretim uçağının sahip olduğu Aktif Elektronik Taramalı Dizi (AESA) radarı, geniş kapsama alanı ve yüksek hassasiyet sunarak durumsal farkındalığını artırmaktadır. Bu gelişmiş radar sistemi sayesinde Bayraktar KIZILELMA, hava-hava ve hava-yer görevlerinde yüksek etkinlik gösterebilecek ve çeşitli operasyonel senaryolarda kullanılabilecektir.

^{Bayraktar KIZILELMA Üretim Prototipi İlk Uçuşu - Baykar}

AB Kalkışlı Manevra Sistem Tanımlama Testi

Bayraktar KIZILELMA, test takviminde yer alan AB Kalkışlı Manevra Sistem Tanımlama Testi'ni 15 Mart 2025’te başarıyla gerçekleştirmiştir.^【9】  Tekirdağ'ın Çorlu ilçesindeki AKINCI Uçuş Eğitim ve Test Merkezi'nden art yakıcı (afterburner) açarak havalanan Bayraktar KIZILELMA'nın üretim prototipi TC-OZB3 kuyruk numaralı PT3, test uçuşunda gerçekleştirilen sistem tanımlama faaliyetlerini ve keskin manevraları başarılı bir şekilde tamamlamıştır.

Bayraktar KIZILELMA'nın geliştirme faaliyetleri kapsamında ilk prototiplerden elde edilen tecrübeler sayesinde üretim prototipinde önemli değişikliklere gidilmiştir. Yapısal iyileştirmelerin yanı sıra aviyonik mimarisinde geliştirmeler yapılmıştır. Entegrasyonu başarıyla tamamlanan art yakıcılı motor alternatifi ile uçuş gerçekleştirilmiştir.

Teknik Özellikler 

Temel Uçuş Performans Kriterleri^【10】  

• Haberleşme: KIZILELMA’nın SATCOM (uydu tabanlı haberleşme) sistemi sayesinde geniş bir operasyonel menzil içinde kontrol ve veri aktarımı yapılabilir. Ayrıca, gelişmiş veri bağlantı sistemleri ile diğer hava ve kara unsurlarıyla koordineli çalışabilir, anlık veri paylaşımı yaparak ortak operasyonlarda etkinliği artırır.

• Menzil: 500 nm deniz mili (~926 km) görev yarıçapına sahip olan platform, hava sahasında geniş bir kapsama alanına ulaşarak farklı harekât senaryolarında kullanılabilir. Bu menzil, insansız savaş uçakları için operasyonel esneklik sağlamaktadır.

• Seyir Hızı: 0,6 Mach (~740 km/sa) olan KIZILELMA, mevcut insansız hava araçlarından (İHA) önemli ölçüde daha hızlıdır.

• Azami Hız: 0,9 Mach (~1110 km/sa) seviyelerine çıkabilmesi, hava-hava muharebesinde insanlı savaş uçaklarıyla entegre çalışabilme ve düşman tehditlerine karşı hızlı manevralar yapabilme imkânı sağlar.

• Havada Kalış Süresi: 3+ saat havada kalış süresi, yüksek hızda uçan savaş uçaklarına kıyasla oldukça avantajlıdır. Bu süre, uzun süreli devriye görevleri ve geniş alan gözetleme operasyonları için ideal bir kapasite sağlamaktadır.

• Motor Çeşitliliği: Bayraktar KIZILELMA’nın geliştirme sürecinde farklı motor seçenekleri değerlendirilmiştir. KIZILELMA’nın ilk prototiplerinde Ukrayna menşeli Ivchenko Progress ve Motor Sich’in birlikte ürettiği AI-322TF ve AI-25TLT Turbofan motorunun kullanılacağı belirtilmiştir. Ayrıca, KIZILELMA’nın ilerleyen süreçte TEI tarafından tasarlanan TF-10000 Turbofan motorun entegre edilmesi de gündemdedir. Bu iki girişiminin yanısıra, Baykar’ın kendi Turbofan motorunu üretmek için önemli yatırımlar yaptığı da bilinmektedir.

• Varyantları: Bayraktar KIZILELMA’nın subsonik (ses hızının altında), transonik (ses hızı civarı) ve süpersonik (ses hızının üstünde) olmak üzere 3 farklı versiyonu olacağı belirtilmektedir. Buna göre ilk geliştirilen KIZILELMA’ların ses hızının altında ve civarında uçması beklenirken ilerleyen zamanlarda ses hızının üstünde uçabilecek yeni varyantlarının da seri üretime geçmesi planlanmaktadır.

^{Bayraktar KIZILELMA Temel Uçuş Performans Kriterleri Tablosu}

Faydalı Yükler

Bayraktar KIZILELMA, çeşitli görev türlerine uygun olarak farklı faydalı yükler taşıyabilen, Türkiye’nin ilk insansız savaş uçağı olarak tasarlanmıştır. Bayraktar KIZILELMA Bu faydalı yükler, Bayraktar KIZILELMA’nın görev esnekliğini artırmak ve çeşitli operasyonlarda yüksek etkinlik sağlaması amacıyla geliştirilmiştir. Bayraktar KIZILELMA toplamda 1500 kg faydalı yük kapasitesi bulunmaktadır. Bu faydalı yukler temel olarak hedefleme, pasif arama-tarama, AESA radar, elektronik harp ve karşı tedbir sistemleri ve mühimmatlar olarak üç farklı şekilde incelenebilir.

