Gökgöl Mağarası, Türkiye’nin Zonguldak ilinde yer alan ve karstik oluşumlarıyla dikkat çeken bir mağaradır. Toplam uzunluğu yaklaşık 3.350 metredir. Turizme açık kısmı 875 metre olarak belirlenmiştir. Türkiye’nin en büyük ve en iyi korunmuş mağaralarından biri olan Gökgöl Mağarası; damlataş şekilleri, sarkıt, dikit ve traverten havuzları gibi jeolojik oluşumlarıyla doğal bir miras olarak kabul edilmektedir. İçerisinden geçen yer altı deresi ve yüksek nem oranı nedeniyle mağaranın mikroklimatik özelliklerinin, özellikle solunum yolu rahatsızlıkları olan ziyaretçiler için faydalı olduğu düşünülmektedir. ^【1】 

^{Gökgöl Mağarası (Fotoğraf: Kalkınma Galerisi, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı)}

Oluşum ve Jeoloji

Mağara, dört farklı kattan oluşmaktadır: Birinci kat, mağaranın ilk oluşan bölümü olan ağız kısmı ve çevresini içerir; ikinci kat, Büyük Çöküntü Salonu'ndaki fosilleşmiş damlataşları barındırır; üçüncü ve dördüncü katlar ise Damlataşlar Salonu, yer altı deresi ve aktif küçük kolları içerir.

Mağaranın üç girişi bulunmaktadır: İkisi fosilleşmiş, biri ise aktif durumdadır. Aktif giriş dar ve sulu olduğundan, ziyaretçiler için uygun değildir. Mağaranın ana galerisi doğu-güneydoğu yönünden batı-kuzeybatı yönüne doğru uzanır ve iki büyük yan kolla birleşir. Ana galeri, dar ve sulu bir sifonla son bulur. Yan kollardan gelen suların birleştiği Büyük Çöküntü Salonu'nda yer altı deresi görülmektedir. Bu dere, mağaranın aktif girişinden Erçek Deresi'ne dökülür.

Aktif ve yarı aktif katlarda duvar damlataşları, makarna sarkıtlar, mağara gülleri, mağara iğneleri ve su dolu damlataş havuzları bulunmaktadır. Bu oluşumların devam etmesi, mağaranın hala aktif olduğunu gösterir. Mağaranın turizme açık ilk 875 metrelik kısmı; Fosil Giriş, Damlataşlar Galerisi, Çöküntü Salonu, Muhteşem Salon, Büyük Çöküntü Salonu ve Harikalar Salonu gibi bölümlerden oluşur. Bu kısımda; aydınlatma, yürüyüş parkurları, köprüler ve seyir terasları bulunmaktadır. ^【2】 

Mağaranın içerisinde bulunan kayaçlar, Geç Devoniyen ve Erken Karbonifer dönemlerine (yaklaşık 372-328 milyon yıl önce) tarihlenen denizel kireçtaşları, şeyller ve dolomitlerden oluşmaktadır.^【3】  Yeraltı suları, bu kireçtaşı tabakalarını aşındırıp eriterek mağaranın oluşumunu sağlamış; aynı zamanda suyun bileşimindeki kalsiyum karbonatın çökelmesiyle damlataşlar meydana gelmiştir. Bu süreçte, antik Paleotetis-Reyik okyanusunun kalıntısı olan kireçtaşı istifleri içerisinden geçen yeraltı suları, milyonlarca yıl öncesine ait mercan fosilleri gibi deniz organizmalarının kalıntılarını da açığa çıkarmıştır. Günümüzde, mağaranın duvarlarında bu fosilleri gözlemlemek mümkündür. 

Turizm

Mağara içerisinde yürüyüş parkurları, cam köprüler ve seyir terasları gibi ziyaretçilerin rahatça gezebileceği altyapılar bulunmaktadır. Ayrıca, farklı konseptteki aydınlatmalar sayesinde mağaranın doğal güzellikleri vurgulanmaktadır. Engelli dostu düzenlemeler de yapılan mağara, her yaştan ve farklı ihtiyaçlara sahip ziyaretçilere hitap etmektedir. Gökgöl Mağarası, Zonguldak-Ankara karayolunun hemen kenarında, Zonguldak şehir merkezine yakın bir konumda yer almaktadır.

^{Gökgöl Mağarası (Fotoğraf: Kalkınma Galerisi, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı)}