Konya çirli, Türkiye’nin Konya iline özgü, geleneksel bir yemek çeşididir. Kuzu kaburgası ve kuzu kuşbaşı etinin kuyruk yağı, tereyağı, toz biber, karabiber ve çekirdekli kuru üzümle tatlandırılarak pişirilmesiyle hazırlanır. Konya mutfak kültürünün önemli bir öğesi olan bu yemek, hem lezzeti hem de üretim biçimiyle bölgeye özgü gastronomik değer taşır.

Tarihçe ve Coğrafi Bağ

Konya çirli, Konya mutfak geleneğinin eskiye dayanan yemeklerinden biridir. Üretimi, Konya iline özgü koşullara bağlıdır ve bu nedenle yemeğin coğrafi sınırıyla ünü arasında doğrudan bir bağ vardır. Konya Büyükşehir Belediyesi, yemeğin mahreç işareti ile tescillenmesini sağlayarak 16 Eylül 2020 tarihinde başvuru yapmış ve 10 Mart 2022’de resmi olarak tescil edilmiştir (Tescil No: 1048).

Üretim ve Hazırlama Metodu

Konya çirli üretimi, yemeğin kendine özgü lezzet ve dokusunu koruması için belirli aşamalardan oluşur. 4 kişilik bir porsiyon için kullanılan başlıca malzemeler şunlardır:

• 150 g kuzu kaburgası (kemikli, 4 cm uzunluğunda)
• 200 g kuzu kuşbaşı
• 200 g çekirdekli kuru üzüm
• 100 g soğan
• 1 litre su
• 25 g tereyağı
• 10 ml sıvıyağ
• 5 g kuyruk yağı
• 3 g toz biber
• 3 g karabiber
• 10 g beyaz şeker
• 2 g tuz

Hazırlık sürecinde tencere önceden ısıtılır; sıvıyağ ve kuyruk yağı ile etler kavrulur. Soğan ve toz biber eklenir, ardından su ilave edilerek etler yumuşayıncaya kadar pişirilir. Üzümler eklenir ve karabiber ile şeker ilavesinden sonra yemeğin son kaynatması yapılır. 10 dakika dinlendirilen Konya çirli, sıcak olarak servis edilir.

Coğrafi Sınır ve Denetim

Konya çirli üretiminin tüm aşamaları Konya ili sınırları içinde gerçekleştirilir. Denetimler, Konya Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Konya Gastronomi ve Turizmciler Derneği ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi uzmanları tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez yapılır, ayrıca şikâyet veya gerekli durumlarda ek denetimler gerçekleştirilir. Denetim kapsamında, üretimde kullanılan malzemeler, üretim yöntemi ve mahreç işareti kullanımının uygunluğu kontrol edilir.

Ayırt Edici Özellikler

Konya çirliyi diğer et yemeklerinden ayıran başlıca özellikler şunlardır:

• Kuzu kaburgası ve kuzu kuşbaşı etinin birlikte kullanımı
• Kuru üzüm ve baharatlarla tatlandırılması
• Kuyruk yağı ve tereyağı ile zenginleştirilen pişirme yöntemi
• Coğrafi sınır ile bağlanan geleneksel üretim süreci

Konya çirli, yalnızca Konya mutfak kültürünün değil, Türkiye’nin bölgesel yemek çeşitliliğinin de önemli bir temsilcisidir.