Cemele biberi, Türkiye’nin Kırşehir iline bağlı Çayağzı köyü sınırlarında yetiştirilen, ince kabuklu, hafif acı ve koyu yeşil renge sahip yerel bir dolmalık biber türüdür. Ürün, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Menşe Adı” ile tescillenmiş ve 24 Kasım 2021 tarihli Sicil No: 956 ile coğrafi işaret koruması altına alınmıştır.
Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Cemele biberi; coğrafi sınıra özgü iklim ve rakım koşullarında gelişen, meyve eti ince, koyu yeşil renkli ve hafif acı karakterli dolmalık biber çeşididir. Ürün, Capsicum annuum türüne ait olup meyve üzerinde belirgin parlaklık ve yüzey düzgünlüğü gösterir.
Üretimde her sezon bir önceki yıldan ayrılmış tohumluk materyal kullanılır. Yetiştirildiği bölgenin 1100 metreye ulaşan rakımı ve gece-gündüz sıcaklık farkı, biberin renk, aroma ve yapı kazanımında belirleyici rol oynar.
Cemele Biberi (AA)
Fiziksel Özellikler
- Meyve uzunluğu: 8,93–11,00 cm
- Meyve çapı: 0,32–0,43 cm
- Meyve et kalınlığı: 2,34–2,76 mm
- Meyve uzunluğu/çap oranı: 2,87–3,52
- Çözünür kuru madde (SÇKM): %4,66–5,28
- Kuru madde oranı: %11,71–12,90
Üretim Metodu
Cemele biberi üretimi fide dikimi ile başlar. Fide yetiştiriciliği de aynı coğrafi sınırlar içinde gerçekleştirilir. Tohumlar nisan ayı başında örtü altında viyol veya karık yöntemiyle toprağa ekilir. 30–35 gün içerisinde dikim büyüklüğüne gelen fideler açık alana alınır.
Tarımsal Uygulamalar
- Dikim sıklığı: 25–30 cm
- Dekara fide sayısı: 4000–4500
- Toprak yapısı: Organik maddece zengin, tınlı/tınlı-kumlu, pH 6–7
- Sulama yöntemi: Karık veya damla sulama
- İlk çapalama: Dikimden 15 gün sonra
- İkinci çapalama: Yaklaşık 3–4 hafta sonra
- Verim: Dekarda ortalama 2–3,5 ton
- Hasat dönemi: Temmuz sonundan itibaren başlayarak kasım ayına kadar sürebilir
- Hasat şekli: Elle toplama
Cemele biberi; ılıman iklim sebzesi olması nedeniyle nemli ve yağışlı koşullara karşı hassastır. Ancak düşük oransal neme daha dayanıklı bir yapı gösterir.
Cemele Biber Hasadı (Tarım Orman Bakanlığı)
Coğrafi Sınır ve Denetim
Cemele biberi, yalnızca Kırşehir ili Çayağzı köyü sınırlarında yetiştirilmektedir. Denetimler, SS. Cemele Biberi Üretim ve Pazarlama Kooperatifi koordinasyonunda yürütülmektedir. Denetim kurulu en az yedi kişiden oluşmakta olup Kırşehir Ticaret Borsası, Kırşehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Kırşehir İl Özel İdaresi temsilcileri yer almaktadır.
