Konya kifayesi, Konya iline özgü bir meyve tatlısıdır ve Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 23 Aralık 2024 tarihinde, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında mahreç işareti olarak tescil edilmiştir. Bu coğrafi işaret, Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından 29 Temmuz 2022 tarihinde yapılan başvuruyla korunmaya alınmıştır. Konya mutfak kültürünün önemli bir parçası olan bu tatlı, hem günlük tüketimde hem de düğün, nişan gibi özel günlerde ikram edilen geleneksel bir lezzettir.
Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Konya kifayesi; armut, ayva, elma, şeftali, vişne, kayısı gibi taze meyvelerin tek başına ya da karışık olarak kullanılmasıyla hazırlanan bir komposto türüdür. Soğuk olarak servis edilen bu tatlı, Konya’nın mutfak geleneğinde önemli bir yere sahiptir ve coğrafi sınırıyla ün bağı taşır. Konya kifayesinin ayırt edici özelliği, yerel mutfak kültüründeki köklü geçmişi ve özel günlerde tercih edilen bir ikram olmasıdır.
Üretim Metodu
Konya kifayesinin hazırlanışı için aşağıdaki malzemeler kullanılır:
- 1 kg taze meyve (armut, ayva, elma, şeftali, vişne, kayısı vb.)
- 400 ml su
- 170 g beyaz şeker
- 1 adet yıldız anason
- 1 adet çubuk tarçın
- 3 g zerdeçal
- 26 g toz şeker (sos için)
Hazırlık Süreci
- Meyveler yıkanır. Vişne hariç diğer meyvelerin kabukları soyulur, çekirdekleri çıkarılır ve dilimlenir.
- Derin bir kapta su kaynatılır. Hazırlanan meyveler kaynayan suya eklenir.
- İsteğe bağlı olarak yıldız anason, çubuk tarçın ve zerdeçal ilave edilir.
- Meyveler yumuşayana kadar kaynatma işlemine devam edilir.
- Ardından beyaz şeker eklenir ve 5 dakika daha kaynatılır.
- Karışım ocaktan alınarak soğumaya bırakılır.
- Servis öncesi, isteğe bağlı olarak karamelize sos hazırlanır. Bunun için küçük bir tavada toz şeker eritilip karamelize edilir ve meyvelerin üzerine dökülerek servis yapılır.
Coğrafi Sınır ve Üretim
Konya kifayesinin tüm üretim aşamaları, Konya ili sınırları içinde gerçekleştirilmelidir. Bu, tatlının coğrafi işaretle korunan özgünlüğünü ve Konya mutfak kültürüyle olan bağını korumak için gereklidir.
Kullanım Biçimi
Konya kifayesi ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi ya da ambalajı üzerinde yer alır. Eğer bu mümkün değilse, ibare ve amblem işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulur.
Denetim
Konya kifayesinin üretim süreci ve coğrafi işaret kullanımının uygunluğu, Konya Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda oluşturulan bir denetim mercii tarafından düzenli olarak kontrol edilir. Bu merci, Konya Büyükşehir Belediyesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dairesi, Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Konya Gastronomi ve Aşçılar Turizmciler Derneği ile Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi’nden uzmanlardan oluşan en az üç kişilik bir ekipten oluşur. Denetimler periyodik olarak yapılır, ayrıca şikâyet üzerine veya ihtiyaç halinde ek denetimler gerçekleştirilir. Denetimlerde, kullanılan malzemelerin uygunluğu, üretim metoduna bağlılık ve coğrafi işaret kullanımının doğruluğu incelenir. Denetim mercii, gerektiğinde kamu veya özel kuruluşlardan uzman desteği alabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren Konya Büyükşehir Belediyesi, hakların korunması için hukuki süreçleri yürütür.
