Düziçi, Akdeniz Bölgesi’nin doğusunda yer alan ve Osmaniye iline bağlı bir ilçedir. İlçe, adını aldığı Düziçi Ovası’nın kenarında, etrafı dağlarla çevrili bir coğrafyada kurulmuştur. Yüzölçümü 460,90 km² olan ilçe, büyük oranda engebeli ve dağlık bir yapıya sahiptir. Doğal bitki örtüsü makilerden başlayarak yüksek kotlarda çam ve yayvan yapraklı ormanlara dönüşmektedir.

Coğrafi konumu itibarıyla kuzeybatısında Osmaniye’nin Kadirli ilçesi, kuzeydoğusunda Kahramanmaraş iline bağlı Andırın ilçesi, doğusunda Amanos Dağları ve Bahçe ilçesi, güneybatısında ise Osmaniye il merkezi ile komşudur. TÜİK 2024 verilerine göre nüfusu 86.929dur.

^{Karasu Şelalesi (Düziçi Kaymakamlığı)}

Tarihî Gelişim

Düziçi ilçesinin tarihî kökenleri tam olarak aydınlatılamamış olmakla birlikte, bölgenin geçmişi Hititlere kadar uzanmaktadır. Çevrede yapılan arkeolojik kazılar ve bulunan kalıntılar bu varsayımı desteklemektedir. Özellikle Kadirli Karatepe-Aslantaş kazıları, Adana ve çevresinin Hitit Dönemi’nde önemli merkezlerden biri olduğunu ortaya koymuştur. Bölgede yer alan Domuztepe (Çerçioğlu Köyü), Böcekli ve Alibozlu Mağaraları gibi arkeolojik buluntular, Düziçi ve çevresinin Neolitik çağlardan bu yana yerleşim gördüğünü göstermektedir.

Düziçi, tarih boyunca Anadolu-Suriye ticaret yolunun yakınında bulunması nedeniyle kültürel ve ekonomik açıdan önemli bir geçiş güzergâhı olmuştur. Aynı zamanda Roma döneminden kalan eserler, ilçenin Akdeniz medeniyetleriyle olan bağını da gözler önüne serer. Makedonya Kralı Büyük İskender'in seferi ve Haçlı Seferleri sırasında da bölge kısa süreli işgaller yaşamıştır. Bölgenin bilinen en erken şehirleşme süreci Haruniye adıyla anılan yerleşimin kurulmasıyla başlamıştır. Haruniye, Abbasi Halifesi Harun Reşit’in uç beyi Faraç Bey tarafından 8. yüzyıl sonlarında, özellikle 797-800 yılları arasında kurulmuştur. Harun Reşit Kalesi bu dönemde inşa edilmiş, Horasan’dan gelen Türk mücahitleri kaleye yerleştirilmiştir. Bu süreçte Haruniye, Sugur eş-Şâmiye olarak adlandırılan ve Bizans sınırındaki stratejik bölgelerden biri hâline gelmiştir. Bölgeye ait İslâmî sikkeler, Haruniye’nin bu dönemde idarî ve askerî merkez olarak önem taşıdığını belgelemektedir.

Bölge, Selçuklular döneminde Oğuz boylarının (Avşar, Karkın, Çavuldur, Tecirli vb.) yerleşmesiyle Türkleşmiştir. Türkiye Selçukluları sonrası sırasıyla Karamanoğulları, Ramazanoğulları ve Dulkadiroğulları’nın egemenliğine giren Düziçi, 1516 yılında Osmanlı hâkimiyetine katılmıştır. Osmanlı döneminde Danişmenli ve Zülkadriye Türkmenlerinin bölgeye iskânı sağlanmıştır. 1832 yılında Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa tarafından kısa süreliğine Mısır topraklarına katılan Düziçi, 1834 yılında tekrar Osmanlı egemenliğine geçmiştir. Bu dönemde bölgede eşkıyalık faaliyetleri artmış, 1865’te Ahmet Cevdet Paşa bölgeye gelerek yerleşik düzene geçiş politikaları uygulamıştır.

I. Dünya Savaşı sonrasında önce İngilizler, ardından 1919’da Fransızlar tarafından işgal edilen Haruniye’de yerli halkın direnişiyle Millî Mücadele yürütülmüştür. 28 Mart 1920’de Haruniye Fransız işgalinden kurtarılmış, bu tarih ilçenin kurtuluş günü olarak kabul edilmiştir.

Cumhuriyet döneminde Hacılar (1954) ve Haruniye (1957) belediye olmuştur. 29 Kasım 1983’te bu iki belediye birleştirilerek Düziçi adı verilmiş, Adana’ya bağlı ilçe hâline getirilmiştir. 1996’da Osmaniye’nin il olmasıyla Düziçi bu ile bağlanmıştır.

Coğrafya

Düziçi, adını aldığı Düziçi Ovası’nın kenarında, dağlarla çevrili bir bölgede kurulmuştur. İlçenin yüzölçümü 460,90 km² olup, yer şekilleri genellikle engebeli ve dağlıktır. Doğal bitki örtüsü alt kotlarda maki, üst kotlarda ise çam ve geniş yapraklı ormanlardan oluşmaktadır. Ceyhan Nehri ve Sabun Çayı ilçenin en önemli akarsularıdır. Diğer akarsular arasında Kızılca, Deliçay, Bağlama, Üzümlü ve Çamiçi dereleri sayılabilir. Kuzeybatısında Kadirli (Osmaniye), kuzeydoğusunda Andırın (Kahramanmaraş), doğusunda Amanoslar ve Bahçe ilçesi, güneybatısında ise Osmaniye ili yer alır.

Turizm

Düziçi, doğal güzellikleri ve tarihi yapılarıyla dikkat çeken bir ilçedir. Harun Reşit Kalesi, Karasu Şelalesi, Taş Köprü ve Haruniye Kaplıcaları ilçenin öne çıkan turistik varlıklarıdır.

Harun Reşit Kalesi, Kurtbeyoğlu Mahallesi’nde, Amanos Dağları eteklerinde yer alır. 799 yılında Harun Reşit’in uç beyi Faraç Bey tarafından inşa edilmiştir. 2011 yılında restore edilerek ziyarete açılmıştır. Kalenin bulunduğu alan, endemik Adana çiğdemi nedeniyle doğal sit alanı olarak korunmaktadır.

^{Düziçi Harun Reşit Kalesi (Düziçi Kaymakamlığı)}

Karasu Şelalesi, ilçe merkezine 7 km mesafededir. Sabun Çayı üzerinde, Düldül Dağı eteklerinde yer alır. Yaklaşık 10 metre yükseklikten dökülen bu şelale doğa yürüyüşü ve fotoğrafçılık açısından elverişli bir doğa alanıdır.

Taş Köprü, ilçe merkezine 4 km uzaklıktaki Sabun Çayı üzerinde yer alır. Mehmet Bey tarafından inşa ettirilen köprü, 6 metre genişliğinde ve 30 metre uzunluğundadır.

Haruniye Kaplıcaları, Kuşçu Köyü sınırları içinde, ilçenin 15 km kuzeyindedir. Sıcaklığı 32°C olan termal su; kalsiyum, magnezyum, sülfür, bikarbonat, florür ve karbondioksit içeriğiyle romatizma, deri hastalıkları, sinir sistemi rahatsızlıkları, mide-bağırsak ve karaciğer-safra kesesi rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.

^{Düziçi Haruniye Kaplıcaları (Düziçi Kaymakamlığı)}