Faydalı Yük: İstihbarat, Gözetleme ve Keşif

• Elektro-Optik ve Kızılötesi Kameralar: Bayraktar KIZILELMA, elektro-optik (EO) ve kızılötesi (IR) kameralarla donatılarak geniş bir alanı gece ve gündüz gözetleyebilir. Bu kameralar, istihbarat toplama ve hedef tespiti için önemli bir role sahiptir.
• Sentetik Açıklıklı Radar (SAR): Bayraktar KIZILELMA, özellikle bulutlu veya kötü hava koşullarında da istihbarat sağlayabilen SAR sistemleri ve yerdeki hedeflerin ayrıntılı görüntülerini alabilir.
• AESA Radar Sistemi: AESA (Active Electronically Scanned Array) Radar: Bayraktar KIZILELMA’nın gelişmiş bir AESA radar sistemiyle donatılması, yüksek durumsal farkındalık ve hedef tespiti sağlar. AESA radar sistemi, düşman hedeflerini hassas bir şekilde tespit ve takip edebilir, radar imzasını düşük tutarak operasyonel güvenliği artırır.

Faydalı Yükler: Elektronik Harp ve Karşı Tedbir Sistemleri

• Elektronik Destek Sistemleri: Bayraktar KIZILELMA, düşman radarlarını algılayabilen ve onları yanıltabilen elektronik harp sistemleri taşıyabilir. Bu sistemler, düşman tehditlerini bertaraf etmek ve kendi güvenliğini sağlamak için kullanılır.
• Karşı Tedbir Sistemleri: Bayraktar KIZILELMA ısı güdümlü füzelere karşı flare (ısı yayan karşı tedbir) ve radar güdümlü füzelere karşı chaff gibi karşı tedbir yükleri taşıyarak kendini koruma kapasitesine sahiptir.

Faydalı Yük: Mühimmatlar

• Güdümlü Mühimmatlar: Bayraktar KIZILELMA, hassas güdümlü bombalar ve füzeler taşıma kapasitesine sahiptir.
• Havadan Havaya Füzeler: Bayraktar KIZILELMA, hava hedeflerine karşı etkili olabilmesi için havadan havaya füzelerle donatılabilir, bu da onun düşman uçaklarına ve insansız hava araçlarına karşı etkin olmasını sağlamaktadır.
• Havadan Karaya Füzeler: Karadaki hedeflere yönelik hassas saldırılar yapabilmesi için, Roketsan’ın geliştirdiği akıllı mühimmatlar gibi çeşitli havadan karaya güdümlü mühimmatlarla donatılabilir.

Gelişmiş Özellikleri

Hava- Hava Muharebesi

Bayraktar KIZILELMA sahip olduğu seyir ve azami hız seviyesi hava-hava muharebesi yapması için uygundur. KIZILELMA, yüksek hız ve düşük radar görünürlüğü sayesinde düşman hava unsurlarına karşı avantajlı konumda olabilir. Bayraktar KIZILELMA özellikle hızlı müdahale gerektiren düşman hava araçlarına karşı önleme (interception) veya acil yakın hava desteği (CAS) sağlama gibi görevleri icra edebilir. İnsansız hava araçlarından farklı olarak agresif manevralarla insanlı savaş uçakları gibi hava-hava muharebesi gerçekleştirebilecek olan Bayraktar KIZILELMA, yerli hava-hava mühimmatları ile hava hedeflerine karşı da etkinlik sağlayacak.

Kısa Pistli Gemilere İniş-Kalkış Kabiliyeti

Bayraktar KIZILELMA, kısa pistli gemilere iniş ve kalkış yapabilecek şekilde tasarlanmıştır. Türkiye’nin inşa ettiği ve seyir testleri devam eden TCG Anadolu gibi platformlara uyumlu olarak geliştirilen bu yetenek, insansız hava aracının denizaşırı operasyonlarda kullanımını artıracak ve görev esnekliğini genişletecektir.

^{Bayraktar KIZILELMA'nın Kısa Pistli Gemilerden İniş-Kalkış Yapması Planlanıyor} 

Sürü Teknolojisi

Bayraktar KIZILELMA, yapay zekâ, sürü teknolojisi ve otonom sistemler sayesinde hava gücünü daha esnek ve etkin hale getirmeyi amaçlayan bir insansız savaş uçağıdır. Bu yetenekleriyle hava sahasında caydırıcı bir unsur olarak konumlanmaktadır.

İnsansız ve İnsanlı Sistemlerin Entegrasyonu

Bayraktar KIZILELMA’nın en önemli gelişmiş özelliklerinden biri de insanlı hava platformlarıyla birlikte görev yaparak hibrit bir savaş konsepti oluşturmasıdır. 1 Mayıs 2023'te gerçekleştirilen F-16, SOLOTÜRK ve Türk Yıldızları ile yapılan kol uçuşu, bu konseptin uygulanabilirliğini gösteren önemli bir adım olmuştur.